3_ bildiri özetleri BASKI

24. Ulusal Eğim Bilimleri Kongresi / 16-18 Nisan 2015 / Niğde
Öğretmenlerin Nöbet Görevine İlişkin Görüşleri
Fehmi Demir 1 , Şehmus Oral 2
1 İnönü Üniversitesi, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Malatya
2 Dicle Üniversitesi, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı, Diyarbakır
Giriş
Eğitim öğretimdeki rolü değişmekle beraber önemi hiçbir zaman değişmeyen en önemli faktörlerden
biri öğretmenlerdir. “Öğretmenler, okulun en önemli öğelerindendir. Öğrenme, öğretme sürecinin ve sınıf içi
etkinliklerinin sorumlusu ve yöneticisidir. Sınıflarda, eğitim ve öğretim işlerinin başarısı, çok büyük oranda
öğretmene bağlıdır. Bu nedenle öğretmen, okul başarısının da en önemli mimarıdır” (Kayıkçı, 2010:202).
Öğretmenin öğretim sürecinde rol ve sorumlulukları vardır. Çeşitli sınıflamalar yapılmakla birlikte bu rol ve
sorumluluklar: öğrenmeyi sağlama, sınıf yönetimi, aile üyeliği, değerlendirme, güven verme, mesleksel ustalık,
topluluk liderliği başlıkları altında sıralanabilir (Sünbül, 1996). Öğretmenlerin bu sorumluluklarından bir tanesi
de okulda nöbet görevini yerine getirmektir.
Nöbetçi öğretmenlik, okul müdürlüğü tarafından hazırlanan çizelgeye göre normal öğretim yapılan
okullarda gün süresince, ikili öğretim yapan okullarda ise kendi devrelerinde yapılan görevdir (MEB, 2003). Bu
görev esnasında nöbetçi öğretmen, eğitim ve öğretim işlerinin düzenli yürümesinde okul yönetimine yardımcı
olur, okulun sabah temizliğinin yapılıp yapılmadığını kontrol eder, kendisine verilen görev yerinde bulunarak
öğrencileri kontrol altında tutar, disiplini sağlar ve öğrencilerin okul dışına çıkışını önler. Bunun yanında
sınıfların teneffüslerde boşaltılmasını ve havalandırmasını sağlar, nöbetçi öğrencileri kontrol eder, okul dışından
yiyecek alınmasını önler (MEB, 2003).
“Öğretmenler ne kadar iyi yetiştirilirse, ne kadar çalışma koşulları uygun hale getirilirse eğitimin kalitesi
artar dolayısıyla çağdaş, huzurlu bir ülkenin kurulması sağlanmış olur. Ülkelerin kaderlerinde doğrudan etkili
olan öğretmenlerin işlerini iyi yapabilmeleri için öncelikle iyi yetiştirilmeleri, sonra da çalışma şartlarının uygun
hale getirilmesi lazımdır” (Habacı vd, 2013:263). Bunun için XI. Milli Eğitim Şurasında (1982) belirtildiği gibi
“Öğretmenler okulda rutin işlerden kurtarılmalı; kendilerine meslekleri ile ilgili olmayan konularda görev
verilmemeli, eğitim ve öğretimin niteliğini yükseltmeye yönelik bir çalışma içine girmeleri sağlanmalıdır”.
“Eğitim ve öğretim süreci ve koşullarına ilişkin kestirimler yanında, yaşanan ve yakın geleceğin
öğretmeninin olası sorunlarının bilinmesi de önem taşır. Yapılacak planların işlevselliği, sorunların önceden
bilinmesi ve çözümlerin buna göre üretilmesiyle sağlanabilir” (Atalay, 1996:607). “Eğitim sisteminin paydaşları
sistemin sorunlarını yakından tanımalı ve çözüm için ortak aklı işe koşmalıdır” (Sarpkayak, 2010: 18). Ayrıca
XIX. Milli Eğitim Şurasının (2014) ana gündem maddelerinden biri olan “öğretmen niteliğinin artırılması” için
de öğretmen görüşleri önemlidir.
Amaç: Bu çalışmanın temel amacı ilköğretim okullarında görevli öğretmenlerin okullarında tuttukları nöbet
görevine ilişkin algılarını ortaya çıkarmaktır. Bu kapsamda ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin
görüşlerine başvurulmuştur.
Alt Amaçlar: Araştırman temel amacı kapsamında aşağıdaki soruların cevaplanması hedeflenmiştir
1. Öğretmenlerin nöbet görevine ilişkin algıları cinsiyete göre değişmekte midir?
2. Öğretmenlerin nöbet görevine ilişkin algıları yaşa göre değişmekte midir?
3. Öğretmenlerin nöbet görevine ilişkin algıları kıdeme göre değişmekte midir?
4. Öğretmenlerin nöbet görevine ilişkin algıları çalıştıkları kuruma göre değişmekte midir?
5. Öğretmenlerin nöbet görevine ilişkin algıları haftalık tuttukları nöbet sayısına göre değişmekte midir?
141