volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

137 COMMENTARIt
fuisse tradidit, et Hieronymus suo quoque tempore
residua mansisse, verumne sit, in medio relinquo.
6. In fine quadraginta dierum. Hino coniieere
licet quanta anxietate constrictum fuerit sancti viri
pectus. Postquam in solido loco aroam haerere senserat,
non tarnen ante diem quadragesimum audet
fenestram aperire: non quod exanimis torperet: sed
quod tarn formidabile vindictae Dei exemplum
tanto eum metu, simul et moerore percusserat, ut
omni consilio destitutes in arcae suae latibulo tacitus
quiesceret. Tandem corvum emittit, a quo certius
indicium siccatae terrae accipiat. Sed oorvus
nonnisi foedas paludes cernens, oircumvolitans receptum
statim quaerit, Nee vero dubito quin de
industrià corvum elegerit Noah, quern sciebat cadaverum
odore allici posse, ut longius evolaret, si
iam animalibus patuisset terra: atqui corvus obvolitans,
non longius discedit. Miror autem unde
negatio, quae in hebraico Mosis textu non habetur,
in graecam et latinam versionem obrepserit:
quum sensum prorsus mutet. Inde nata est fabula,
retentum fuisse corvum inventis cadaveribus, ut
hospitem suum negligeret. Postea sequutae sunt
futiles allegoriae: ut semper nugari appétit hominum
curiositas. Atqui primo egressu columba imitata
est corvum, quia revolavit in arcam, deinde
ramum olivae in rostro suo attnlit: tertio, quasi
manumissa, libero coelo et libera terra fruitur. In
ramo olivae quidam philosophantnr : quia pacis
insigne erat apud veteres, sicut laurus viotoriae.
Sed potius existimo, quod olea non nascatur in
montibus, nee valde procera sit arbor, Dominum
dédisse aliquod signum servo suo unde colligeret
amoenas regiones et feraces bonarum frugum iam
aquis purgatas esse. Quia Hieronymi yersio habet,
ramum fuisse virentibus foliis, qui putarunt diluvium
coepisse mense Septembri, opinionis suae
confirmationem inde sumunt. Atqui verba Mosis
nihil tale sonant. Et fieri potest ut Dominus,
volens Noah animam recreare, columbae ramum
obtulerit, qui sub aquis non prorsus emarcuerat.
15. Loquutus est autem Deus ad Noah. Etsi
non parum expavefactus erat Noah Dei iudicio,
laudatur tarnen hac in parte eius tolerantia quod
terrain habens ante oculos, quae domicilium offerret,
non audet tarnen exire. Nimiae timiditati, atque
etiam ignaviae hoc tribuerent profani homines:
sed sancta est timiditas, quae ex fidei obedientia
nascitur. Sciamus ergo sancta modestia retentum
fuisse Noah, ne sibi frui permitteret naturae beneficio,
donee praeeuntem haberet Dei vocem. Paucis
quidem verbis hoc perstringit Moses: sed ad rem
ipsam attendere convenu. Sponte autem hoc in
mentem venire omnibus debet, quantae virtutis
fuerit, post incredibile unius anni taedium, ubi diluvium
cessavit, et illuxit nova vita, non tarnen ex se-
! IN GENESIN. 138
pulchro pedem movere sine mandato Dei. Ita videmus
continuo fidei tenore obsequutum esse Deo
sanctum hominem: quia Deo iubente ingressus erat
arcam, illic continetur donee exitum Deus patefaciat:
et in suo foetore iacere mavult quam liberum
spiritum colligere, donee migrationem suam
sentiat placere Deo. In rebus etiam minutis hanc
moderationem nobis scriptura commendat, ne quid
tentemus nisi certa conscientia. Quo minus in seriis
negotiis ferenda est hominum temeritas, si Deo inconsulto
facere sibi concédant quod visum est.
Non est quidem exspectandum ut specialibus oraculis
in singula momenta pronunciet Deus quid
facto opus sit: pendere tarnen nos ex ore eius decet,
ut certo persuasi simus nihil nos aggredi nisi eius
Terbo consentaneum. Petendus est etiam spiritus
prudentiae et consilii, quo nunquam eos destituit
qui se dociles et morigeros eius mandatas praebent.
Hoc sensu refert Moses Noah egressum esse ex
area, postquam coelesti oraculo fretus cognovit novam
sibi habitationem in terra dari.
17. Crescant, multiplicenturque. His verbis erigere
voluit Dominus animum Noah, ut confideret
servatam fuisse in area sobolem, quae ad totum
mundum replendum excresceret. In summa, promittitur
ipsi Noah mundi reparatio: ut sciat mundum
in area fuisse inclusum, nee perpetuam fore,
cuius conspectu exanimis concidere poterat, solitudinem
ac vastitatem.
20. Aedificavit altare Domino. Sicut multis documenti8
obedientiam suam testatus fueratNoah, sic
gratitudinis suae specimen nunc edit. Docet autem
hie locus instituta fuisse ab initio sacrificia in hunc
finem, ut se homines talibus exercitiis ad celebrandam
Dei bonitatem, et gratias Uli agendas assuefacerent.
Sufficeret quidem Deo nuda linguae confessio,
imo tacita agnitio cordis: sed scimus quam
multis incitamentis indigeat nostra pigrities. Ergo
quum olim sancti patres suam erga Deum pietatem
sacrificiis professi sunt, minime supervacuus fuit
eorum usus. Adde quod semper illis ante oculos
symbola proponi oportuit, quibus admonerentur nihil
sibi esse cum Deo absque mediatore. Nunc
Christi exhibitio umbras illas veteres sustulit.
Quare adminioulis utamur quae Dominus praescripsit.
Porro quum dico sacrificia celebrandis Dei
beneficiis in usu fuisse Sanctis patribus, de una
tantum specie loquor: nam haec oblatio Noah pacificis
respondet ac primitiis. Sed hie quaeritur quo
instinctu obtulerit Noah Deo sacrificium : quia nullum
habebat mandatum. Respondeo, quamvis diserte
non exprimat Moses Deum iussisse ut id faceret,
posse tarnen ex consequentibus certum iudicium
fieri, adeoque ex toto contextu, subnixum fuisse
Noah Dei verbo, eiusque mandato fretum, cultum
hunc praestitisse, quern illi placere indubie sciebat.