volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

555 COMMENTARIES IN GENESIN. 556
aestimanda esse hominum facta ex eventu, sed prout
vel cessarunt in suo officio, vèl aliquid tentaruat
praeter Dei mandatum, et ultra vocationis suae
metas egressi sunt. Neglexit aliquis uxorem vel
liberos, nee eorum necessitatibus sedulo adfuit:
quanquam non moriuntur, nisi volonte Deo, nihil
tarnen hoc praetextu iuvatur mariti et patris inhumanitas,
qui eos impie deseruit quum suecurrere
deberet. Quare nihil proficiunt qui sibi male consoii,
tegendis delictis obtendunt Dei providentiam. Sed
rursus quoties Dominus eorum malitiae oecurrit
qui nobis nocere student, neque id modo, sed prava
eorum studia in bonum nostrum convertit: hoc
modo affectus carnis nostrae tempérât, nosque
aequiores et magis placabiles reddit. Sic videmus
Iosèph dextrum fuisse providentiae Dei interpretem,
dum inde captavit argumentum dandae fratribus
yeniae. Sceleris in se commissi indignitas eum
aoeendere poterat ut totus vindietae cupiditate ferveret:
atqui dum reputat superatam fuisse eorum
malitiam mira et insolita Dei bonitate, oblitus
jniuriae, humaniter eos amplectitur, quorum dedecus
gratia sua Deus texerat. Et certe sepeliendis fratrum
peccatis ingeniosa est Caritas: ideoque in
hunc usum libenter accommodât quaeeunque ad
iram placandam et sedanda odia faoiunt. Ioseph
etiam in alium sensum rapitur, quod divinitus electus
fuerit ad iuvandos fratres. Unde fit ut non
modo ofFensam illis remittat, sed cupide iniunetis
sibi partibus defungi cupiens, tarn a metu et anxietate
quam ab inopia ipsos liberet. Haec ratio est
cur se ordinatum asserat ut reliquias illis ponat,
hoc est, semen conservet residuum, vel potius ipsos
conservet superstates, idque praeclara et admirabili
evasione. Quum se patrem Pharaonis dicit, non
effertur inani iaetantia, ut soient vani hömines :
neque opes suas ventôse ostentat: sed ex tarn
magnifico et incredibili eventu probat, npn fortuito
nee- humanitus factum esse ut in locum ilium pervenerit:
quin potius mirabili Dei consilio erectum
sibi fuisse sublime solium unde patri et toti familiae
suceurrat.
9. Sie dixit filius tuus Ioseph. In hoc mandato
ostendit se potentiam suam ideo iaetare quo meliöre
fiducia patrem animet: seimus quam tardi sint
senes : deinde sanctum Iacob difficile erat ab .haereditate
divinitus promissa avellere. Ergo Ioseph
proposita necessitate, quam, optabile subsidium obtulerit
Dominus commémorât. Quaeritur tarnen
quomodo illis in mentem non vônerit oraculum, de
quo a patribus edocti fuerant, nempe hospites fore
et servos in aliéna terra (Gen. 15, 13). Videtur
enim Ioseph meras delitias nie promittere, quasi in
postqrum nihil adversi timendum foret. Quanquam
a Mose nihil exprimitur, ego tarnen probabili coniectura
moveor ut credam Iacob non fuisse oraculi
immemorem. Nisi enim coelesti vinculo retentus
foret, nunquam post transactum famis tempus stetisset
in Aegypto. Nam illio sponte manendo, spem
haereditatis a Deo promissae abiieere visus esset.
Quod ergo ad terram. Ghanaan reverti non curat,
sed tantum cadaver süum illuc deferri iubet, nee
filios suos ad çelerem reditum hortatur, sed subsidere
in Aegypto sinit, non facit socordia, vel quod
delinitus sit illecebris Aegypti, vel pertaesus terrae
Chanaan, sed quod se et genus suum, ad ferendam
illam tyrannidem comparât, de qua admonitus fuerat
a patre Isaac. Ideo, quod liberaliter primo
adventu excipitur, in lucro députât : sed interim
animo praesumit quod dictum fuerat Abrahae.
16. Et vox audita est in domo. Quod nunc
refert Moses, ordine praecessit. Priusquam enim
Ioseph patrem accerseret, fama de fratrum adventu
in palatium pervenerat. Nee vero tarn audacter
polhcitus fuisset Ioseph fratribus suis domicilium
in Aegypto, nisi regis permissu. Quod ergo brèviter
attigerat Moses, nunc pluribus exponit, regem
propenso et hilari animo déclarasse quanti faoeret
Ioseph, quod ultro patri et fratribus eiusopimam
Aegypti partem detulit, quam incolerent. Et ex
alio Mosis loco apparet, quamdiu vixit, dementer et
benigne traetatos fuisse Israelitas. Nam primo
capite Exodi, v. 8. initium tyrannidis et saevitiae
dicitur factum a successore, cui ignotus erat Ioseph.
22. Dédit unieuique mutatorias vestes. Quod
viatico fratres instruit, non mirum: sed quorsum
attinuit peeunia et vestibus onerare, quia mox redituri
erant? Ego certe non dubito quin patrem
suum, fratrumque uxores respexerit, quo minus
mole8tum esset terram Ohanaan relinquère. Yix
enim credibilem fore nuncium sciebat, nisi manifesta
symbola palam gestarent. Quanquam fieri, potest
ut non solum allioere tentaverit absentes, sed fratribus
etiam magis ao magis voluerit testatum facere
suum amorem. Prior tarnen ratio plus apud me
habet ponderis, quia ornandi Beniamin maior Uli
fuit cura. Quod pro vestibus mutatoriis,. vel mutationibus
vestium, Hieronymus transtulit binas
stolas: et alii interprètes eum sequuti, dissimiles
vestes exponunt: nescio an firmum sit. Potius
sentio vestes fuisse elegantes, quibus ad nuptias ac
dies solennes uterentur. Nam mutationi quotidianum
usum tacite opponi arbitror.
24. Ne tumulluemini. Quidam exponunt Ioseph
rogare fratres ut placido sint animo, neo supervacuo
metu se turbent: sed potius ad mutuam pacem eos
hortatur. Nam quum verbum Ul nunc tremere,
vel expavesoere, nunc tumultuari .significet, posterior
sensus melius congruit circumstantiae loci. Seimus
enim filios Dei non modo esse placabiles, si quid,
ipsis iniuriae illatum fuerit, sed etiam curare uü
alii inter se concordes agant. Placatus erat Ioseph.