volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

481 COMMENTARIUS IN GENESIN. 482
praefatus, non enumerat filios et nepotes, sed exponit
unde nata sit invidia fratrum contra Ioseph,
ut facta nefanda conspiratione ilium venderent: ac
si dixis8et: Postqaam breviter complexus sum genealogiam
Esau, nunc ad seriem meae historiae
reverter, quid contigerit in familia Iacob. Porro de
nefando scelere filiorum Iacob verba facturus Moses,
hinc orditur, quod Ioseph prae aliis carus esset
patri suo, quia eum prpvecta demum aetate genuerat:
teneri etiam amoris signum ponit, quod ilium
tunica vestiret contexta ex varus coloribus. Atqui
nihil mirum fuit, puerum a patre sene in delitiis
haberi: nam ita fieri solet: nee invidiae locus est,
quum rebustior aetas, natura dictante, hac in parte
cedat. Moses vero hanc fuisse odii causam dicit
quod magis propensus in eum quam in alios esset
patris animus. Odium concipiunt fratres in puerum,
quem vident tenerius a patre diligi, quia in eius
senectute natus est. Si amoris socii esse nolunt,
cur saltern non indulgent? Hinc ergo perspicitur
malignum perversumque eorum ingenium. Quod
autem tunica versicolor, et similes nugae ad machinandam
caedem eos inflammant, in eo se prodit
detestabilis crudelitas. Dicit etiam Moses inde odium
crevisse, quod malos fratrum sermones detulerit
Iosepb. ad patrem. Quidam verburn Malum exponunt
facinus aliquod non ferendum. Sed alii rectius
sentiunt, querimoniam fuisse pueri, quia durius
eum suis conviciis vexabant fratres. Nam quod
sequitur apud Mosen, exegetice additum fuisse interpreter,
ut sciamus quanam de causa male et
hostiliter tractatus fuerit. Quaeritur, cur tantum
filios Bilhae et Zilphae hie accuset Moses, qui tarnen
filios Leae ab eodem crimine postea non
eximet. Unus x ) quidem ex filiis Ruben, reliquis
omnibus mitior fuit: proxime ad eum accessit Iudas,
qui et ipse frater erat uterinus. Sed quid
Simeon? quid Levi? Certe quum aetate praecederent,
verisimile est duces fuisse. Suspicio probabilis
est, quia ex conçubinis, non ingenuis uxoribus
nati erant, livore citius infectos fuisse eorum
animos, quasi genus a matribus servile contemptum
ipsis afferret.
5. M somniavit Ioseph somnium. Postquam prima
odii semina retulit Moses, nunc altius conscendit,
nempe admirabili Dei consilio electum fuisse Ioseph
ad res maximas: idque somniis fuisse testatum: atque
ita fratrum odium in rabiem erupisse. Somniis
autem patefecit Deus quid facturus esset, ut
postea sciretur nihil contigisse fortuite, sed quod
1) Editio princeps hunc locum paueioribus effert, et quidem
non titra errorem, sive id ex lapsu calami autoris sive
ex oicitantia typothetae aceiderit: Adde quod unus ex filiis
Zilphae Buben reliquis omnibus mitior fuit. Suspicio etc. Caetera
omissa sunt, etiam in gallico exemplari.
Calvini opera. Vol. XX1I1.
coelesti decreto fixum erat, per flexuosos circuitus
demum suo tempore fuisse completum. Praedictum
fuerat Abrahae, semen eius fore peregrinum extra
terram Ohanaan. Ut in Aegyptum transeat Iacob,
haec ratio divinitus statuitur, ut Ioseph Aegypto
praefectus tempore famis, patrem cum tota domo
accersat, eisque alimenta suppeditet. Nunc ex principiis
quae narrantur, nemo tale quidquam coniiceret:
Filii Iacob in eius necem conspirant, sine quo
salvi esse nequeunt, imo qui illis ordinatus est salutis
minister, in foveam coniectus, vix e faucibus
mortis eripitur. Circumactus per casus varios, videtur
alienus esse a paterna domo. Postea in carcerem,
velut in alterum sepulcrum, deiicitur, ubi
per longum tempus fere tabescit. Nihil ergo minus
consentaneum quam ut per eius manus servetur
familia Iacob, quando ab ea resectus et procul abductus,
ne inter vivos quidem censetur. Neque
enim spes ulla restabat liberationis, praesertim ex
quo a pincerna neglectus fuerat, quin damnatus ad
perpetuum carcerem, illic putresceret. Atqui Deus
per tales anfractus oblique peregit quod statuerat.
Quare in hac historia non modo pulcherrimum habebimus
divinae providentiae exemplum, sed alia
quoque duo in primis notatu digna accèdent, nempe
quod Dominus miris et inusitatis modis opus suum
peragat: deinde quod ecclesiae suae salutem non ex
magnifico splendore producat, sed a morte et sepulcro:
quin etiam in persona Ioseph viva exprimitur
Christi effigies, sicuti melius liquebit ex contextu.
Sed quia haec saepius repetenda erunt, sequamur
filum verborum Mosis. Deus peculiari
honore puerum, qui inter duodeeim penultimus erat,
mera gratia dignatur, primatum illi deferens in fratres.
Quo enim merito, vel qua virtute adeptum
esse dicemus ut fratrum dominus esset? Suo quidem
postea ingenti beneficio visus est hoc acquirere: sed
gratuitum fuisse Dei donum, ex somnio intelligimus,
quod ex beneficentia Ioseph minime pendehat: quin
potius mero Dei beneplacito destinatus fuit princeps,
ut erga fratres beneficus esset. Porro quum duobus
modis tunc solitus fuerit Dominus revelare sua arcana,
visionibüs et somniis (Num. 12, 6), hie notatur
altera species. Nam certe vulgari more saepius
somniaverat Ioseph: sed Moses significat divinitus
oblatum fuisse somnium, quod vim et pondus haberet
oraculi. Scimus ex diurnis cogitationibus saepe
nasci somnia: interdum corporis male affecti signa
esse: sed quoties consilium suum innotescere per
somnia voluit Deus, simul insculpsit certas notas
quae a fluxis frivolisque imaginationibus ilia discernèrent,
ut solida constaret fides et autoritas. Ita
Ioseph certo persuasus fuit non inani spectro se
fuisse delusum, ut somnium suum pro coelesti oraculo
intrépide proferret. Etsi autem sub agresti
symbolo promissum est illi imperium, videtur do-
31