volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

303 COMMENTARIES 8 IN G-ENESIN. 304
Dei filios: sed ubi a legis et prophetarum doctrina
subducitur spiritus qui earn vivificat, ut tantum
mortua litera supersit, corrumpitur semen illud, ut
nonnisi adulterini filii nascantur in servitutem : quia
tarnen ex Dei verbo, licet corrupto, in speciem
nascuntur, unam inter Dei filios speciem constituunt.
Interea nulli sunt legitimi haeredes, nisi
quos ecclesia ex liberali evangelii semine conceptos
in libertatem parit. Dixi autem in his duabus
personis repraesentari perpetuum ecclesiae statum.
Nam hypocritae non tantum filiis Dei permixti sunt
in ecclesia, sed illis contemptis superbe totum ius
et honorem sibi vendicant. Et quemadmodum
Ismael vano primogeniti titulo inflatus, fratrem
Isaac suis sannis yexabat: ita isti suo splendore
confisi, rectam simplicium fidem contumeliose exagitant
et rident: quia sibi omnia arrogando gratiae
Dei nihil facivmt residuum. Porro hinc monemur,
non aliis stabilem esse salutis fiduciam, nisi qui
gratis vocati totam suam dignitatem in Dei misericordia
locant. Rursus piorum conscientias validis
et firmis armis instruit spiritus adversus eorum
ferociam qui fallaci ecclesiae praetextu se venditant.
Yidemus non esse novum exemplum, ut primum
locum occupent in ecclesia Dei, qui tarnen nonnisi
larvae sunt. Quare dum hodie magnifiée exsultant
papistae, non est cur turbemur inani vcntosaque
eorum iactantia. Quod longa successione gloriantur,
tantundem valet ac si Ismael primogenitum se clamaret.
Disoernere igitur necesse est inter veram et
larvatam ecclesiam. Notam vero exprimit Paulus,
quam suis cavillis nunquam obliterare, poterunt.
Nam perinde ac exiguo flatu corrumpuntur magnae
ampullae: ita uno hoc verbo tota illorum gloria
ex8tinguitur, filios ancillae non fore aeternos haeredes.
Interim patienter ferenda est illorum insolentia,
quamdiu eorum tyrannidi fraenum Deus laxabit.
Quibus enim opprobriis nos hodie gravant,
olim etiam a Iudaeis saeculi sui hypocritis oppressi
fuerunt apostoli. Nee aliter de Isaac triumphos
suos egit Ismael, quam si victoria potitus esset.
Quare nihil mirum si aetas nostra suos habeat
Ismaolita8. Sed ne talis indignitas nos frangat,
assidue nobis occurrat haec consolatio, non semper
in ecclesia mansuros qui in ea eminent.
14. Et diluculo surrexit Abraham. Quam acerbum
sancti viri animo vulnus inflixerit eiectio primogeniti
filii, ex duplici consolatione qua dolorem
mitigavit Deus colligere licet. Pilium ergo ablegat,
non secus ac si sua ipsius viscera avelleret.
Yerum assuefactus ad parendum Deo paternum
amorem quern prorsus exuere non potest, subigit.
Haec vera est fidei et pietatis probatio, quum eousque
se abnegare coguntur fidèles, ut ipsos quoque
primae naturae affectus, qui per se mali non sunt
nee vitiosi, resignent Dei arbitrio. Non dubium est
quin varus curis aestuaverit tota nocte, secum varie
luctatus fuerit, ac pertulerit ingentes cruciatus:
surgit tarnen mane, ut orbitatem suam maturet:
quoniam ita placere Deo novit.
Et tulit partem et utrem. Non tantum significat
Moses Abraham mandasse custodiae matris filium
suum: sed quasi cessisse iure patrio: nam ipsum
alienari oportuit, ne posthac reputaretur Abrahae
semen. Quam tenui autem viatico uxorem suam
cum filio donat? Lagenam aquae et panem humero
imponit. Our non asinam saltern onerat mediocri
annona? Cur non comitem addit unum ex servis,
quorum suppetebat domi copia? Atqui vel oculos
illi Deus clausit, ne veniret in mentem quod plusquam
libenter facturus erat: vel eo consilio restrinxit
viaticum, ut non procul a domo subsistèrent.
.Optasset enim procul dubio habere sibi vicinos, ut
quibus opus esset officiis ipsos iuvaret. Interim
voluit Deus, ut tarn dura et tristis esset Ismaelis
abdicatio: ut eins exemplo terrorem superbis meuteret,
qui praesentibus donis ebrii gratiam ipsam,
cui debent omnia, suo fastu conculcant. Ideo ad
miserabilem exitum eos deduxit. Postquam enim
errarunt in deserto, deficiunt aquae, et mater a
filio discedit: quod desperationis Signum erat. Haec
merces fuit superbiae, qua frustra inflati fuerant.
Decebat eos gratiam Dei, populis omnibus in perr
sona Isaac oblatam, humiliter amplecti: atqui impie
spreverunt quern Deus in summum honorem extulerat.
Debebat agnitio donorum Dei eos ad modestiam
formare. Et quia illis nihil magis optabile
erat quam aliquem angulum tenere in domo Abrahae,
nullam subiectionem refugere tanti boni causa
debebant: nunc quas sua ingratitudine meriti erant
poenas, Deus ab illis exigit.
17. Audivit autem Deus vocem pueri. Dixerat
prius Moses Agar flevisse: qui fit ergo ut fletu eius
praeterito, solum pueri clamorem Deus audiat? Si
dicamus indignam fuisse matrem cuius preces gratiam
impetrarent, filius certe nihilo dignior. Nam
quod quidam castigatione ilia resipuisse putant, incerta
est coniectura. Eorum poenitentiam cuius
nullum mihi signum apparet, Dei iudicio relinquo.
Clamorem vero pueri auditum fuisse interpretor,
non quod fide precatus sit, sed quod Deus proiriissionis
suae memor, ad praestandam illis misericordiam
flexus fuerit. Neque enim Moses narrât
vota sua et gemitus eos in coelum direxisse: quin
potius credibile est sic plorasse suas miserias, ut
ad Dei opem non confugerent. Yerum Deus in
illis iuvandis non quid a se peterent, sed quid servo
suo Abrahae de Ismaele pollicitus foret, respexit.
Hoc sensu videtur dicere Moses exauditam fuisse
vocem pueri, quod scilicet filius erat Abrahae.
Quid tibi est Agar? Obiurgat angelus ingratitudinem
Agar, quod in extremas angustias redacta,