volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

XX PROLEGOMENA.
De Commentario in Genesin non est cur lectorem moremur. Sequitur autor ordinem rerum
sicut in archetypo expositae sunt et unice in explicando textu atque in vindicanda Providentia Dei et
sanctitate patriarcharum versatur, earum nempe difficultatum in quas serior ,aetas in dignoscendis libri
originibus incidit candide ignarus. Verum operis huius dignitas non ex hoc defectu aestimanda est, sed
potius inde commendanda quod plurimis in locis saniore iudicio usus est autor quam quod veteres interprètes
adhibuerunt, vel ab istius aevi hominibus exspectaveris. Caeterum unicuique capiti secundum
vulgarem partitionem transscripto suam explanationem subiicit per singulos versus, ubicunque tali cura
opus erat, satis fuse decurrentem.
Aliam plane rationem sibi sequendam proposuit in quatuor caeteris libris Pentateuchi, quos in
Harmoniam quam vocat digessit OWOTITMÜC illustrandam. Quam methodum ipse praeyidet a quibusdam
vituperatum iri, quasi temere ordinem a spiritu sancto, qui Mosen in condendo suo codice direxit, praescriptum
emendare sibi praesumpsiöset. Sane si id tantum eius consilium fuisset ut loca parallela in
commentario suo simul tractaret, nemo est qui non laudaret talem conatum, maxime quantum ad leges
inter se conferendas spectasset, quae passim repetitae auctae emendatae occurrunt. Nam yel hodie
propter causas maioris etiam momenti eundem tramitem sequi solemus. Verum plane aliud, idque multo
artificiosius, et ut ita dicamus audacius aggressus totam materiam quatuor illis voluminibus comprehensam
non solum in novum ordinem redegit ab ipso excogitatum, sed etiam in innumeras sectiones,
adeoque particulas et fragmenta minimi ambitus discerpsit ut authenticus sacri operis tenor omnino se
lectoris ooulis subducat.
Ne tarnen immerito nostram censuram huic Harmoniae praemittere videamur, tabulam illarum
sectionum sive conspectum exhibere libet, eo magis necessarium quod ipse autor nuspiam tali adininiculo
proposito lectoris commoditati inservire studuit. Primo distinctionem facit inter historiam et doctrinam.
Illam ex parte in fronte operis tractat, ex parte ad calcem reiicit. Doctrinam vero ad normam
decern praeceptorum s. Decalogi exigit, satis contorte quidem et invita rerum natura, ita ut saepissime
mireris quo pacto singulis legibus, maxime iis quae ad mores formandos et Dei cultum non pertinent,
locus suus reperiri potuerit. Haec scilicet estNostri sagacitas, hoc ingonii acumen etiam aliunde cognitum
nee unquam satis laudatum, ut norma ista semel posita omnes et singulas mosaicae legis particulas ad
unum aut alterum Decalogi caput referre valuerit. Sic propheta ille miserrimus, in quo laudando sibi
ipse vix satisfecisse videtur, multo peius habitus est quam vel a nostrae aetatis criticis qui velum ei de
facie detrahere conantur. Haec omnia scilicet ad maiorem systematis theologici gloriam, simul insigne
documentum quatenus illud saeculum sensu historico destitutum fuerit.
Est autem haec dispositio operis. Numeros versiculorum passim ad textus hebraici formam
immutatos adscribimus. Rubricas, ubi apud Calvinum nullae indicantur, in lectoris commodum a nobis
additas Uteris cursivis distinguimus.
Historia enarratur et explanatur ad ductum Exodi I—XL XII. 21—42. XIII. 17—22. XIV—XVIII.
Deut. I. 9—18. Ex. XIX. XX. 18-21. Deut. V. 19-28.
Praefatio in Legem (sectionibus viginti et una comprehensa): Ex XX. 1. 2. Deut. V. 1—6.
IV. 20. — Lev. XIX. 36 b. 37. XX. 8. XXII. 31-33. Deut. IV. 1. 2. V. 29. 30. XIII. 19. —
Deut. IV. 5-14. — Deut. IV. 32—40. — Deut. VII. 6-8. X. 14—17 a. — Deut. XXVII. 9. 10. —
Deut. XXVI. 16—19. — Deut. VI. 20-25. — Num. XV. 37-41. Deut. VI. 6-9. XI. 18—20.
Ex. XXIII. 13 a. — Deut. XXVII. 1-4. 8. - Deut. XXXI. 10-13. — Deut. VI. 10-12. — Deut. IX.
1_6. — Deut. X. 21. 22. XI. 1-7. — Deut. VIII. 1—6. XI. 8. 9. — Deut. XXIX. 1-8. —
Deut. VIII. 7-10. XL 10-12. VI. 1—3. 17—19. — Deut. VIDI. 11-18. — Ex XXIII. 20-23.
\