volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

577 COMMENTARIUS IN GENESIN. 578
promissio, debuit omnibus eius filiis in mentem
venire, magni fuisse momenti referri eius cadaver
in patrum sepulcrum. Probabile etiam est, prudenter
cogitasse de levanda filii invidia. Nam
Aegyptiis minime gratum fore sciebat sepulcri
delectum, qui contumeliosus erat toti regno: scilicet
hie alienigena quasi in tarn splendida et nobili terra
ideoneum locum non reperiat suo cadaveri, sepeliri
vult in terra Chanaan. Itaque quo liberius hoc a
rege petere audeat Ioseph, et facilius impetret,
sacramento ipsum obstringit. Et certe hoc praetextu
postea utetur Ioseph, ut offensionem decliuet.
Eadem etiam fuit ei ratio cur sibi dari posccret a
Ioseph quod omnibus filiis commune erat officium.
Nam reliquis hoc vix fuisset permissum: aggredi
autem nisi data venia tale facinus ausi non essent.
Nulla autem penes extraneos et sordidos homines
gratia erat vel autoritas. Adde quod prae aliis
expergefieri necesse habuit Ioseph: ne, blanditiis
Aegypti captus paulatim a suo genere descisceret.
Sciendum tarnen est, consulto interpositam fuisse
sacramenti reverentiam a Iacob, ut doceret se non
frustra nee temere sepulcrum appetere in ea terra,
ubi parum benigne acceptus, ubi multas aerumnas
perpessus fuerat, et ex qua tandem fame, expulsus
profugerat. Quod iubet manum femori supponere,
quid sibi voluerit hoc symbolum, diximus capite 24, 2.
30. M dormiam cum patribus. Patet ex hoc
loco, dormiendi verbum quoties ponitur pro mori,
non ad animam referri, sed ad corpus. Quid autem
eius interfuit recondi cum patribus in spelunca
duplici, nisi ut testata fieret eorum societas post
mortem ? Quo autem vinculo simul fuerunt coniuncti,
nisi quod effectua fidei ipsorum ne morte quidem
exstingui potuit? quasi ex eodem sepulcro sonarot
vox ista, nunc quoque nobis est communis haereditas.
31. Et- curvavit se Israel ad caput lecti. Hac
voce iterum confirmât Moses: Iacob pro singulari
bono duxisse, sibi promissum fuisse a Ioseph quod
petierat de sepultura. Nam ad gratias Deo agendas,
quo potest conatu debile corpus incitât, tanquam
potitus re maxime optabili. Dicitur enim adorasse
ad caput lectuli: quia quum plane assurgere non
posset e lecto, in quo iacebat, se tarnen in formam
precantis prono vultu coniponit. " Idem habetur de
Davide, primi Regum 2, 10 quum supremi voti
compos factus Dei gratiam célébrât. Graeci verterunt,
ad summitatem virgae: quos Apostolus sequutus
est ad Hebraeos, capite 11, 21. Etsi autem
similitudine vocis fuisse deceptoB apparet, quia apud
Hebraeos riB'O lectum, nEOlO baculum significat: ')
Apostolus tamen sibi permisit locum citare qualis
tunc erat in communi usu, ne rudes de nihilo
1) Sic hebraica vocabula e/ferunt omnes editiones.
Calvini opera. Vol. XXIII.
offenderet. Porro qui expoaunt Iacob adorasse
sceptrum filii, nimis insulsi sunt. Aliorum expositio
saltern tolerabilis est, quod baculo innixus, caput
incurvaverit. Sed quum nulla sit in verbis Mosis
ambiguitas, sufficiat - memoria tenere quod dixi,
gaudii sui magnitudinem hac caeremonia palam
fecisse.
CAPUT XLVIII.
1. Et fuit post Jiaec dictum fuit ipsi Ioseph: Ecce,
pater tuus aegrotat, tunc accepit duos fiUos suos secum :
Menasseh et Ephraim. 2. Et nunciavit ipsi Iahacöb,
et dixit: Ecce filius tuus Ioseph venit ad te. Et roboravit
se Israel, et sedit super lectum. 3. Et dixit
Iahacob ipsi Ioseph: Deus omnipotens apparuit mihi
in Luz in terra Chenaan, et benedixit mihi. 4. Et
dixit ad me : Ecce, ego crescere facio te, et multiplicabo
te, et ponam te in coetum populorum, et dabo terram
Jianc semini tuo post te in haereditatem perpetuam.
5. Et nunc duo filii tui, qui nati sunt tibi in terra
Aegypti, antequam venir em ad te in Aegyptum, mei
sunt: Ephraim et Menasseh, sicut 'Reuben et Simhon
erunt mei. 6. Verum liberi tui quos generdbis post
eos, tui erunt: secundum nomen fratrum suorum vocabuntur
in haereditate sua. 7. Porro me veniente e
Padan, mortua est mihi Bachel in terra Chenaan in
via quum adhuc esset miUiare terrae ad veniendum
in Êphrath: et sepelivi earn in via Ephrath, ipsa est
Beth-lehem. 8. Et vidit Israel filios Ioseph, et dixit:
Cuius sunt isti? 9. Et dixit Ioseph patri suo: Filii
mei sunt quos dedit mihi Deus hic. Et dixit: Due
eos quaeso ad nie, et benedicam eis. 10. (Oculi enim
Israel graves erant propter senectutem, nee poterat
videre) et accedere fecit eos ad ilium, et osculatus est
eos, et amplexatus est eos. 11. Et dixit Israel ad
Ioseph: Videre faciem tuant non putabam, et ecce,
videre fecit me Deus etiam semen tuum. 12. Eduxit
itaque Ioseph eos a genibus suis, et incurvavit se in
faciem suam super terram. 13. Et tulit Ioseph ambos
ipsos: Ephraim ad dextram suam, a sinistra Israel,
et Menasseh ad sinistram suam, a dextra Israel:
accedere inquam fecit ad eum. 14. Et extendit Israel
dexter am suam, et posuit super caput Ephraim qui
erat minor: et sinistram suam super caput Menasseh:
consulto dirigens manus suas, quum Menasseh esset
primogenitus. 15. Et benedixit ipsi Ioseph, et dixit:
Deus in cuius conspectu ambulaverunt patres mei
Abraham et Ishac: Deus qui pascit me ab aetate mea
usque ad diem hanc, 16. Angélus qui redemit me ab
omni malo, benedicat pueris, et vocetur in eis nomen
meum: et nomen pat/rum meorum Abraham et Ishac,
et instar piscium sint in muUitudinem in medio terrae.
17. Vidit autem Ioseph quod poneret pater suus
37