3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
İnternet Bağımlılığı ve Sosyal Ağ Kullanım Düzeylerinin Fen Lisesi Öğrencilerinin
Demografik Özelliklerine Göre Değişimi ve Akademik Başarılarına Etkisi
Vedat Aksoy
Aydın Fen Lisesi
Bilişim çağı olarak adlandırılan yirmi birinci yüzyılın ilk çeyreğinde insanoğlunun sahip olduğu bilgi
birikimi, gündelik bilgiden bilimsel bilgiye kadar, bilinen insanlık tarihi boyunca sahip olunan tüm bilgi
birikiminden daha fazladır. Bilişim çağından önce bilginin yaygınlaşması daha yavaş ve bilgiye erişmek daha
zorken; artık günümüzde bilgiye ulaşmak internet ve bilişim araçları ile hiç olmadığı kadar kolay olmaktadır.
Ancak internetteki yoğun bilgi, “doğruluk” problemini de beraberinde getirmiştir. Bu kadar çok ve erişilmesi
o denli kolay bilginin doğruluk süzgecinden geçirilmesi ise hayati önem taşımaktadır. Kullanıcılar için faydalı
ya da zararlı olabilecek yüz elli beş milyardan fazla web sayfası internet denen sonsuz bilgi uzayının içinde yer
almaktadır. Yetişkin bireylerin dahi kolaylıkla kaybolabileceği bu bilgi uzayında, kişilikleri henüz gelişmekte ve
şekillenmekte olan ortaöğretim öğrencileri için risk daha fazladır. Bilişim çağındaki bilişim gençliği bilgisayarının
ekranından ya da tabletinden veya akıllı telefonunun küçük ekranından girdiği bilgi uzayında bazen amacından
uzaklaşır ve saatler sonra kendini daha önce hakkında hiçbir fikri olmadığı bir web sayfasında bulur. Bu, gündelik
dildeki kullanımı ile “internette sörf yapma” olgusu olarak adlandırılabilir.
Birçok iletişim uzmanı tarafından kaygı verici olarak nitelendirilen ve bireylerin interneti kullanım
amacından saptıran, bireyleri “asosyalliğe” iten olgulardan biri “İnternet Bağımlılığı”dır. Sanal âlemde internet
bağımlılığı kendine birçok uygulama alanı oluşturmuştur. Bu uygulama alanlarının başında da “sosyal ağ”lar
gelmektedir. 2014 yılında dünya üzerinde sosyal ağları kullanan aktif kullanıcı sayısı 1.8 milyarı aşmıştır. Sosyal
ağları kullananlar arasında en yayın olan yaş gruplarının “genç ve orta yaş” olduğu kabulünden yola çıkarak,
sosyal ağların özellikle gençlerin sosyal kişilik gelişimlerini ve akademik başarılarını etkilediği söylenebilir. İlgili
konuda yapılan araştırma bulguları bu yönde sonuçlar göstermiştir. Çalışma fen lisesi öğrencilerinin internet
bağımlılığı ve sosyal ağ kullanım düzeylerinin onların demografik özelliklerine göre anlamlı bir farklılık sergileyip
sergilemediği ve öğrencilerin akademik başarılarına etkisinin araştırılmasını amaçlamaktadır.
Araştırma internet bağımlılığı ve sosyal ağ kullanım düzeylerinin öğrencilerin demografik özellikleri ile
ilişkisini ve akademik başarılarına etkisini incelemeyi amaçlayan betimsel ve ilişkisel bir araştırmadır. Araştırma
evreni 9, 10, 11. ve 12. Sınıflarda okuyan fen lisesi öğrencileridir. Araştırmanın örneklem grubu ise 2014-2015
eğitim öğretim yılında Aydın Fen Lisesi’nde öğrenim görmekte olan öğrencilerinin tamamını kapsamaktadır.
Aydın Fen Lisesi 2014-2015 eğitim öğretim yılında 500 tam puanın üzerinden 492 gibi çok yüksek bir taban puan
ile öğrenci almış bir devlet lisesidir. Ankete katılacak öğrencilerin internet bağımlılık düzeylerini belirlemek için
1996 yılında Young tarafından geliştirilen 2013 yılında Toraman tarafından güncellenen “İnternet bağımlılığı
ölçeği” kullanılmıştır. Sosyal ağ kullanım düzeyinin belirlenmek için 2013 yılında Toraman tarafından geliştirilen
“Sosyal Ağ Kullanım Düzeyi Ölçeği” kullanılmıştır. Örneklem grubunda olan 236 öğrencinin tamamına anket
dağıtılmıştır. Dağıtılan anketlerden 222’si geri gelmiştir. Ölçme aracı ile elde edilen veriler çözümlenmesinde
“SPSS for Windows 18.0” paket programı kullanılmıştır. Ölçme aracının genel ve boyutlar bazında iç tutarlığı
hesaplanıp, verilerin çözümlenmesinde; betimsel ve kanıtlamasal istatistiksel tekniklerden yararlanılıp; normallik
koşullarını sağlayan durumlarda parametrik (T-testi, Anova), sağlanmayan durumlarda ise non-parametrik
(Kruskal Wallis, Mann Whitney U) testler kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen istatistiksel bulguların
anlamlılığı,05 düzeyinde sınanmıştır.
24