volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

421 OOMMENTARIUS IN GENESIN. 422
1. Et audivit verba. Quanquam Iacob flagrabat
patriae desiderio, ut de reditu assidue cogitaret,
hinc tarnen apparet mira eius tolerantia, quod animum
suum suspendit donee nova ooeasio se offert.
Neque tarnen virtuti mixtum fuisse vitium nego,
quod non magis festin averit ad reditum : sed infixam
eius animo semper fuisse Dei promissionem paulo
post constabit. Tantum in. hac parte aliquid humanuni
passus est, quod peculii parandi causa
reditum suum in sex annos distulit: nam quum
subinde pacta mutaret Laban, merito potuit illi
valedicere. Caeterum vi et metu simul fuisse retentum,
ex clandestina fuga colligimus. Nunc saltern
missionis petendae honesta causa erat, quod
filiis Laban graves et odiosae essent eius divitiae:
non tarnen audet libère ab hac invidia se eximere,
sed clam fugere cogitur. Quamvis tarnen aliquo
modo excusabilis sit tarditas, pigritiae coniunctam
fuisse probabile est: sicuti fidèles dum ad Deum
contendunt, non tanto fervore saepe properant ut
deceret. Quare si quando nos retardât carnis segnities,
discamus ardorem spiritus flabellis accendere.
Nee dubium est quin servi sui infirmitatem
correxerit Deus, eumque lente pergentem stimulaverit.
Nam si benigne et hilariter cum eo egisset
Laban, inductus fuisset eius animo sopor: nunc
tristi aspectu expellitur. Sic Dominus saepe suorum
saluti melius consulit, improborum odiis, livori et
malevolentiae eos subiiciens, quam si blanditiis mulceri
sineret. Longe utilius fuit sancto Iacob, socerum
eiusque filios habere sibi infensos quam
comiter obsequentes suis votis: quia illorum favor
Dei benedictione eum privasset. Nos quoque plus
satis experimur quid valeant mundi illecebrae, et
quam facile Ulis affluentibus bonorum coelestium
oblivio nobis obrepat. Quare ne moleste feramus
expergefieri a Domino, quum rebus adversis iaetamur,
vel nobis parum propitius est mundus: nam
odia, minae, probra, obtreetationes plus saepe nobis
afferunt utilitatis quam si omnes undique applauderent.
Porro notanda est rahumanitas filiorum
Laban, qui perinde queruntur ac si spoliati essent
a Iacob. Sed hoc morbo laborant sordidi et nimium
tenaces, ut sibi ereptum esse putent quidquid non
ingurgitant. Nam quum insatiabilis sit eorum cupido,
necesse est ut prospéra aliorum fortuna non
secus eos exeruciet ac si hoc modo redacti essent
ad egestatem. Non respiciunt iurene an iniuria
Iacob tantas opes acquisierit: sed ideo uruntur et
invident, quia tantundem sibi detractum esse interpretantur.
Prius confessus fuerat Laban se ditatum
fuisse adventu Iacob, imo in eius gratiam se benedictum
fuisse a Domino: nunc obmurmurant eius
filii, et ipse quoque moerore torquetur, quod eiusdem
benedictionis Iacob ipse factus sit partieeps. Hinc
perspieimus quam caeca sit avaritia, quae nullum
habet satietatis modum. Unde etiam merito radix
omnium malorum vocatur a Paulo, (1. Tim. 6, 10),
quia et perfidos, et crudeles, et ingratos, et modis
omnibus iniquos esse oportet qui omnia vorare cupiunt.
Notandum praeterea est quod filii Laban
pro aetatis fervore dolorem suum evomunt: pater,
ut callidus veterator, tacet; vultu tarnen malitiam
suam prodit.
2. Et dixit Iehova ad Iahacob. Hinc clarius
perspicitur saneti viri timiditas, quod malum sibi a
socero instare videns, non tarnen pedem movere
audet, nisi novo oraculo erectus. Dominus autem
qui re ipsa iam illi ostenderat moram non esse longius
trahendam, verbis quoque suis eum sollicitât.
Hoc exemplo discamus, quamvis Dominus rebus adversis
nos ad officium incitet, parum tarnen inde
profecturos, nisi accédât verbis stimulus. Et videmus
quid reprobis contingat: vel stupent in suis
malis, vel in rabiem prosiliunt. Quaré ut nobis
prosint rerum documenta, rogandus est Dominus ut
nobis verbo suo affulgeat. Hue tarnen praecipue
spectat Mosis consilium, ut sciamus Iacob Deo duce
reversum esse in patriam. Terra vero Chanaan
non ideo dicitur esse. Abrahae et Isaac, quod inde
oriundi essent, sed quia illis in haereditatem divinitus
promissa erat. Quare hac voce admonitus
fuit 8anctus vir, quamvis peregrinus esset Isaac,
coram Deo tarnen haeredem ac dominum esse eius
terrae, in qua nihil praeter sepulchrum possidebat.
4. Et misit Iahacob. Uxores suas accersit, ut
suum illis consilium exponat, easque ad fugae societatem
hortetur: nam probi mariti officium erat,
secum ipsas abducere: ideo conscias fieri oportuit.
Neque vero tarn caecus erat quin multa pericula
secum reputaret. Difficile erat mulieres quae nunquam
paterna domo egressae erant, in longinquam
regionem per iter incognitum trahere: quin etiam
timendum erat ne praesidium sibi quaerentes, maritum
suum hostibus proderent. Multos in tali
perturbatione animus linqueret, ut coniugali fide posthabita,
privatim sibi consulerent. Oonstanter ergo
Iacob, qui discrimen subire mavult, quam probi
mariti et patrisfamilias officium deserat. Si negassent
uxores, cogebat Dei vocatio discedere. Sed
quod longe fuit optabilius, illi Deus concessit, ut
tota familia uno consensu ad sequendum parata
foret: quin etiam uxores, quarum mutuis rixis domus
antea strepebat, libenter nunc in exsilium consentiunt.
Sic Dominus, ubi officio nostro bona
fide defungimur, nee quidquam subterfugimus eorum
quae ipse mandat, in rebus quoque valde perplexis
votorum nos compotes facit. Porro quod uxores
ad se in agrum evocat Iacob, hinc colligimus quam
laboriosa fueriteius vita. Certe haec illi vel prima
fuisset vitae commoditas, habitare domi cum uxoribus.
Senex iam erat, multis laboribus confectus:
27*