volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

391 COMMENTARIUS 5 IN GENESIN. 392
e coelo in terrain. Quod a quibusdam -Hebraeis
scala accipitur pro figura divinae providentiae, quae
ooeli et terrae gubernationem complectitur, quadrare
non potest: aliud enim signum aptius dedisset Dominus.
Nobis vero qui principium hoc tenemus, in
Christo fundatum fuisse Dei foedus, et Christum
eundem aeternam fuisse imaginem patris, in qua
Sanctis patribus se patefecit, nihil in hac visione
perplexum est vel ambiguum. Nam quum per
peccatum aliénât! sint homines a Deo, quamvis ipse
omnia impleat sua virtute et sustineat, a nobis
tarnen non percipitur ilia communicatio, quae nos
vicissimad ipsum alliciat: quin potius tale dissidium
est, ut eum a nobis aversum esse pu tantes, eum
vicissim fugiamus. Porro angeli, quibus mandata
est humani generis custodia, tametsi in suum munus
strenue incumbunt, non tarnen mutuo communicant
nobiscum, ut familiaris sit et quasi sensibilis eorum
propinquitas. Solas ergo Christus est qui coelum
terrae coniungit: hie solus est mediator, qui pertingit
a coelo usque ad terram: ille idem est per
quern omnium bonorum coelestium plenitudo deorsum
ad nos fluit, nosque vicissim ad Deum conscendimus.
Idem quum sit caput angelorum, efficit
ut membris suis terrenis ministrent. Itaque (ut
legimus Iohan. 1, 51) hunc sibi honorem proprie
vindicat, quod postquam manifestatus fuerit mundo,
angeli ascendent ac descendent. Ergo si scalam
dicimus esse Christi effigiem, haec expositio nihil
habet coactum. Nam scalae similitudo optime convenu
mediatori, per quern, ministerio angelorum,
iustitia et vita, omnesque spiritus sancti gratiae
gradatim ad nos descendunt. Nos etiam, qui non
tantum eramus defixi in terra, sed in maledictionis
abysso, ipsisque inferis demersi, ad Deum usque
conscendimus. Scalae autem insidet Deus exercituum:
quia in Christo habitat plenitudo divinitatis:
et hinc etiam fit ut ad coèlum usque pertingat.
Tametsi enim humanae etiam eius naturae data est
a Patre omnia potestas, non tarnen fidem nostram
vere fulciret, nisi esset Deus in came manifestatus.
Nee obstat quod Christi corpus finitum est, ut coelum
et terram minime impleat: quia ubique diffusa
est eius gratia et virtus. TTnde et teste Paulo in
coelos ascendit ut impleret omnia. Qui particulam
by, vertunt prope, totum sensum corrumpunt. Exprimera
enim voluit Moses plenam deitatem residere
in mediatoris persona. Nee vero Christus tantum
ad nos accessit, sed induit naturam nostram, ut nos
unum secum efficeret. Quod autem scala symbolum
fuerit Christi, haec etiam ratio confirmât, quia nihil
magis consentaneum fuit quam ut Deus in filio suo
foedus aeternae salutis sanciret servo suo Iacob.
Atque hinc ad nos pervenit inaestimabile gaudium,
ubi audimus Christum ita excellere supra omnes
creaturas, ut sit tarnen nobis coniunctus. Dei qui-
dem maiestas, quae se hic conspicuam profert terrorem
incutere debet, ut omne genu coram Christo
curvetur, eum suspiciant atque adorent omnes creaturae,
et sileat in conspectu eius omnis caro. Sed
arnica et suavis eius imago simul pingitur, ut
sciamus eius descensu coelum nobis esse apertum,
et angclos nobis familiäres esse redditos.
Nam inde nobis fraterna cum ipsis societas,
quod commune utriusque caput stationem habet in
terra.
13. Ego Iéhova Deus Abraham. Hoc tertium
est caput, quod notandum esse dixi: frigerent enim
mutae visiones: itaque verbum Domini quasi anima
est quae eas vivificat. Figura igitur scalae inferior
appendix fuit huius promissionis: siouti externis
symbolis Deus verbum suum illustrât et ornât, ut
maior illi turn claritas turn autoritas accédât. tJnde
etiam probamus frivola esse sacramenta in papatu,
quia nulla illic Dei vox auditur quae animas aedificet.
Notemus itaque, Deum, quoties se patribus
ostendit, loquutum esse, ne suspenBOS teneret muta
visio. Nomine mrp admonet Deus se unicum esse
mundi opificem, ne alios sibi deos quaerat Iacob,
Sed quia per se incomprehensibilis est eius maiestas,
ut se ad captum servi sui accommodet, statim
addit se esse Deum Abràhae et Isaac. Etsi enim
necesse est tenere Deum quern colimus, eum esse
qui solus est: quia tarnen dum ad eius altitudinem
aspirant sensus nostri, inter prima initia evanescunt,
colenda nobis sedulo est haec sobrietas, ne plus de
ipso scire appetamus quam nobis ostendit: et ipse
pro immensa sua bonitate ad nostrum modulum se
accommodans nihil omittit quod expédiât in salutem
nostram. Quia autem speciale foedus pepigerat
cum Abraham et Isaac, Deum se illorum nominans,
ad veram fidei originem revocat servum suum
Iacob, et in perpetuo foedere eum retinet. Hoc sacrum
est pietatis vinculum quo inter se cohaerent
omnes filii Dei, quum a primo ad ultimum eandem
salutis promissionem audiunt, et consentiunt in
spem unam. Atque hie fructus est eins benedictionis
quam nuper a patre acceperat: quia Deus ore
suo pronunciat eum foederis haeredem, ne putetur
inane fuisse hominis praeconium.
Terram in qua dormis. Terram eius posteris
fuisse datam legimus: ipse vero non solum usque
ad mortem in ea fuit hospes, sed ne mori quidem
potuit. Unde colligimus, sub terrae pignore vel
arrha aliquid ei melius et praestantius fuisse datum :
siouti Abraham spiritualis fuit eius terrae possessor,
ac nudo eius intuitu contentus, in coelum praecipue
suspexit. Notemus autem, semen Iacob hie reliquis
Abrahae filiis opponi, qui secundum carnem
ex eo promiscue genus ducebant, sed exsecti erant
a gente sancta. Ex quo vero ingressi sunt filii Iacob
in terram Chanaan, perpétua illis fuit häeredi-