3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
YÖNTEM
Çalışma Grubu
Araştırmanın çalışma grubunun 2014-2015 eğitim öğretim yılında Anadolu Lisesinde öğrenim gören 32
kız ve 17 erkek öğrenci olmak üzere toplam 49 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışma 11. sınıflarda sosyoloji dersinde
nitel çalışma örneği olarak planlanmış ve öğrencilerle birlikte yapılmıştır.
Verilerin Toplanması
Çalışmaya katılan öğrencilerden “öğretmen….gibidir. Çünkü….” Cümlelerini tamamlamaları beklenmiştir.
Öğrencilerin cümle tamamlama dışında yorum yapmalarına da izin verilmiş, hatta “nasıl bir öğretmen
istediklerini” yazmaları da teşvik edilmiştir. Bu yorumlardan hareketle öğrencilerin nasıl bir öğretmeni istenilen
öğretmen (ideal öğretmen) olarak gördükleri bulgusuna ulaşılması amaçlanmıştır.
Verilerin Çözümlenmesi
Elde edilen verilerin çözümlenebilmesi için öğrencilerin, öğretmen algılarına ilişkin “olumlu” veya “olumsuz”
algılarının olup olmadığını tespit edebilmek için benzetimler iki grupta toplanmıştır. Yapılan yorumlara bakılarak
üretilen metaforlar anlamlandırılmıştır.
BULGULAR
Çalışmaya katkı sunan 32 kız ve 17 erkek öğrenci toplam 47 metafor üretmiştir. 17 Erkek öğrenci 16 metafor,
32 kız öğrenci de 31 metafor üretmiştir. Toplam 49 öğrenci 47 metafor üretmiştir. Kız ve erkek öğrencilerden 2
kişi, metafor üretmeden nasıl bir öğretmen istediklerine ilişkin düşüncelerini paylaşmışlardır.
Kız öğrencilerden 22 öğrenci öğretmenlere ilişkin olumlu metaforlar üretirken, 3 olumsuz metafor
ürettikleri görülmüştür. 11 Erkek öğrenci öğretmenlere ilişkin olumlu metafor üretirken, 4 öğrenci olumsuz
metafor üretmiştir. Hem olumlu, hem de olumsuz anlamlar çıkartılabilecek metaforlarda kızlar 6 metaforla,
erkekler 1 metaforla dikkatleri çekmektedirler. Ortak metaforlara bakılınca öğretmenleri 2 kişi “el feneri”, 3 kişi
“aile” ye benzetmişlerdir.
Okulların ve öğretmenlerin öğrenciler üzerinde etkili olmadığı varsayımlarına bakılınca, azımsanmayacak
bir düzeyde öğrencilerin öğretmenlerine hayran olmaya devam ettikleri söylenebilir. Bu hayranlıkta okulun özel
durumu söz konusu olabilir.
Örnek vermek gerekirse kız öğrenciler (olumlular)“yarış eğitmeni, el feneri, pusula, arkadaş, okunmayı
bekleyen kitap, terzi, elmanın yarısı, hasır işçisi, çalışkan arkadaş, deniz feneri, çiftçi, yumurta, zımba, güneş,
ananas, toprak, ağaç, kuş, kumbara” (olumsuzlar)boş insan, kötü, sürücü (her iki anlamda) şekerli sakız, mücevher
işleyicisi, kaktüs, aile, rüzgar..gibi benzetimlerde bulunmuşlardır.
Erkek öğrenciler ise (olumlu) ışık, abla/ağabey, aile (kız öğrencilerden farklı olarak olumlu anlamda
kullanılmıştır.), internet, gemi, patates, mandalina, toprak, asansör ve (olumsuz olarak) politikacı, diktatör,
polis, komutan benzetimlerde bulunmuşlardır. Açıklamalardan çıkartılan sonuçlara göre, “bulut” a yapılan
benzetmenin her iki anlamda olduğu görülmüştür.Kız öğrencilerin benzetmelerinin daha anlam dolu olduğu,
erkek öğrencilerin benzetmelerinin ise daha yüzeysel olduğu söylenebilir.
Öğrencilerin yorumlarından paylaşmak gerekirse şu paylaşımların dikkatle çözümlenmesinin gerektiği
düşünülebilir:
SONUÇ
Öğrenci görüşleri incelendiğinde, genellikle öğrencilerin öğretmenlere ilişkin büyük beklentiler içinde oldukları
söylenebilir. Araştırma yapılan okulun çevresel şartları incelendiğinde öğretmenlerin saygınlığını koruduğu ve
eğitimin lideri olmaya devam ettiği anlaşılmaktadır. Kız öğrencilerin olumlu görüşlerinin daha ağırlıkta olduğu
çalışmadan öğretmenlerin eğitimin lideri olduğu veya olması beklendiği sonucu çıkartılabilir. “Küstürmeyen,
moral veren, motive eden, sırdaş, arkadaş, güven veren, anlayışlı ve sürekli gelişime açık, ufuk açıcı kişiler olarak
lanse edilen öğretmenlerin lider öğretmenler olduğu görülmektedir. Erkek öğrencilerin de öğretmenleri bu şekilde
gördüğü veya olumsuz düşüncelere bakılırsa bu şekilde görmek istediği sonucuna varılabilir.
Anahtar Kelimeler: Ortaöğretim, Öğrenci, Öğretmen
Sunum: Poster
46