volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

591 COMMENTARIES IN GENESIN. 592
victus descendit, et in rebus quoque minutis demonstrat,
sacro foederis vinculo filiis Abrahae se
esse devinctum: altius mysterium non requiret.
Secundo spes haereditatis promissae de integro illis
renovatur. Atque ideo, quasi manu eos in possessionem
mitteret Iacob, qualis cuique habitatio contingat,
familiariter, non secus ac in re praesenti;
exponit. An rei tarn seriae confirmatio sanis et
prudentibus lectoribus vilescet? Hoc tarnen praecipuum
est caput, quod propius illis désignât Iacob
unde illis venturus .sit rex qui plenam felicitàtem
afferet. Atque hoc modo exponit quod de semine
benedicto obscure promissum fuerat. His rebus
tantum subest ponderis, ut simplex earum tractatio,
si modo dextri simus interprètes, merito nos in admirationem
rapere debeat. Atque (ut alia omittam)
non vulgaris huius prophetiae utilitas boc uno
constat, quod impuris et profanis hominibus, qui
fidem Mosi libenter detraberent, os obstruitur, ne
amplius obstrepere ausint, coelesti instinctu loquutum
esse. Fingamus Mosen non referre quid olim
vaticinatus esset Iacob, sed in sua persona loqui:
unde tarnen divinare potuit quae multis tandem
saeculis postea contigernnt? quale est vaticinium
de regno Davidis. Nee vero dubium est quin Deus
sorte iusserit dividi terram, ne qua subiret suspicio
Iosuae ex compacto, et sicuti a magistro edoctus
erat, partiri inter tribus. Postquam terra potiti
sunt Israelitae, partitio non fit bominum arbitrio.
Unde fit ut tribui Zabulon obtingat habitatio prope
littus maris: tribui vero Aser frumentaria planities,
et sortito aliis eveniat quod hie habetur: nisi quod
Dominus sua oracula effectu rata esse voluit, palamque
ostendit nihil tunc contingere quod non
pridem testatus esset futurum. lam enim redeo ad
verba Mosis in quibus inducitur sanctus Iacob de
longinquis rebus disserens quod a spiritu sancto
didioit. Sed oblatrant quidam protervi canes, unde
Mosi notitia sermonis in obscuro tugurio ante ducentos
annos habiti? Antequam respondeam, vicissim
rogo, unde illi cognitio looorum terrae Chanaan,
quae non secus ac peritus dimensor, in singulas
tribus assignat? Si haec coelestis fuit scientia
(quod fateri necesse est) cur negabunt impii isti
blaterones divinitus ei fuisse revelata quae Iacob
praedixerat? Adde quod inter multa alia quae
saneti patres per manus tradiderant, haec praedictio
tunc passim nota esse potuit. Unde fit ut populus
tyrannice oppressus, opem Dei liberatoris inclamet?
Unde fit ut ad solum auditum promissionis olim
datae, animos in bonam fiduoiam erigat, nisi quod
divinae adoptionis quaedam adhuc vigebat memoria?
Si vulgo célèbre fuit Domini foedus, cuius impudentiae
erit negare quod de haereditate promissa
cognosci operae pretium fuit, a coelestis Dei servis
exactius fuisse observatum? Neque enim Dominus,
oracula sua protulerat ex ore Iacob, quae post eius
mortem subita oblivio deleret, quasi in aërem sonitus
nescio quos efflasset. Quin potius doctrinam
multis aetatibus communem prodidit, ut scirent
posteri ex quo fonte sibi manaret tarn redemptio
quam terrae haereditas. Seimus quam cunctanter,
imo timide suscipiat Moses iniunctam sibi provinciam,
ubi ad suos liberandos accersitur: quia sciebat
cum gente indocili et praefracta sibi fore negotium.
Certis ergo mandatis instructum venire necesse fuit,
quae fidem vocationis facerent. Ideo has praedictiones,
non secus ac publicas tabulas ex sanctioribus
Dei archivis protulit, ne temere ipsum prorumpere
quis putaret.
Congregate vos. Initio sibi attentionem conciliât
"Iacob. Graviter enim praefatur, sibique prophetae
autoritatem vendicat, ut filios admoneat se minime
privatum testamentum de rebus domesticis condere:
sed oracula apud ipsum deposita iam verbis asserere,
donee suo tempore sequatur eventus. Neque enim,
suis votis aurem praebere iubet, sed in coetum
ipsos cogit solenni ritu, ut audeant quae successu
temporis ipsis occurrent. Porro non dubito quin
istam dierum successionem, de qua loquitnr, aegyptiaco
exsilio öpponat, ut suspensis animis exspectent
promissum sibi statum. Iam vero ex superioribus
colligere promptum est, in hoc vaticinio comprehendi
totum tempus ab exitu Aegypti usque ad
Christi regnum : non quod singula eriumeret Iacob :
sed quia in summis rerum, quas breviter delibat,
constituit fixum ordinem ac cursum, donee appareat
Christus.
3. Reuben primogenitus. Orditur a primogenito,
non honoris causa, ut suum gradum ei asserat, sed
quo plus illi inurat pudoris, eumque iustis probris
humiliet. Nam primogenitura hie deiicitur Ruben:
quia incesto coitu cum noverca paternum cubile
polluerat. Sensus autem verborum est: Tu quidem
natura primogenitus debueras cxcellere, quum esses
virtus mea, et principium virilis fortitudinis, sed
quia defluxisti instar aquae, non est quod amplius
tibi quidquam arroges. Nam ab incestus tui die
abut et evanuit ilia dignitas, quam natali die ex
utero attulerâs. Nomen |1K quidam pro semine, alii
pro dolore accipiunt: atque ita vertunt: Tu virtus
mea, et principium doloris vel seminis. Quibus
placet vox doloris, rationem hanc assignant, quia
liberi parentibus ouram et anxietatem afferant.
Atqui si haec significatio probatur, potius esset
antithesis inter virtutem et moestitiam. Sed quia
uno contextu Iacob dignitatis elogia recenset, quae
in primogenitum competunt, non dubito quin principium
suae virilitatis nominet. Nam quum homines
in filiis quodammodo revigescant, merito vigoris
principium dicitur primogenitus. Eodem pertinet
quod statim sequitur, quod fuerit excellentia digni-