volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

US IN GENESIN. 124
123 C0MMENTABI1
riri, ut postea videbimus. Deinde triplioem fuisse
contignationem, et separatas domunculas, ratione
nobis incognita. Difficilior obiicitur quaestio de
magnitudine. Nam olim profani quidam homines
suis sannis Mosen vexarunt, quod tarn angusto
spatio ingentem animalium turbam inclusam finxisset:
cuius pars tertia vix quatuor elephantos caperet.
Hanc obiectionem solvit Origenes, cubitum
geometricum a Mose notari dicens, qui sextuplo
maior est quam vulgaris: in cuius sententiam descendit
Augustinus libro de Civitate Dei 15 et lib.
1. Quae8tionum in Genesin. Fateor equidem quod
obtendunt, Mosen qui edoctus fuerat in omni scientia
Aegyptiorum, non fuisse geometriae expertem:
sed quum sciamus ubique crassa Minerva ad captum
vulgi loquutum esse, et consulto abstinuisse a disputationibus
acutis, quae scholam et interiores literas
sapèrent, mihi nequaquam persuadeo hoc loco
praeter suum morem geometrica subtilitate usum
esse. Oerte capite primo non disseruit argute de
astris, ut philosophum decebat, sed populariter ex rudium
adspectu potius quam ex re ipsa, solem et lunam
duo luminaria magna vocavit. Ita ubique perspicere
licet, usitatis nominibus res omnis generis fuisse ab
eo designatas. Oaeterum quis tunc fuerit cubiti
modus ignoro : quia mihi sufficit non latuisse Deum
(quem sine controversia primarium arcae fabrum
agnosco) quarum rerum capax esset locus quem
servo suo descripsit. Si extraordinariam Dei potentiam
excludas ab hac historia, meras fabulas
narrari dices. Nobis vero, qui fatemur incredibili
miraculo servatas fuisse mundi reliquias, adeo absurdum
videri non debet multa hic referri prodigia,
ut potius inde melius refulgeat arcana ilia et
incomprehensibilis Dei virtus, quae sensus ömnes
npstros longe superat. Hoc Porphyrius vel quispiam
alius canis labulosum esse obganniet, quia non
apparet ratio, vel quia est insolitum, vel quia répugnât
communis ordo naturae. Ego regero contra,
totam hanc Mosis narrationem, nisi miraculis referta
esset, frigidam et ieiunam, et ridiculam fore
dico. Qui vero immensam divinae omnipotentiae
abyssum in hac historia reputabit, ut par est, reverenter
potius stupebit quam proterve rideat. Quod
allegorice ad Christi corpus Augustinus figuram
arcae trahit, tarn lib. 15 de Civitate Dei, quam
12 adversus Faustum, consulto praetereo, quia
nihil illic fere reperio solidi. Origenes etiam audacius
allegoriis ludit: sed nihil utilius est quam in
genuina rerum tractatione insistere. Arcam fuisse
ecclesiae imaginem certum est, teste Petro (1. Pet.
3, 21): verum singulas eius partes ad ecclesiam aptare,
minime consentaneum est: ut suo loco iter um
attingam.
18. Et statuant pactum meum tecum. Quia
plusquam difficilis erat arcae fabrica, et innumera
subinde obstacula supervenire poterant quae abrumperent
inceptum opus, addita promissione servum
suum Deus confirmât. Ita animatus fuit Noah ad
parendum Deo, dum eius promisBione fretus, non
irritum fore suum laborem confiait. Tunc enim
demum libenter amplectimur Dei mandata, ubi accedit
promissio quae non frustra nos operam consumere
doceat. Unde apparet quam stulte desipiant
papistae, qui homines nugantur abduci fidei doctrina
a recte agendi studio. Qualis enim erit nostra
alacritas ad recte agendum nisi praeluoeat
fides? Sciamus ergo solas esse Dei promissiones
quae nos vivificant, et singulis membris nostris inspirant
vigorem ad parendum Deo: sine ipsis vero nos
non modo ignavos torpere, sed prope exanimes, ut
neque pedes neque manus suum faciant officium.
Ac proinde quoties languemus, vel remissiores sumus
quam oporteat, ad bona opera, nobis occurrant
promissiones Dei, quae tarditatem nostram corrigant.
Sic (teste Paulo, ad Coloss. 1, 5) viget in
Sanctis Caritas propter spem in coelis repositam.
Praesertim vero ne deficiant in medio itinere fidèles,
necesse est verbo Dei confirmari: ut certo statuant
se non aërem verberare, ut loquuntur: sed in promissione
sibi data acquiescentes, securi de successu,
vocantemDeum sequantur. Tenenda igitur est haec
connexio, quod postquam praecepit Deus servo suo
Noah quid facere ipsum veut, quo ilium sibi obsequentem
habeat, testatur se nihil frustra ab eo exigere.
Summa autem pacti huius, de quo loquitur
Moses, erat, Noah futurum incolumem, quam vis
totus mundus diltivio periret. Tacita enim subest
antithesis, quod toto mundo reiecto, peculiare sancire
foedus velit Dominus cum unico Noah. Quare
hanc Dei promissionem, vel hoc pactum, instar
muri ferrei opponere debuit Noah contra omnes
mortis terrores: sicuti consilium Dei fuit vitam a
morte hoc solo verbo discernere. Pactum vero
hac lege cum eo sancitur, ut in eius gratiam servetur
eius familia: deinde bruta animalia ad reparandum
novum mundum. Qua de re plura dicturus
sum cap. 9.
19. Et ex omni vivente. Animalia omnis carnis
vocat cuiuscunque sint generis. Bina autem dicit,
non quod unum par solum ex singulis speciebus
receptum fuerit in arcam, (paulo post enim videbimus
terna fuisse paria: et unum praeterea animal
ex generibus mundis, quod Noah postea in
sacrificium offerret) sed quia hic tantùm de sobole
fit mentio, numerus diserte nondum exprimitur:
sed tantum mares copulantur cum feminis,
ut inde concipiat Noah totius mundi reparationem.
22. Et fecit Noah. Brevibus quidem verbis,
sed plus quam magnifiée hic Moses commendat fidem
Noah. Mirantur imperiti quod apostolus ad Hebr.
\