volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

27 COMMENTARIUI S IN GENESIN. -28
etabat: in mente lux rectae intelligentiae vigebat
ac regnabat, huic comes aderat mentis rectitudo,
sensus omnes ad moderatum rationis obsequium
prompti et formati: in corpore aequabilis quaedam
ad illum ördinem proportio. Nunc etsi obscura
quaedam imaginis illius lineamenta in nobis residua
manent: sunt tarnen adeo vitiata et mutila, ut vere
dicere liceat esse deleta. Nam praeter deformitatem
quae ubique foeda apparet, hoc quoque malum accedit,
quod nulla pars est peccati labe non infecta.
In imagine nostra secundum simil. Ego in particulis
3 et D scrupulose non insisto. Quod nonnulli
hoc dictum volunt quia duntaxat adumbrata
fuerit Dei imago, donee ad suam perfectionem veniret,
nescio an firmum sit. Res quidem vera est:
sed non puto Mosi tale quidquam venisse in mentem.
Vere et hoc dicitur, Christum esse unicam patris
imaginem: sed hunc tarnen sensum Mosis verba non
recipiunt: In imagine, id est in Christo. Adde
quod vir, licet alio respectu, dicitur imago Dei. In
quo nonnulli Patrum decepti sunt, qui Arrianos se
confodere putabant hoc telo, quod solus Christus
imago esset. Verum haec quoque difficultas expedienda
est, cur Paulus neget mulierem esse imaginem
Dei: quum Moses utrumque sexum promiscue
hoc tifculo honoret. Solutio brevis est, quod illic
Paulus honnisi oeconomicum statum attingit. Itaque
imaginem Dei restringit ad principatum quo
vir excellit supra uxorem: nee certe aliud significat
quam gradu honoris superiorem esse. Hie autem
de gloria Dei agitur quae in natura humana peculiariter
refulget, dum mens, voluntas, sensusque
omnes divinum ordinem repraesentant.
Et dominetur. Hie partem dignitatis commémorât
qua decrevit hpminem ornare, nempe ut
praesit cunctis animantibus, Dominum quidem mundi
eum constituit, sed animalia nominatim illi subiicit:
quae quum habeant proprium nutum, minus videntur
alieno imperio subesse. Pluralis tarnen numerus
indicat non uni Adae hoc fuisse datum, sed
omnibus simul posteris. Atque hinc colligimus
quorsum creata sint omnia: ne quid scilicet desit
hominibus ad omnia vitae commoda et usus. In
ipso etiam creationis ordine melius perspicitur paterna
Dei erga hominem sollicitudo, quod priusquam
eüin formet, mundum illi rebus omnibus necessariis,
imo immensa opum affluentia instruit. Ita prius
fuit locuples quam nasceretur. Quod si tan tarn
Deus nostri curam habuit antequam essemus, nunc
in mundo locates, alimentis et reliquis vitae subsidiis
minime destituât. Quod autem manum saepe
veluti clausam tenet, peccatis nostris est imputandum,
27. Creavit itaque Deus hominem. Quod iterum
imaginis Dei fit mentio, non est rèpetitio supervacua.
Est enim singulare divinae bonitatis specimen, quod
nunquam praedicari satis potest. Et simul nos
admonet a qua praestantia exciderimus, ut eius
recuperandae desiderium in nobis accendat. Quum
mox subiicit, masculum et feminam Deum créasse,
coniugale vinculum quo fovetur societas humani
generis, nobis commendat. Nam perinde valet haec
loquendi ratio: Creavit Deus hominem, masculum
et feminam creavit eos: ac si virum dixisset esse
dimidium hominem : hac lege additum fuisse illi sociam
mulierem, ut ambo unum siht: quemadmddum
cap. 2. clarius exprimit. Hoc etiam sibi vult
Malachias quum 2. cap. 15. tradit, unum a Deo
creatum hominem fuisse, quum tarnen spiritUB iïïi
esset abundans. Tractât enim illic de fide coniugali
quam Iudaei sua polygamia violabant. Ut hoc vitium
corrigat, par illud viri et mulieris, quod Deus initio
coniunxit, vocat unum hominem ut sua quisque
uxore contentus esse discat.
28. Et benedixit Mis Deus. Haec Dei benedictio
veluti scaturigo est unde fluxit humanum
genus. Nee tantum in ipsa universitate nobis reputanda
est,'sed in singulis quôque individuis, ut
laquuntur. Nam ad gignendam sobolem foecundi
sumus, aut steriles, prout suam aliis virtutem Deus
infundit, et eadem alios privat. Sed hie simpliciter
docere voluit Moses, Adam cum sua uxore fuisse
conditum ad propagandam sobolem, ut homines
tandem terram implerent. Potuit ipse quidem terram
operire hominum turba: sed ex uno fonte prodire
nos omnes voluit, ut maius esset mutuae concordiae
Studium, et alii alios libentius quasi carnem propriam
complecterentur. Porro quemadmodum ad
terram occupandam creati sunt homines, ita certo
statuere debemus, Deum terrae spatiûm terminasse
quod ad capiendos homines, praebendumque illis
hospitium sufficeret. Inaequalitas autem quae huic
temperamento contraria est, nihil est aliud quam
naturae corruptela quae ex peccato provenit. Interim
tamen praevalet Dei benedictio, ut terra, quaquaversum
patet, suos habeat incolas, et immensa
hominum multitudo sibi reperiat in äliqua orbis
parte domicilium. Porro tenendum est quod de
coniugio dixi: generatione quidem vult Deus multiplicari
genus humanum: sed non promiscuo coitu,
ut in brutis animalibus. Virum enim uxori coniunxit,
ut divinum semen, hoc est legitim urn, procrearent.
(Malac. 2, 15.) Notemus ergo quosnam
hie Deus compellet, quum iubet eos crescere, ac
quibus suam benédictionem destinet. Certe fràenum
viris et mulieribus non laxavit, ut in vagas libidines
ruèrent absque delectu et pudore: sed a sancto
eastoque coniugio incipiens, descendit ad generationem.
Nam et hoc notare operae pretium est,
Mosen hic bréviter attingere quae postea fusiiis
exßlicabit: atque ita historiae seriem ab ipso inverti,
ut tamen quid prius aut posterius gestum sit appareat.
\