volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

167 COMMENTARIUÉ 3 IN GENESIN. 168
Deus in pari secum gradu constituit quos alloquitur:
coacta est jlla expositio, et merito reiicitur.
Potius hic locus priori respondet, quem habuimus
in hominis creatione: quum dicebat etiam Dominus,
Faciamus hominem ad imaginem nos tram.
Apte enim et concinne magno populo aeternam
suam sapientiam, et virtutem Deus opponit: ac si
diceret: Non opus sibi esse alienis auxiliis, sed intus
sibi suppetere quod ad eos delendos sufficiat.
Quare ex hoc loco non inepte probatur subesse in
una Dei essentia très personas. Porro hoc vindictae
divinae exemplum ad omnes aetates pertinet:
Bemper insana libidine pruriunt homines phis audendi
quam fas sit. Testatur autem haec historia
Deum talibus consiliis et studiis semper adversum
fore : adeoque hic ante oculos depictum cernimus
quod dicit Salomon (Prov. 21, 30): Non est consilium,
non est prudentia, non est robur contra
Dominum. Nisi adsit Dei benedictio, a qua una
prosperum exitum sperare licet, evanescere quidquid
tentamus necesse erit. Quum vero perpetuum sibi
bellum esse Deus pronunciet cum immodica hominum
audacia, infeliciter cessurum est quidquid praeter
eius nutum aggredimur, etiamsi creaturae omnes
sursum et deorsum nobis certatim opem suam
offerant. Oaeterum quamvis adhuc hodie mundus
hano maledictionem sustineat: in media tarnen
poena et horribili irae Dei adversus hominum superbiam
documento, mira refulget Dei bonitas, quod
diversis unguis gentes ultro citroquo inter se communicant:
praesertim vero quod omnibus unguis
unum evangelium publicavit per totum orbem, et
apostolus dono linguarum instruxit. Quo factum
est ut in unitatem fidei coalescerent, qui prius
misère divisi erant. Hoc sensu dicit Iesaias (19, 18)
communem omnibus fore linguam Ohanaan sub
regno Christi: quia etsi différant sermonis sono,
tinum tarnen idemque loquuntur, dum clamant Abba
pater.
8. M dispersit eos Dominus. Fuerant iam prius
dispersi homines: neque id loco poenae censeri debuit,
quum ex Dei bonedictione potius et gratia
flueret. Sed quos prius honorifice distribuerai Dominus
in varia hospitia, nunc cum ignominia dissipât,
hue et illuc eos dispellens, quasi laceri corporis
membra. Haec igitur non simplex fuit dispersio ad
replendam terram, ut suos ubique haberet cultores
et incolas, sed violenta disiectio: quia praecipuum
fovendae inter eos coniunctionis vinculum exsectum
fuit.
9. Propterea vocavit nomen eius Babel. En quid
profecerint stulta ambitione parandi nominis: sperabant
insculptam fore in turri aeternam originis
suae memoriam : Deus non tantum vana fiducia
eos fru8tratur, sed inurit aeternum dedecus ut posteris
omnibus sint exsecrabiles propter tantam cla-
dem generi humano eorum culpa inflictam. Habent
quidem nomen, sed non quale optaverant:
sic Deus eorum superbiam probrose disiicit qui sibi
plus usurpant quam liceat. Hinc autem refellitur
eorum error, qui Babylonem a love Belo deducunt.
10. Hae sunt generationes Sem. De progenie
Sem nonnihil dixerat Moses proximo capite: sed
nunc hominum nominibus annorum spatium connectit:
ne incognita nobis esset mundi vita. Nisi
enim brevis haec descriptio exstaret, hodie nescirent
homines quantum temporis a diluvio intercesserit
ad eum usque diem quo foedus suum pepigit Deus
cum Abram. Porro notandum, quod honoris causa
Deus annos mundi a progenie Sem numerat:
quemadmodum annales suos insigniunt historici regum
vel consulum nominibus. Neque tarnen hoc
tarn dignitati et meritis familiae detulit quam gratuitae
suae adoptioni: nam (ut statim videbimus)
descivit magna ex parte posteritas Sem a vero Dei
cultu. Quare digni erant quos Deus non modo
expungeret e suis fastis, sed e mundo prorsus tolleret.
Caeterum pluris est illi sua electio, qua familiam
istam discrevit ab omnibus populis, quam ut
intercidere propter hominum peccata sinat. Ideo
ex pluribus filiis Sem unum Arphaxad, ex filiis
Arphaxad unum Sela, ab illo quoque unum Eber
deligit, usque dum ad Abram veniat: cuius vocatio
ecclesiae renovatio censeri debet. Quantum ad reliquos
spectat, probabile est nondum completo saeculo
ad impias superstitiones dilapsos esse. Nam
quum Deus Iudaeis exprobret patres eorum Thare
et Nachor servisse diis alienis (losue 24, 2), sciamus
autem domum Sem, in qua illi nati erant, fuisse
peculiare Dei sacrarium, ubi vigere maxime debebat
pura religio: quid putamus aliis contigisse, qui ab
initio quasi emancipati videri poterant? Hinc vero
prodigiosa hümani ingenii tarn malitia et pravitas
quam infiexibilis durities apparet. Vivebant adhuc
Noah et filii eius oculati diluvii testes: narratio
illius historiae non minus timoris incutere illis
debebat quam visibilis Dei conspectus: ab infantia
imbuti sunt istis prçincipiis, quâliter velit
Dens coli: quam reverenter parendum sit eius
verbo, quam gravis eos omnes ultio maneat qui ordinem
ab eo positum violaverint: retineri tarnen
nequeunt quin sua vanitate corrupti diffluant. Interea
minime dubium est quin sanctus Noah pro
singulari suo zelo et heroica fortitudine, modis omnibus
dimicaverit pro asserenda Dei gloria: quin
acriter et severe invectus fuerit, imo fulminaverit
contra perfidam nepotum suorum apostasiam: quum
omnes ad solum eius nutum tremere par esset,
nullis quamlibet clamosis obiurgationibus moventur,
quin furore suo abrepti pergant. Ex hoc potius
speculo quam inanibus sophistarum blanditiis, dis-
\