3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
İlk ve Ortaokul Öğretmenlerinin Kolektif Öz Yeterlik ve
Mesleki Profesyonellik Algıları
Canan Koç, Hilal Çalmaşur
Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Öz yeterlik algısı, bireyin belirlenen düzeyde öğrenme ve becerileri gerçekleştirme yeteneğine ilişkin kişisel
inancı ve farklı durumlarla baş etme, belli bir etkinliği başarma yeteneğine, kapasitesine ilişkin kendini algılayışı
olarak tanımlanmaktadır. Öğretmenlerin öz yeterlik algıları ile birçok olumlu öğretim uygulamaları arasında
ilişki bulunmaktadır. Öz yeterlilik ve kolektif yeterlilik kavramları birbirini desteklemesine rağmen farklılıkları
da olan kavramlardır. Öz yeterlik kavramından farklı olarak kolektif yeterlik belirli düzeylerde beceriler üretmek
için gerekli eylem aşamalarını örgütleme ve yönetme yeteneklerine ilişkin grubun paylaşılmış inancı olarak
tanımlanmaktadır. Öz yeterlik kavramı daha çok kişisel yeterliliğe vurgu yaparken, kolektif yeterlik bütüncül
yordama ve yardımlaşmaya vurgu yapmakta, pozitif etki sağlamak için işbirliği ve takım ruhu ile çalışabilme
yargılarını ifade etmektedir.
Eğitimde öğrenci başarısını artırmada, öğrencilere çağın gerektirdiği özelliklerin kazandırılmasında ve
eğitim sisteminde yeniliklerin hayata geçirilmesinde öğretmen önemli bir role sahiptir. Öğrencilerin çağa uygun
öğrenme ihtiyaçlarının karşılanması için öğretmenleri yeni öğretim yollarını kullanmalarına, meslektaşlarıyla
işbirliği yapmalarına gerek duyulmaktadır. Bütün bu özellikler ve süreçler öğretmenlerin mesleki profesyonelliğini
tartışmaların odağına koymaktadır.
Bu araştırmada, ilk ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin kolektif yeterlik ve mesleki profesyonellik
algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi ve kolektif yeterlik ile mesleki profesyonellik algıları
arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma, tarama araştırma modeline göre tasarlanmıştır.
Araştırmanın katılımcılarını Erzurum il merkezi ilk ve ortaokullarda görev yapan toplam 209 öğretmen
oluşturmaktadır. Araştırmada veriler, “Kolektif Yeterlik Ölçeği (KYÖ)” ve “Mesleki Profesyonellik Ölçeği” ile
toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde, Kruskal Wallis Testi, Mann- Whitney U Testi ve Spearman Brown
Korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, öğretmenlerin kolektif öz yeterlik
algıları kıdeme ve branşa göre anlamlı farklılık gösterirken çalıştıkları okula, eğitim durumlarına ve cinsiyete
göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Öğretmenlerin mesleki profesyonellik algılarında kıdeme göre fark
bulunmazken; branşlarına, eğitim durumlarına, çalıştıkları okula ve cinsiyete göre anlamlı fark bulunmaktadır.
İlk ve ortaokul öğretmenlerinin kolektif öz yeterlik algıları ile mesleki profesyonellik algıları arasında pozitif
yönde anlamlı ilişki bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Öz yeterlik, kolektif yeterlik, mesleki profesyonellik
Sunum: Sözlü
52