volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

457 COMMENTAKIUS IN GENESIN. 458
4. Et dixit Sichern ad Hamor. Clarius hoc
loco exprimitur, Sichern optasse Dinam sibi uxorem:
non ergo tarn effraenis fuit eins libido, ut
stupratam ludibrio haberet. Ostenditur praeterea
laudabilis modestia, quum patri imperium defert,
neque enim suo ipse arbitrio aggreditur quidquam
de coniugio pacisci, sed autoritati patris hoc permittit.
Etsi enim praecipiti libidinis ardore turpiter
exciderat, nunc tarnen ad se ipsum rediens,
ductum naturae sequitur. Quo magis sibi iuvenes
cavere debent ne in lubrica aetate, carnis lascivia
eos ad multa fiagitia impellat. Plus enim hodie
licentiae passim grassatur, ut nulla moderatio a
turpitudine iuvenes arceat. Caeterum quum Sichern
natura duce et magistra, patrem coniugii sui autorem
esse velit, hinc colligimus ius istud quod
habent parentes in filios, esse inviolabile: ut qui
id labefactare conantur, coelum terrae misceant.
Quare quum papa in honorem coniugii sacrum
illud naturae vinculum abrumpere ausus sit, satis
superque valebit unus hie iudex scortator Sichern
ad barbariem illam damnandam.
5. Et Iahacöb audivit. Inserit versum unum
Moses de tacito moerore Iacob. Seimus eos qui
contumeliis assueti non sunt, longe gravius affici
si quid probri contingat. Ergo vir cordatus quo
magis studuerat domum habere puram omni macula,
ca8tam et bene moratam, eo magis vulneratur.
Sed quia solus est domi, dissimulât, et intus dolorem
suum absorbet, doneo redeant filii ex agro.
Porro his verbis non intelligit Moses, Iacob vindietam
distulisse usque ad illorum reditum: sed
quia soins erat, consilio et solatio destitutus, exanimem
iaeuisse. Sensus ergo est, ingenti dolore
fuisse oppressum, ut etiam obmutuerit. Polluendi
verbo docet Moses quaenam vera sit hominum
mundities, dum scilicet castitas sanete colitur, et
quisque vas suum in honorem possidet. Quisquis
autem corpus suum ad scortationem prostituit,
foede se conspurcat. Quod si polluta dicitur fuisse
Dina, cui stuprum per vim intulerat Sichern, quid
de voluntariis adulteris et scortatoribus dicendum?
7. Et ßii Iahacob venerunt de agro. Incipit
narrare Moses tragicum huius historiae eventum.
Sceleste quidem et impie Sichern egerat: sed hoc
longe atrocius et magis nefarium, quod filii Iacob,
ut se ulciscantur de privato unius hominis delicto,
totum populum trucidant. Levitatem certe et proterviam
iuvenis unius minime decebat tot hominum
caede crudeliter sarcire. Deinde quis ipsos iudices
constituerat, ut audeant suis manibus iniuriae sibi
illatae vindiotam exsequi? Accessit etiam perfidia,
quod sub foederis praetextu ad patrandum tarn immane
facinus progressi sunt. In Iacob porro mirabilis
tolerantiae exemplum describitur, qui tot malis
afflictus non suceubuit. Sed in primis reputanda
nobis est Dei misericordia, qua factum est ut foedus
gratiae maneret in posteris Iacob. Quid enim
minus consentaneum, quam ut toto mundo posthabito,
pauci homines, in quibus regnat tarn belluinus
furor cum implacabili malitia, in Dei populo et
filiis censeantur? Videmus certe per ipsos non stetisse
quominus a Dei regno prorsus deseiverint.
Unde apparet favorem quo dignatus est ipsos Dominus,
gratuitum fuisse, nee fundatum in eorum
meritis. Eadem quoque indulgentia nobiscum agi
necesse est, qui subinde offtuimus, nisi peccatis
nostris Deus ignoscat. Est quidem iusta offensionis
ratio in filiis Iacob : quia non solum privata sua
ignominia tanguntur, sed eos exeruciat sceleris indignitas,
quod ex domo Iacob, quasi ex Dei sanctuario,
tracta fuerit soror ad stuprum. Nam hoc
praeeipue urgent, quod in electo et saneto populotale
dedecus admitti nefas fuerit, sed ipsi odio peccati
unius ad plura et minus toleranda scelera furiose
pro8iliunt. Oavendum ergo est ne postquam
in damnandis aliorum delictis severi fuerimus iudices,
inconsiderate ruamus, praeeipue vero a violentis
remediis abstinendum est, quae malum quod
corrigere cupimus, exsuperant.
Et sic non fiet. Oommuniter vertunt interprètes,
Non sic fieri decet: sed aptius, meo iudiciOj
refertur hoc ac filios Iacob, quod statuerint apud sehanc
iniuriam minime ferendam. Atqui perperam
exigendae vindictae ius sibi rapiunt: cur non potius
expendunt, Deus qui in fidem praesidiumque
suum nos recepit, iniuriam hanc non patietur
inultam: nostrum interea est silere, ac poenam,
quae in manu nostra posita non est permittere,
eius arbitrio. Hinc discamus alienis peccatis ita
irasci, ne quid tarnen praeter officium nostrum
tentemus.
8. Loqimtus est Eemor. Quanquam iuste excanduerant
filii Iacob, debuit tamen hac tanta comitate
Hemor placari eorum indignatio, vel saltern
aliquatenus mitigari. Quod si filios Iacob ipsi Sichern
reconciliare non potuit humanitas patris Hemor
, ipse quidem senex. dignus erat quem benigne
exciperent. Yidemus quam aequas conditiones offerat:
ipse urbis princeps erat, filii Iacob inquilini.
Ergo plus quam truces animos fuisse oportet, qui
ad lenitatem flexi non sunt. Adde quod supplex
deprecatio ipsius Sichern hoc merebatur, ut fervido
eius amori veniam darent. Quod ergo implacabiles
manent, signum est valde crudelis superbiae.
Quid hostibus suis facturi erant, si qui ex
professo eos laesissent: quando ad eius preces qui
caeco amore deceptus, incontinentiae errore, non
maligno consilio ipsos laesit, non flectuntur?
13. Et responderunt filii Iacob. ilnitium perfidiae
narratnr, nam quum rabie magis quam ira
accensi, in totam urbem grassari vellent, et contra