3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Ortaokul Öğrencilerinin Basınç Konusu İle İlgili Hata Tiplerinin Belirlenmesi
Haci Ali Aygün 1 , Şihmehmet Deniz 1 , Murat Aydın 2
1 Adıyaman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adıyaman
2 Adıyaman Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Adıyaman
Fen bilgisi dersinde yer alan birçok kavram öğrencilerin bu kavramları yanlış yorumlamasından ve
karşılaştıkları bu kavramlara farklı anlamlar yüklemlerinden kaynaklanmaktadır.
Amaç: Bu çalışmanın amacı sekizinci sınıf öğrencilerinin basınç ünitesini öğrencilerin verdikleri cevaplar
çerçevesinde aldıkları puanlar arasındaki ilişkiyi belirlemek ve yapmış oldukları hata tiplerini ve hata tiplerinin
birbiri arasındaki ilişkiyi tespit etmektir.
Yöntem
Çalışma Adıyaman ili Besni ilçesinde bir ilköğretim okulundaki toplam 65 8. sınıf öğrenci ile yapılmıştır.
Basınç ünitesinin öğretimi sonunda onu başlıklarını kapsayan on beş maddeden oluşan açık uçlu bir test
veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. 20 sorudan oluşan ilk hazırlanan ilk testte yer alan sorular açık uçlu
olduğundan alan uzmanlarının görüşleri alınarak içerik geçerliliği sağlanmıştır. Alınan geri dönütler sonucunda
ilk hazırlanan testteki 5 soru çıkarılmış ve 15 soruluk son test elde edilmiştir. Uygulanan test sonunda öğrencilerin
verdikleri cevaplar içerik yönünden puanlanmış ve kategorilere ayrılmıştır. Verilen cevaplar çerçevesinde
öğrencilerin hataları kodlanmıştır.
Bir öğrenciye ait verdiği cevap ve bu yanıt çerçevesinde meydana gelen hata tipi aşağıda verilmiştir.
Problem: Bir dağcı 8000 m yüksekliğinde bir dağa tırmanmak istiyor. Dağcı tırmanışı boyunca kendisine bir
takım etkilerin olduğunu hissediyor. Dağcıya etki eden bu etkileri nasıl açıklarsınız? Öğrencinin Yanıtı: Yükseğe
çıktıkça açık hava basıncı azalır. Dağcı bunu hissetmeye bilir. Ancak basınç dağın altında tepesinde faklıdır ve en
az tepede basınç vardır.
Değerlendirme
Öğrenci probleme Kısmi Doğru Cevap vermiş ve bu problem için 7 puan almıştır. Problemde dağcının basıncı
hissettiği belirtilmesine karşın öğrenci bunu hissetmeyebilir olarak ifade etmektedir. Yani öğrenci problemi kendisine
göre değiştirmektedir. Bu hata, “PM: Problemi kendisine göre kurgulamak” olarak kodlanmıştır. Başka bir öğrenci,
“Dağcı çıktıkça gaz basıncı değişir.” şeklinde ifade etmiştir. Öğrenci problemin cevabını tam olarak ifade demediği için
bu hata “PM: Problemi tam olarak ifade edememek” olarak kodlanmıştır. Diğer bir öğrenci ise “Dağcı dağa çıktıkça
basınç artar.” şeklinde ifade etmiştir. Bu hata ise “K: Yükseklik artıkça basınç artar.” şeklinde kodlanmıştır.
Öğrenci Cevaplarının Analizi
Öğrencilerin vermiş oldukları cevaplar öncelikle puanlanmış ve her bir öğrencinin almış odluları puanlar
belirlenmiştir. Öğrenciler verdikleri cevaplar çerçevesinde en fazla 150 puan en az ise 0 puan almışlardır.
Verdikleri bu cevaplar çerçevesinde öğrencilerin hataları tek tek tespit edilmiş ve kategorilere ayrılmıştır. Ayrıca
öğrencilerin verdikleri cevaplar çerçevesinde kavram yanılgıları tespit edilmiştir.
Bulgular-Sonuç
Bu çalışma öğrencilerin basınç konusunda sahip oldukları kavram yanılgılarını tespit etmek ve bu süreç
gerçekleşirken hangi hataları yaptıklarını tespit etmek için yapılmıştır. Öğrencilere uygulanan açık uçlu sorularda
öğrencilerin sorulara kısa ve kendilerince en doğru cevapları vermeleri istenmiştir. Öğrencilerin verdikleri
cevaplar puanlama kategorisine göre puanlandığında öğrenci ortalamasının yüz üzerinden 71,31 olduğu
görülmüştür. Bu ortalama öğrenci seviyesinin gayet iyi olduğunu göstermesine karşın puanlama kategorisine
göre doğru cevaplayanların ortalaması daha düşüktür. Puanlama kategorisine göre ise basınç kazanımlarına
yönelik olarak farklı bir dağılım görülmektedir.
Öğrencilerin verdikleri cevaplara hata analizi yapılmıştır. Bunun için hata kategorisi kullanılmıştır.
262