3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Üstün Yetenekli Öğrencilerle Akranlarının Günümüz Çevre Sorunlarının
Çözümü Üzerine Görüşlerinin İncelenmesi
Gökhan Sontay
Milli Eğitim Bakanlığı, Göynücek Gediksaray Ortaokulu, Amasya
Çevremiz endüstri devriminden bu yana birçok çevresel tehditle karşı karşıya kalmış; suyumuz, havamız
ve toprağımız süratle kirlenmiş ve artan nüfusla birlikte bu kirlenme ivmelenerek artmaya devam ede gelmiştir.
Çevre sorunu ilk önce yerel ya da bölgesel olarak başlamış daha sonra teknolojinin gelişmesi ve yenilenemeyen
enerji kaynakların hızla tüketimi sonucu küresel bir boyut kazanmıştır. Bir ilişkiler bütünü olan çevrenin soruna
dönüşmesi, genellikle insan kaynaklı etkilerin kendilerine has nitelikleri ve nicelikleri ile doğanın ilişkiler düzenini
ve dengelerini zorlamasının bir sonucu olarak oluşmaktadır. Günümüzde çevre sorunundan etkilenmeyen tek bir
yöre ve de tek bir insan dahi kalmamıştır. Öyle ki; çok zamandan beri bakir kalmayı başarmış yayla ve meralarımız
dahi poşet ve pet şişelerle dolup taşmış, buralar her türlü ulaşıma elverişli hale getirilerek havası dahi egzoz gazları
ile adeta boğulmuş; kaynak suları kurumuş ve insanlar artık yaylaya dahi pet şişelerle su çıkarır olmuşlardır. Küresel
ısınma sonucu oluşan sera etkisi, ozon tabakasındaki incelme, doğal dengenin bozulması, yağmur ormanlarının yok
olması gibi çevre sorunları, çevresel sorunların küreselleşmesinin en iyi bilinen göstergeleri olarak kabul edilmektedir.
Günümüzde ülkeleri ilgilendiren birçok sorun küresel nitelik kazanmaktadır. Meydana gelen çevre sorunları
giderek çözülmez hale gelip yaşadığımız dünyayı etkilediği için bu sorunlara karşı kısa sürede önlem alınması
gerekmektedir. İnsanoğlu bu küresel sorunların çözülmesi için birçok sivil toplum örgütü ve geleceğin liderlerinden
çözüm beklemektedir. “Zihinsel, yaratıcı ve liderlik ile ilgili alanlarda yüksek performans sergileyen” üstün yetenekli
bireylerin “birçok küresel problemlerle karşılaşırken bunlara uygun çözüm yolları bulma” potansiyeline sahip
oldukları bilinmektedir. Bu çalışma sayesinde, küresel sorunlara karşı ilgili olan bu seçkin bireylerin günümüz çevre
sorunlarına neden olan faktörlere karşı ürettikleri çözüm önerileri gözler önüne serilecek ve bu çevre sorunlarına
karşı üstün yetenekli öğrencilerle akranların ürettikleri çözüm önerilerinin karşılaştırılması sağlanacaktır.
Amaç
Bu çalışmanın amacı, üstün yetenekli öğrencilerle üstün yetenekli olarak tanımlanmamış ortaokul
öğrencilerinin günümüz çevre sorunlarının çözümü üzerine görüşlerinin incelenmesini sağlamaktır.
Yöntem
Araştırmada “nitel araştırma yaklaşımı” çerçevesinde standartlaştırılmış (yapılandırılmış) açık uçlu görüşme
tekniği kullanılmıştır.
Araştırma Grubu
Araştırmanın örneklemini ise, 2011-2012 eğitim-öğretim yılında faaliyet gösteren, Amasya ili merkezindeki
6 farklı ortaokulda bulunan 6., 7. ve 8. sınıflardaki 364 öğrenci ve Amasya Bilim ve Sanat Merkezine devam eden
6., 7. ve 8. sınıflardaki 34 üstün yetenekli öğrenci oluşturmaktadır.
Veri Toplama Aracı
Bu çalışmada veri toplama aracı olarak “Yapılandırılmış Görüşme Formu” kullanılmıştır. Veri toplama
aracı üç temel soru (sorunları belirleme, sorunları analiz etme, eylem planlama) çerçevesinde hazırlanmıştır. Bu
boyutlara göre sorular, araştırmacılar tarafından hazırlanan bir tanesi kapalı uçlu iki tanesi açık uçlu sorulardan
oluşmaktadır. Görüşme formunun denenmesi için 82 öğrenciye bizzat araştırmacı tarafından bu görüşme formu
uygulanmıştır. Öğrencilerden gelen cevaplara göre soruların gerçek uygulama için uygunluğu test edilmiştir.
437