volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

433 COMMENTARIÜS IN GENESIN. 434
revereamur: quasi impune illudere Deo liceat, ubi
non coarguimur hominum testimonio. Yerum si
hoc communis naturae sensus dictavit ipsi Laban,
venturas in Dei iudicium fraudes quae mundo sunt
absconditae: pudeat nos qui in evangelii luce versamur,
latebras fallaciis nostris captare. Hinc etiam
collige legitimum iurisiurandi usum, quem etiam
apostolus in epistola ad Hebraeos (6, 16) notât,
nempe quod homines finem controversiis suis facturi,
ad Dei iudicium confugiunt.
50. Et si aeceperis uxores super ßias meas.
Hanc perfidiae speciem fore intelligit Laban si alias
sibi uxores Iacob adiungat. Atqui ipse eum ad polygamiam
coegerat, unde enim plures uxores sancto
yiro, nisi quod dolose in locum Rachelis supposita
fuerat Lea? Sed vitium, cuius perperam autor
fuerat, avaritia sua excaecatus, nunc ex sincero naturae
sensu damnât. Et certe ubi abrumpitur coniugii
vinculum, quo nullum inter homines sanctius
est, tota humana societas labefactatur. Quare phrenetici
homines, qui hodie in tuenda polygamia sibi
placent, non alio iudice opus habent quam Laban.
53. Deus Abrahae. Hoc quidem rite fit et ordine
quod Laban per Dei nomen adiurat Iacob.
Haec enim foederum est sanctitas, Deum utrinque.
advocare, ut inultam perfidiam non sinat. Sed perperam
vero Deo idola commiscet, quibuscum nihil
illi est commune. Ita scilicet homines superstitionibus
impliciti, sacra profanis, et purae deitati hominum
figmenta promiscue miscere soient. Oogitur
Deo Abrahae aliquid dare honoris, in suis tarnen
sordibus demersus iacet: et ne deterior videatur sua
religio, antiquitatis fuco earn colorât. Deum enim
patri8 sui appellans, gloriatur sibi a maioribus esse
traditum. Interim Iacob superstitiose non iurat.
Diserte enim exprimit Moses nonnisi per timorem
Isaac iurasse, ut sciamus non annuisse socero praeposteram
formam dictanti : sicuti multi, ut impiorum
gratiam captent, eandem sibi religionem cum ipsis
esse simulant. Atqui ubi semel innotuit unus Deus,
maligne supprimitur a nobis eius Veritas, nisi sua
luce omnes errorum nebulas discutiat. Nee dubium
est quin iurandi formae respondent sacrificium, ut
scilicet a puro Dei cultu omnia inquinamenta arceret.
fuit furor Laban, sed paternum affectum, quasi mutatus
in novum hominem, induit.
55. Benedixitque eis. Notanda est circumstantia
personae, quod scilicet Laban qui a pietate desciverat,
et improbis erat ac scelestis moribus, morem
tarnen benedicendi retinuit. Nam hinc docemur,
ne qua impiis supersit excusatio ignorantiae, principia
quaedam notitiae Dei haerere in ipsorum cordibus:
nam inde mos benedicendi, quod certo persuasi
sint homines Deum unum bonorum omnium
esse autorem. Quamvis enim superbe quidvis sibi
arrogent, ubi tarnen ad se ipsös redeunt, velint nolint,
sentire coguntur, quidquid bonorum est nonnisi
a solo Deo provenire.
CAPUT xxxn.
1. Postea lahacob dbiit in viam suam, et occurrerunt
ei angeli Dei. 2. Et dixit lahacob quando
vidit eos: Castra Bei sunt haec, et vocavit nomen loci
illius Mahanaim. 3. Misit autem lahacob nuncios
ante se ad Esau fratrem suum ad terram Sehi/r in
regionem Edom. 4. Et praecepit eis dicendo: Sic
dicetis domino meo Esau: Sic dixit servus tuus lahacob:
Cum Laban habitavi, et moratus sum hue
usque. 5. Et sunt mihi boves et asini, pecudes et
servi, et ancülae, et misi ut nunciarem domino meo,
ut invenirem gratiam in oculis tuis. 6. Beversi autem
sunt nuncii ad lahacob, dicendo: Venimus ad fratrem
tuum, ad Esau, et etiam per git in occur sum tuum,
et quadringenti viri cum eo. 7. Et timuit lahacob
valde, et angustiis affectus est, et divisa populum qui
erat secum, et pecudes, et boves et camelos in duas
turmas. 8. Dixit enim : Si veniret Esau ad turmam
unam, et perçussent earn, turma quae remanserit
evadet. 9. Et dixit lahacob: Deus patris mei Abraham,
et Deus patris mei Ishac, Domine, qui dixisti
ad me : Bevertere ad terram tuam et cognationem tuam,
et benefaciam tibi: 10. Minor sum cunctis misericordiis,
et omni veritate quam fecisti cum servo tuo:
quia in baculomeo transivi Iordanem hune, et nunc
foetus sum in duas turmas. 11. Erue me nunc de
manu fratris mei, de manu Esau: timeo enim eum,
54. Et vocavit fratres suos ut comederent. Quod ne forte veniat, et percutiat me, matremque cum filiis.
hospitio comiter recipit Iacob affines suos, a quibus 12. Et tu dixisti: Benefaciendo benefaciam tibi, et
male tractatus fuerat, in eo mansuetudinem suam ponam semen tuum sicut arenam maris, quae non
testatur. Singulari etiam Dei beneficio factum esse numeratur prae multitudine. 13. Et pernoctavit ibi
notât Moses, quod post atrocem illam procellam, node ipsa, et accepit ex iis quae occurrebant ad ma-
quae interitum sancto viro minitabatur, repente num suam, munus mittendum ad Esau fratrem suum.
enituit placida serenitas. Eodem pertinet quod sta- 14. Capros ducentas et hircos viginti, oves ducentas et
tim sequitur, Laban amice digressum fuisse: nam arietes viginti: 15. Camelos lactantes, et pullos
hoc modo palam ostendit Dominus se custodem esse earum triginta: vaccas quadraginta, et iuvencos decern:
servi sui, qui eum velut ovem perditam mirabiliter asinas viginti, et pullos decern. 16. Et dedit in ma-
e lupi faucibus eripuit. Nee vero tantum sedatus num servorum suorum, singulos greges seorsum, di-
Calvvni opera. Vol. XXIII.
28