volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

267 COMMENTARIUS IN GENESIN. 268
Et venerunt duo cmgeli in Sedom. Quaeritur
cur unus ex tribus angelis subito dispareat, duo
tantum in Sodomam veniant. Iudaei (ut sunt audaces
in comminiscendis fabalis) unum venisse nugantur
ad perdendum locum: alterum, qui Lot servaret.
Verum ex contextu Mosis apparet illud esse
frivolum: quia ambos videbimus liberationis fuisse
ministros. Simplicius est quod prius adduxi, hoc
fuisse Abrahae peculiaris gratiae loco concessum, ut
Deus non modo e media angelorum turba duos ad
eum mitteret, sed familiarius se illi patefaceret in
filio suo. Unus enim (ut vidimus) principem locum,
ut dignitate superior, obtinuit. Quanquam .autem
Christus semper fuit mediator, quia tarnen magis
obscure ipsi Lot patefactus quam Abrahae, tantum
duo angeli Sodomam venerunt. Quod Moses narrât
, Lot circa vesperam in porta urbis sedisse,
multi ex quotidiano more fecisse contendunt, ut
hospites ad se i-eciperet: Quia tarnen causam subticet
Moses, illud pro certo asserere temerarium foret.
Fateor quidem non sedisse üt ignavi homines
soient: sed non minus probabilis est coniectura, venisse
obviam suis pastoribus, ut cogendis pecoribus
adesset. Hospitälern quidem fuisse clare demonstrat
tarn comis invitatio quae a Mose describitur: cur
tarnen substiterit tunc in porta urbis, incertum est:
nisi quod benefaciendi occasionem praetermittere
noluit, quum oblati essent hospites, quibus impendere
officia sua posset. Reliqua petantur ex proximo
capite.
2. Nequaquam, sed in platea. Non statim assentiuntur
angeli, quo melius sancti viri affectum
explorent. Neque enim praebendae tantum coenae
causa domum eos erat ducturus, sed ut a civium
vi et iniuriis tuendos susciperet. Perinde ergo
agunt angeli, ac si tutum esset in via publica dormire:
atque ita perditam totius populi nequitiam
scire se dissimulant. Nam si ideo clauduntur urbium
portae ut ferarum hostiumque incursus arceatur,
quam indignum est atque absurdum gravioribus
periculis intus esse expositos qui illic degnnt? Ergo
ad exaggerandum populi scelus ita loquuntur angeli.
Lot autem angelos cogendo ad se venire, ut a communis
gentis petulantia eos protegat, melius ostendit
quantae sibi curae sint hospites, ne quid probri
aut iniuriae patiantur.
3. Et fecit eis convivium. Hoc verbo et aliis
sequentibus notât Moses angelos solito lautius fuisse
tractates: neque enim sic Lot cum omnibus indifferenter
agebat. Sed quum ex dignitate oris et habitus
coniiceret homines esse non gregarios, placentas
coxit, et liberale paravit convivium. Iterum
dicit Moses angelos comedisse: non quod haberent
opus, sed quia coelestis naturae manifestandae nondum
maturum erat tempus.
4. Antequam dormirent. Hic in uno facinore
Moses vivam Sodomae effigiem ante oculos proponit.
Hinc enim perspicuum est quam diabolicus in
omne nefas fuerit eorum consensus, quod tarn facile
omnes ad teterrimam obscoenitatem conspirant.
Quanta fuerit improbitas et protervia, inde patet,
quod quasi exercitu collect», hostiliter ad obsidendam
domum Lot insurgunt. Quam caeca et immanis
libido, quod sine pudore brutorum animalium instar
concursant? quanta ferooia et crudelitas quod contumeliose
minantur sancto viro et extrema quaeque
intentant? Hinc etiam colligimus, non uno tantum
vitio laboras8e, sed proiectos fuisse ad omnem peccandi
audaciam, ut nullus illis pudor reliquus fuerit.
Et Ezechiel (sicut nuper retulimus) scite commémorât
a quibus malorum initiis in extremam turpitudinem
defiuxerint (Ezec. 16, 49). Eodom etiam
pertinet quod dicit Paulus (Rom. 1, 18), Deum
ulcisci hominum impietatem, quum eos in tantam
caecitatem proiicit ut per nefandas Iibidines vagentur,
et dedecore afficiant sua corpora. Ubi autem
excu8so pudore laxata sunt fraena libidini, foedam
et immanem barbariem mox sequi necesse est, ac
multas scelerum species simul misceri, ut fiat plus
quam deforme chaos. Quod si Sodomitas oppressit
tarn severa Dei ultio, ut furore excaecati, fiagitiis
omnibus se prostituèrent: nobiscum certe vix mitius
agetur, quorum eo minus excusabilis est impietas,
quo clarius Dei Veritas nobis patefacta fuit.
A puero usque ad senem. Multa subticet Moses
quae lectori ultro venire in mentem possunt: quale
est quod non meminit a quibus concitata fuerit
multitudo. Verisimile autem est quaedam fuisse
flabella : sed tamen hinc perspicimus quam voluntarii
ad patrandum scelus fuerint, qui velut signo dato
statim conveniunt. Ostendit etiam quam nullus
fuerit pudor apud eos residuus: quia nee senes retinuit
ulla gravitas, nee pueros modestia quae illam
aetatem decet: denique abolitam fuisse omnem honesti
curam, perversumque naturae ordinem significat,
quum dicit, a puero usque ad senem convolasse
ab extremis urbis partibus.
5. Ubi sunt viri. Tametsi in animo habebant
turpi ter hospitibus ad praeposteram libidinem abuti,
verbo tamen aliud obtendunt. Quasi enim peccaverit
Lot, dum homines incognitos in urbem admisit
cuius ipse erat inquilinus, iubent ipsos coram
produci. Quidam, Cognoscere exponunt rem habere,
atque ita verterunt graeci interprètes. Sed ego
alio sensu positum esse hoc verbum arbitror: ac si
dicèrent: Volumus scire quosnam tu hospites in
urbem nostram inducas. Scriptura enim rem pudendam
modeste hoc verbo notare solet. Petulantius
ergo de nefando concubitu loquuti essent Sodomitae:
verum tegendae suae nequitiae causa, hie
imperio8e cum sancto viro expostulant, quod ausus
fuerit recipere homines ignotos. Hie tamen oritur