volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

477 COMMENTARIUS IN GENESIN. 478
ducum Esau, per familias suas, per loca sua, secundum
nomina sua: dux Thimnah, dux Halvah, dux
Iethefh, 41. Dux Aholibamah, dux Elah, dux Pinon,
42. Dux Genas, dux Theman, dux Mibsar, 43. Dux
Magdiel, dux Hiram : isti sunt duces JEdom per habitationes
suas, in terra haereditatis ipsorum: ipse est
Esau pater Edom.
1. Et istae sunt generationes Esau. Quanquam
extraneus ab ecclesia fuerit Esau coram Deo: quia
tamen ipse quoque temporali benedictione aspersus
est ut filius Isaac, baec ratio est cur Moses celebret
ipsius genus, et satis longum catalogum gentis ab
eo progenitae conscribat. Est tamen hoc elogiuin
instar bonorificae sepulturae. Tametsi enim praecellat
Esau cum suis posteris, haec tamen dignitas
bullae similis est, quia sub figura mundi comprehenditur,
quae cito périt. Quemadmodum ergo
prius dictum fuit de aliis profanis gentibus, ita
nunc extollitur Esau in sublime tbeatrum. Sed
quia nullus est diuturnus status extra regnum Dei,
evanidu8 est qui illi tribuitur splendor, et quasi
subducto aulaeo, disperit tota ilia pompa. Testari
quidem voluit spiritus sanctus non inane fuisse
vaticinium quod protulerat Isaac: sed simulac eius
effectum ostendit, quasi opposito yelo, ad considerandum
genus Iacob oculos nostros convertit. lam
licet ex tribus coniugiis liberos sustulerit Esau, in
quibus postea enituit Dei benedictio, non tamen
ideo probatur polygamia, nee excusatur impura hominis
libido: sed in eo magis admiranda est Dei
bonitas, quae malis principiis praeter naturae ordinem
bonum exitum dedit.
6. Et ivit ad aliam terrain a facie Iahacob. Non
intelligit Moses consul to profectum fuisse Esau ut
fratri cederet: nam ut superbus erat et ferox, nunquam
passus esset videri inferior. Sed Moses, posthabito
consilio Esau, arcanam Dei providentiam
commendat, qua expulsus ille in exsilium fuit, ut
vacua maneret terrae possessio uni Iacob. Praesentis
utilitatis studio concessit Esau in montem
Seir, sicut alibi dictum est. Nihil minus habet
propositum quam fratri consulere : sed Deus caecum
nominem manu sua direxit, ne locum occuparet in
terra quam servo suo destinaverat. Ita saepe accidit
ut praeter animi sententiam prosint impii electis
Dei filiis: et dum praesentibus commodis inhiat
praeceps eorum cupiditas, aeternam eorum salutem
promoveant, quos alioqui cuperent perditos. Discamus
igitur ex praesenti loco tam in rebus fortuitis
(ut loquuntur) quam in pravis hominum consiliis
occultam Dei providentiam, quae omnes eventus in
finem a se praefixum convertit, fidei oculis speculari.
Nam quum egressus sit Esau, ut seorsum
extra patris domum commodius ageret, abiisse dicitur
a facie fratris sui : quia Dominus ita statuerat.
Dicitur autem indefinite abiisse in terram, quia incertus
consilii domicilium in varus locis quaesivit,
donee oblatus est mons Seir: quemadmodum gallice
dicitur: II s'ew est allé à son adventure.
9. Et istae sunt generationes Esau patris Edom.
Quanquam binominis fuit Esau, hoc tamen loco secundum
nomen refertur ad posteros, qui vocati sunt
Idumaei. Nam ut appareät quid ei Dominus in
gratiam patris Isaac contulerit, eum diserte appellat
Moses patrem Celebris et famosi populi. Et certe
hoc non parum ad rem intermit, vim et complementum
vaticinii perspicere in progenie Esau. Si
enim tarn potenter viguit Dei promissio erga hominem
extraneum, quanto se potentius exseret erga
filios, quorum propria est adoptio, et proinde gratiae
haereditas? Obscurus homo erat Esau, et in
ilia regione hospes: unde ergo fit ut repente ex eo
emergant reguli, et magnum populi corpus floreat,
nisi quia benedictio ex ore Isaac profecta, effectu
ipso rata fuit? Neque enim absque aemulo in solitudine
regnavit Esau, quum montem Seir prius
incoleret non ignobilis populus. Nam ideo refert
Moses prius strenuos fuisse homines qui habitarent
in terra ilia: ut novo advenae tantum potentiam
acqùirere non facile fuerit, nisi divinitus esset adiutus.
24. Hie est Ana qui invenit mulos. Mulorum
soboles adulterina est ex admissura equi et asinae.
Eius autorem Moses dicit fuisse Ana. Porro hoc
in laude industriae non pono : neque enim Dominus
frustra animalium genera initio distinxit. Sed quia
filios saeculi ut plurimum sollicitât carnis vanitas, ut
ingenium ad res supervacuas applicent, praeposterum
hoc studium notavit Moses in Ana, cui non satis
fuit copiam habere animalium, nisi ex prodigioso
coitu dégénères foetus accerseret. Adde quod hinc
cognoscimu8 plus esse temperantiae in brutis animalibus
ad sequendam naturae legem quam in hominibus,
qui vitiosas mixturas excogitant.
31. Beges qui regnaverunt in, etc. Memoria
tenendum est quod paulo ante diximus, subito excellere
reprobos ut statim concidant, sicut herba
tectorum quae radice caret, praecocem habet vigorem,
sed citius arescit. Duobus filiis Isaac promissa
fuerat haec dignitas, quod oriundi essent ab ipsis
reges; priores incipiunt regnare Idumaei : ita videtur
deterior esse Israelis conditio. Sed tandem successus
temporis docuit quanto melius sit humi reptando,
altas agere radices, quam praeposteram excellentiam
momento acquirere, quae statim evanescat. Non est
ergo cur filiis saeculi celeres laetitiae progressus invideant
fidèles dum ipsi lente pergunt: quia longe
pluris est stabilis ilia félicitas quam Dominus ipsis
promittit: sicuti habetur in Psalmo (101, 29), Filii
filiorum habitabunt, et eorum haereditas perpétua
erit.