volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

603 COMMENTARIÜS IN GBNESIN. 604
gati sunt qui prius fuerant dispersi. Porro hie
memorabile testimonium habet gentium voeatio, quod
in foederis societatem inserendae fuerint ut sub
capite uno fièrent unus populus cum naturalibus
Abrahae filiis.
11. Ligans ad vitem puUum suum, et ad, etc.
Iam de situ regionis loquitur quae sorte filiis Iudae
obtigit, significat autem tantam illio fore vitium
copiam ut passim obviae prostent non secus atque
alibi vêpres, vel infrugifera arbusta. Nam quum
ad sepes ligari soleant asini, vites ad hunc contemptibilem
usum députât. Eodem pertinet quae sequuntur
hyperbolicae loquendi formae, quod Iudas
lavabit vestem suam in vino, et oculis erit rubieundis.
Tantam enim vini abundantiam fore intelligit,
ut promiscue ad lotiones, perinde ut aqua,
effundi queat sine magno dispendio: asaiduo autem
largioreque illius potu rubedinem contracturi sint
oouli. Sed minime consehtaneum esse videtur,
profusam intemperiem vel proiectionem in benedietione
censeri. Respondeo, quamvis laudetur ubertas
et affluentia, non tarnen abusum permitti. Si liberalius
nobisoum agit Dominus, ne carnis incontinentiam
provocent sua dona, regulam alibi praescribit
pure et frugaliter utendi. Sed hoc loco
Iacob quid liceat omittens, copiam célébrât quae ad
luxuriam et excessus vitiosos ac perversos sufficeret,
nisi ultro sibi tempèrent filii Iuda. Allegoriis quae
nonnullis forent magis plausibiles ideo abstineo, quia
in tantis Dei mysteriis ludere non placet, sicuti
initio capitis praefatus sum. Yilis et abieota res
altis illis speoulatoribus visa est, terrae partitio in
qua se Deus exseruit, ut Mosi servo suo fidem assereret:
atqui nisi ad brutum stuporem ingrati simus,
totos in admirationem rapi decet: quod Moses qui
regionem Chanaan nunquam viderat, de singulis
eius partibus perinde disserit ao si de paucis iugeribus
manu sua excultis verba faceret. Iam ut de
vitibus fama ad eum perlata esset: Iudam non
potuit, nisi duce spiritu, copiosis vindemiis praeficere:
vel opimis pasouis, quum dentés eius lactis
potu candidos fore dicit.
13. Zebuion in portu ntarium. Tametsi haeo
benedictio nihil rarum vel eximium continet, sicuti
nee aliae quaedam sequentes: hoc tarnen satis praeclarum
nobis esse debet, quod perinde tunc valuit
ao si Deus ad filios Israel liberandos manum e coelo
porrigeret: ac singulis distribueret sua domicilia.
Antequam sortis fiat mentio, regio maritima datur
tribui Zabulon, quam sorte post annos dneentos
adepta est. Seimus autem quanti momenti fuerit
ilia haereditas, quae instar arrhae veteri populo
ratam eius adoptionem fecit. Ergo hoc vaticinio
animari deeuit non modo tribum unam, sed totum
populum, ut alacriter oblatam gratiam, certoque
repositam capesserent. Portio autem Zabulon non
solum fore maritima dicitur, sed etiam portuosa:
nam eius terminum coniungit Iacob agro Sidonio:
in quo tractu seimus commodos et nobiles fuisse
portus. Iam non solum hoo vatinio excitare filios
Zabulon voluit Deus, quo magis strenue se accingerent
ad terram adeundam: sed etiam confirmare,
ex quo sperata statione potiti sunt, ne fortuite sibi
aeeidisse sortem putarent, sed Dei arbitrio sibi
distincte prospectum et ordinatum fuisse hospitium.
, 14. Issachar. Hie partim mentio fit haereditatis,
partim indicatur qualis futura sit huius familiae
conditio. Quanquam vocatur asinus osseus
ob fortitudinem, quia ferendis laboribus sufficiet, ac
praesertim rusticis: simul tarnen notatur pigritia.
Nam paulo post additur, servili fore ingenio. Quare
sensus est, filios Issachar, licet robore polleant,
quietos tarnen magis quam cordâtes fore et ferendae
servituti paratos non secus atque latera sua clitellis
et sarcinis muH accommodant. Ratio etiam exprimitur,
quod fertili et amoeno suo agro contenu,
modo quiète fruantur, non réfugient vicinis suis
pendere tributum. Quanquam autem haec tolerantia
neque laudi, neqüe vitio palam illis datur, probabile
tarnen est ingnaviam exprobrari, quod eos impediet
mollities, ne in libertate sibi divinitus concessa
maneant.
16. Dan iudicäbit. Allusio est ad nomen : nam
quum Hebraeis ]n iudicare significet: Rachel Deo
gratias agens, filio sibi ex ancilla nato inde nomen
imposuerat, quasi Deum haberet causae suae iurisque
vindicem. Nunc rationem nominis alio .convertit
Iacob, quod filii Dan non vulgarem partem gubernationis
habebunt in populo. Nam inscite Iudaei
ad Samsonem restringunt, quia unus toti populo
praefuerit, quum de perpetuo magis familiae statu
habeatur sermo. Intelligit ergo Iacob, licet Dan ex
coneubina sit natus, unum tarnen fore ex iudieibus
Israel : quia non modo penes eius sobolem in communi
politia pars gubernationis et imperii erit, ut
tribus ista caput unum efficiat: sed vexillo praeficietur
ad dueendum quartum ordinem. Secundo
loco versutum eius ingenium describitur. Comparât
enim Iacob populum hune serpentibus, qui ex latebris
furtim adôpiuntur incautos, quibus nocere volunt.
Sensus ergo ést^ non fore tarn animosum ut
strenue et ingenue in apertum certamen descendat,
sed astu et insidiis pugnaturum. Interea tarnen
ostendit superiorem fore suis hostibus, quos manibus
consertis aggredi non auderet, ut serpentes
oeculto morsu eqüum et sessorem deiieiunt. Hoc
etiam loco iudicium diserte non interponitur, laudine
an probro ducenda sit aBtutia tribus Dan, hue
tarnen magis inclinât coniectura inter vitia referri,
vel saltern incommoda, quod libero congressu hostibus
se non opponens, oecultis tantum fraudibus
pugnabit.