volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

271 UOMMENTARIUS IN GENESIN. 272
se autem numéro longe praestare. Deinde longa
succeSsione superbiunt: ideoque ferendum non esse
clamitant ut a novis hominibus arguantur. Verum
quamlibet contumaciter luctentur impii, ne se ration!
subiiciant, sciamus nonnisi in suam ruinatn efferri.
10. Et miserunt viri manum suam. Iterum viros
nominat Moses, non qui fuerint, sed quales visi
fuerint, significans: etsi enim coelestem suam virtutem
exserere incipiunt, nondum tarnen declarant
se angelos esse divinitus e coelo missos. Hic autem
docet Moses, Dominum, quam vis ad tempus dissimulât
dum in discrimine fidèles versantur, nunquam
tarnen ipsos deserere quin manum in ipso, (quod
aiunt) articulo porrigat. Ita in servando Lot auxilium
suum distulit, donec ad extrema ventum foret.
Quietis ergo animis locum demus eius proyidentiae:
quod vocationis nostrae proprium est, quodque
ipse mandat, intrépide sequamur: quam vis nos
periclitari sinat, tarnen ostendet se nunquam fuisse
nostri oblitum. Yidemus enim, quia domum suam
tegendis hospitibus Lot clauserat, vices illi rependi,
quum angeli non modo aperta rursus ianua eum
ad se recipiunt, sed oppositis divinae potentiae repagulis
impios ab accessu prohibent. Nec vero (ut
nuper attigi) humanuni modo officium illi praestant,
sed armati Dei virtute ad ferendam illi opem
accedunt. Quod dicit Moses percussos fuisse homines
caecitate, non sic accipias, quasi oculis privati
vel capti fuerint: sed ita hebetatos esse eorum Visus
ut nihil discernèrent. Illustrius autem fuit hoc
miraculum quam si eruti prorsus illis vel confixi
fuissent oculi: quia apertis oculis non secus ac caeci
palpant, videndoque non vident. Simul exprimere
voluit Moses quam ferrea fuerit illorum obstinatio:
ianuam Lot non inveniunt: sequitur in ea quaerenda
laborasse: atqui hoc modo furiose cum Deo
bellum gerunt. Caeterum non semel hoc nec sölis
Sodomitis accidit: sed in reprobis quotidie impletur,
quos Satan fascinât tanta amentia, ut forti Dei
manu percussi stupida contumacia contra ire pergant.
Atque huius rei ne longius petamus exem^plum,
videmus quam tremendis poenis ultus sit
Deus vagas libidines: nec tarnen mundus in certam
perniciem quae ante oculos ingeritur, praefracta audacia
ruere desinit.
12. Habes hie quempiam. Tandem quorsum venerint
et quidnam facturi sint angeli denunciant.
Tanta enim erat prostremi actus indignitas, ut Lot
sentire iam deberet tolerabilem Deo non esse populum
illum. Primo autem dieunt se venisse ad perdendam
urbem: quia multiplicatus fuerit clamor.
Quibus verbis significant non uno tantum scelere
provocatum esse Deum: sed postquam diu illis pepercerit,
nunc, tandem immensa scelerum congerie
prope coactum ad sumendas poenas descendere. Sic
enim habendum est, quo plura peeçata accumulant ho­
mines, eo altius surgere eorum malitiam, et propius
ad Deum aepedere, ut vindietam exposcat. Quare
sicuti angeli Deum hactenus fuisse longanimem
multaeque tolerantiae testantur: ita rursus significant
qualis eos omnes exitus maneat qui congesta
scelerum mole, quasi gigantum instar coelum oppugnaturi,
maiori in dies audacia se efferunt. Excidii
vero causam non tantum ideo memorant ut
Lot iu8titiae et aequitatis laudem Deo tribuat, sed.
ut metu perculsus ad migrationem magis festinet.
Nam (quae carnis nostrae ignavia est) lente et frigide
ad effugiendum Dei iudicium accingimur, nisi serio
eius terroreincitati: ita Noah diluvii metu territus, ad
fabricandam arcam Studium suum applieuit. Interea
angeli in spem erigunt saneti viri animum, ne trepidet,
vel formidine ooeupatus, et saluti suae diffidens,
tardior sit ad exitum. Neque enim eum modo
salvum fore promittunt, sed ultro illi condonant
suorum vitam. Dubitandum vero illi de sua vita
non fuit quum, instar auctarii, alios quoque gratis
sibi concedi videret. Quaeritur tarnen cur suam
gratiam offerre Deus voluerit ingratis hominibus, a
quibus repudiatum iri noverat. Eadem de evangeHi
praedicatione moveri potest quaestio: neque enim
ignorât Deus paucos fore salutis compotes, quam
promiscue omnibus offerri iubet: sed ita magis
inexcusabiles redduntur increduli, quum salutis
nuncium respuunt. Ideo autem praecipue iubetur
Lot spem liberationis suis déferre, quo maiore
fiducia Dei gratiam amplexus, strenue citoque se
ad disce8sum accingat, de salute sua non dubitans.
Probabiliter autem colligitur ex hoc loco, nulïos illi
in urbe fuisse tunc filios: nam hortatu angelorum
saltern conatus esset eos extrahere. Prius legimus
amplam illi fuisse et numerosam servorum manum:
sed hic quoniam libera tantum capita censentur,
nulla fit eorum mentio : probabile tarnen est aliquos
fuisse cum eo egressos, qui annonam et aliquid supellectilis
attulerint. Unde enim filiabus vinum in
monte deserto, quod patri suo porrigerent, nisi quaedam
asinis, vel camelis, vel plaustris advecta essent,
de quibus Moses nihil meminit? Fieri tarnen potest
ut in magna ttirba multi cum Sodomitis perire maluerint,
quam ad quaerendam salutem domino suo
socii esse et comités. Sed haec quae spiritus Dei
non patefegit, in medio relinquere praestat.
13. Misit nos Dominus ut perdamus. Docet hie
locus, angelos tarn irae Dei quam gratiae esse ministres.
Nec obstat quod alibi proprie Sanctis angelis
tribuitur hoc posterius: sicuti quum dicit
apostolus ordinatos esse in eorum salutem quos Deus
in filios adoptavit (Heb. 1, 14). Et scriptura
passim testatur mandari illis piorum custodiam
(Psal. 91, 11), contra vero pronunciat Deum, sua
iudicia per angelos reprobos exsequi (Psal. 77, 49).
Tenendum enim est iisdem iudiciis Deum praeficere