3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Doyumları Üzerinde Arkadaş
Desteği ve Aile Desteğinin Etkisi
Şenay Karakuş 1 , Seçkin Can Koyuncu 1 , Semiha Uzun 1 , Faruk Şahin 2
1 Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yönetim ve Organizasyon Anabilim Dalı, Niğde
2 Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Yönetim ve Organizasyon Anabilim Dalı, Niğde
Amaç: Yaşam doyumu, bireyin kendi yaşamını çeşitli ölçütlere göre yargılamasına dayanan bilişsel bir
değerlendirmedir. Bu değerlendirme, genel olarak, kişinin tüm yaşamını ve bu yaşamın çeşitli boyutlarını
kapsamakta; yaş, cinsiyet, sağlık, iş yaşamı, ekonomik durum, eğitim düzeyi, evlilik, sosyal destek ve çevresel
koşullar gibi birçok unsurdan etkilenmektedir. Her yaş grubunda olduğu gibi üniversite öğrencileri için de yaşam
doyumu önemli bir konudur. Çoğu zaman, doğup büyüdüğü yerden farklı bir yere gelerek üniversite yaşamına
başlayan öğrenciler için bu yeni durum, değişiklikler/farklılıklar ile biyo-psiko-sosyal sorunlarla birlikte uyum
sağlamak durumunda kaldıkları önemli bir yaşam parçasıdır. Yerli ve yabancı literatürde yaşam doyumunu ele
alan çok sayıda çalışma vardır. Yaşam doyumuyla ilgili yapılan bu araştırmaların daha çok yetişkinlerle ilgili
olduğu ve evlilik, iş, yaşlanma gibi konularda yoğunlaştığı görülmektedir. Özellikle üniversite öğrencilerinin
yaşam doyumunu ele alan ve yaşam doyumu üzerinde arkadaş desteği ile aile desteğinin etkisini inceleyen sınırlı
sayıda çalışma vardır. Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinde arkadaş desteği ve aile desteğinin yaşam
doyumuna etkisini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda cevabı aranan temel araştırma sorusu “üniversite
öğrencilerinin yaşam doyumları üzerinde arkadaş desteği ve aile desteğinin etkisi var mıdır?” şeklindedir.
Yöntem: Bu araştırma ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı nicel bir araştırmadır. Araştırmanın örneklemi,
olasılıklı olmayan örnekleme tekniklerinden biri olan kolayda örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Bu teknik
kullanılarak ulaşılan ve Niğde Üniversitesi Mühendislik, İktisadi ve İdari Bilimler ile Fen Edebiyat Fakültesinde
öğrenim gören 152 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak;
arkadaş desteği ve aile desteğini ölçmek amacıyla 15 maddelik “sosyal ilişki unsurları ölçeği” ve üniversite
öğrencilerinin yaşam doyumunu ölçmek amacıyla tek maddelik “yaşam doyumu ölçeği” kullanılmıştır. Yaşam
doyumu üzerinde arkadaş ve aile desteğinin etkisini belirlemek üzerek örneklemden elde edilen veri regresyon
analizine tabi tutulmuştur. Cinsiyet, yaş, aylık gelir durumu ve iskân durumu (aile yanında ve aile uzağında)
kontrol değişkenleri olarak birinci adımda regresyon modeline sokulmuş; arkadaş desteği ile aile desteği ise
bağımsız değişkenler olarak ikinci adımda regresyon modeline sokulmuştur.
Bulgular: Hiyerarşik regresyon analizi sonuçlarına göre birinci adımda cinsiyet, yaş, aylık gelir durumu
ve iskân durumu değişkenlerinin regresyon modeline anlamlı katkısı olmadığı görülmüştür. İkinci adımda ise
arkadaş desteği ve aile desteği değişkenlerinin regresyona girilmesiyle yaşam doyumundaki varyansın %17’sini
açıkladıkları görülmüştür. Üniversite öğrencilerinde arkadaş desteği ve aile desteğinin her ikisinin yaşam
doyumu üzerine olan pozitif yönlü etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Ayrıca, arkadaş desteğinin
yaşam doyumu üzerine olan etkisinin aile desteğininkinden daha fazla olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç: Araştırma sonucunda üniversite öğrencilerinin yaşam doyumlarında aile desteği ve arkadaş desteğinin
etkisinin bulunduğu ve arkadaş desteğinin etkisinin aile desteğinin etkisinden daha önemli olduğu sonucuna
varılmıştır. Bu durum üniversite öğrencilerinin eğitim yaşamları boyunca içinde yer aldıkları sosyal çevre
içerisinde arkadaşlarıyla olan etkileşimlerinin aileleriyle olan etkileşimlerinden daha fazla olmasıyla açıklanabilir.
Üniversite öğrencilerinin eğitim yaşamları boyunca karşılaştıkları problemleri çözerken arkadaşlarının desteğine
ailelerinden daha yakında olmaları sebebiyle daha fazla ihtiyaç duyabilecekleri ve yaşamlarında doyuma ulaşma
konusunda arkadaşlarıyla geçirdikleri zamanın aileleriyle geçirdikleri zamandan daha fazla olmasının etkisinin
bulunabileceği düşünülebilir. Arkadaşlık ilişkilerinin oluşturulmasında ortak ilgi alanlarının etkisi olduğu
bilinmektedir. Bu ilişkilerin kuvvetlendirilmesi için öğrenci kulüplerinin çeşitliliğinin ve etkinliğinin arttırılması
faydalı olabilir ve bu sayede üniversite öğrencilerinin yaşam doyumlarına katkı sağlanabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: yaşam doyumu, aile desteği, arkadaş desteği, üniversite öğrencileri
Sunum: Sözlü
503