volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

145 COMMENTARIUS IN GENESIN. 146
esse traditos cognoscit? Quare (eodem Paulo teste
1. Tim. 4, 5) verbum Dei nobis creaturas sanctificat,
ut pure illis et licite vescamur. Tollatur verbum
illud e medio, nulla panis buccella quisquam
corpus suum pascet ac reficiet quin simul animam
inquinet. Ergo non dubium est quin fidei nostrae
consulere voluerit Dominus, quum diserte testatus
est per Mosen, liberum se carnium usum fecisse
hominibus, ne dubia et trépida conscientia illis vescamur.
Simul tarnen nos ad gratiarum actionem invitât.
Ideo et Paulus verbo precationem addifc, modum
8anctificationis definiens, illo quem nuper citavi
loco. Iam vero haec nobis a Domino data libertas,
quam publicis tabulis consignatam esse voluit, constanter
nobis retinenda est. Posteros enim Noah
omnes hac voce alloquitur, ut beneficium suum
commune omnibus saeculis faciat. Quorsum hoc,
nisi ut sibi fortiter vendicent fidèles quod a Deo
autore profectum esse norunt? Tyrannis enim minime
ferenda est: postquam Deus omnium opifex
terram et aërem nobis aperuit, ut inde tanquam ex
eius promptuariis alimenta sumere liceat, nobis ab
nomine mortali claudi, qui ne lima'cem quidem, vel
muscam creare potest. De externa prohibitione non
loquor: sed atrocem Deo iniuriam fieri dico, quum
tantum licentiae damus hominibus, ut illicitum esse
pronuncient quod Deus licere voluit, et conscientias
verbo Dei solutas fictitiis suis legibus obstringant.
Quod autem Deus veterem populum ab immundis
animalibus prohibuit, quia temporalis fuit illa exceptio,
hic tacetur a Mose.
4. Verumtamen carnem in anima sua. Quidam
ita exponunt: Membrum ex vivo animali abscissum
ne comedatis, quod nimis ieiunum est. Caeterum
quum copula nulla sit inter duas istas voces media,
sanguinis et animae, non dubito quin Moses de
anima loquutus sanguinem exegetice addiderit: quasi
diceret, carnem cum sua vita quodammodo vorari,
ubi sanguine suo imbuta comeditur. Quare vita et
sanguis, non ponuntur tanquam res diversae, sed
unum significant, non quod sanguis per se vita sit:
sed quia in eo praecipue vigent spiritus vitales,
quoad sensum nostrum quasi tessera vitam représentât.
Et hoc diserte expressum est, quo magis abhorrèrent
homines ab esu sanguinis. Nam si immane
et barbarum est animas vorare, aut deglutire
vivas carnes, feritatem suam produnt homines sanguinem
edendo. Porro minime obscurum est quorsum
tendat haec prohibitio, nempe voluit Dominus
in abstinentia pecuini sanguinis homines ad mansuetudinem
assuefacere: ne si in victu fero et
effraeni nimium audaces essent, non parcerent
etiam tandem sanguini humano. Tenendum tarnen
est, restrictionem hanc fuisse paedagogiae veteriB.
Quare superstitione non caruit quod refert
Tertullianus, suo tempore nefas fuisse apud Chris-
Cdlvini opera. Vol. XXIII.
tianos peoudum sanguinem gustare. Nam quod
apostoli gentes ad breve tempus iusserunt servare
hune ritum, non ideo factum est ut scrupulum
iniicerent conscientiis, sed ne offendiculum apud
rudes et infirmos pareret sancta alioqui libertas.
5. Et utique sanguinem vestrum. His verbis
clarius testatur Dominus se non animalium respecta
vetare usum sanguinis, sed quia pretiosam habebat
hominum animam: et legis suae finem unicum esse,
ut communem illis inter se humanitatem commendet.
Melius ergo Hieronymus pro particula "]N reddidit
enim, ut sit causae redditio, quam qui adversative
legunt: Alioqui sanguinem vestrum, etc. ad verbum
tarnen optime sic vertere licet: Et sane sanguinem
vestrum. Totus autem contextus (meo iudicio) ita
legendus est: Et utique sanguinem vestrum, qui est
in animas vestras, vel in animabüs vestris, vel qui
vobis est in animas, hoc est, qui vos vivificat et
et végétât quantum ad corpus, requiram: de manu
cunctorum animalium, requiram eum: de manu, inquam,
viri fratris eius requiram animam hominis.
Distinctio qua constituunt Iudaei quatuor homicidii
species, frivola est. Nam simplicem et genuinum
sensum exposui, quod Deus tanti vitam nostram
faciat, ut inultas pa.ssurus non sit caedes. Hanc
vero rem pluribus verbis inculcat, quo magis -detestabilem
reddat eorum saevitiam qui vimetmanus
proximis suis afferunt. Est autem hoc non vulgare
divini in nos amoris testimonium, quod tutelam
vitae nostrae suscipit, et se mortis fore vindicem
déclarât. Quod poenas se de animalibus sumpturum
dicit, pro violata hominum vita, ad exemplum pertinet.
Nam si in hominum gratiam irascitur brutis
animalibus quae caeco impetu feruntur ad pastum,
quid futurum de homine putamus, qui iniuste et
crudeliter ac praeter naturae sensum in fratrem
suum irruit?
6. Qui effuderit sanguinem hominis. Particula
quae mox subiicitur, in homine, ad amplificationem
valet. Quidam exponunt Coram testibus. Alii référant
ad sequentia, Quod per hominem fundetur
sanguis, sed omnes istae interpretationes coactae
sunt. Tenendum ergo quod iam dixi, sceleris atrocitatem
magis exprimi hac loquutione, quod quisquis
hominem occidit, sanguinem et vitam fratris sui
haurit in ipso. Quod ad summam rei spectat, falluntur
(meo iudicio) qui putant simpliciter legem
politicam hie ferri, ut plectantur homicidae. Equidem
non nego in hac Dei sententia fundatam esse
poenam, quam et leges statuunt, et iudices exsequuntur:
sed verba plus complecti dico. Scriptum
est, Viri sanguinum non dimidiabunt dies suos
(Psal. 55, 25). Et videmus alios in compitis, alios
in lupanaribus, plerosque in bellis mori. Ergo ut
conniveant magistratus aliunde immittit Deus carnifices
qui sanguinariis hominibus mercedem suam
10