volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

213 COMMENTARIÜS IN GENESIN. 214
persuasi nos amari a Deo tanquam filios, de aeterna
vita non dubitamus. Ideo Paulus a contrariis ratiocinatur,
non operibus iustificatum fuisse oui imputata
est fides in iustitiam (Rom. 4, 4). Nam qui
iustitiam operibus consequitur, illius mérita in rationem
veniunt coram Deo. Atqui fide iustitiam
apprehendimus, dum nos sibi gratis Deus réconciliât.
Unde sequitur cessare ') operum mérita, dum
ex fide iustitia quäeritur: ultro enim a Deo donari
et verbo offerri necesse est, ut earn quis fide possideat.
Hoc ut clarius intelligatur, quum dicit Moses
imputatam fuisse Abrae fidem pro iustitia, non
significat istam fidem primam fuisse iustitiae causam,
quae efficiens dicitur, sed formalem duntaxat:
ac si dixisset, iustificatum ideo fuisse Abram quia
in paternam Dei benevolentiam recumbens, merae
eius bonitati, non sibi nee suis meritis confisus fuerit.
Nam id praecipue tenendum est, fidem aliunde
iustitiam mutuari qua apud nos destituimur: alioqui
perperam opponeret Paulus operibus fidem, ubi de
obtinenda iustitia agitur. Et mutua inter promissionem
gratuitam et fidem relatio nihil dubitationis
relinquit. lam notanda est temporis circumstantia.
Fide iustificatus est Abram multis post arinis ex
quo a Deo vocatus, relicta patria voluntarius exsul,
insigne patientiae et continentiae speculum fuerat,
postquam se totum sanctimoniae dediderat, postquam
se assidue exerçons in spirituali et externo
Dei cultu fere angelicam vitam meditatus fuerat.
Sequitur ergo, usque ad vitae finem fidei iustitia
nos in aeternum Dei regnum perduci. Qua in parte
multi nimis crasse hallucinantur. Ooncedunt illi
quidem, iustitiam quae gratis peccatoribus donatur,
et indignis offertur, sola fide recipi: sed hoc ad
momentum temporis restringunt, ut iustus sit bonis
operibus qui ab initio fide iustitiam semel adeptus
est. Hoc modo fides nihil aliud est quam initium
iustitiae: continuo autem vitae decursu in operibus
iustitia consistât. Atqui prorsus insanos esse oportet
qui sic ineptiunt. Nam si angelica Abrae integritas
per tot annos fideliter uno tenore culta, non
obstitit quin ad fidem confugeret petendae iustitiae
causa: ubi gentium reperietur tanta perfectio, quae
Dei conspectum sustineat? Ergo ex ratione temporis
certo colligimus non esse iustitiae fidei subrogandam
operum iustitiam, ut quod ilia inchoaverit
haec perficiat: sed fide iustificari sanctos quamdiu
in mundo vivunt. Si quis obiiciat, credidisse prius
Abram Deo, quum vocantem sequutus est, seque
eius tutelaé et custodiae permisit: in promptu est
solutio, hic non haberi sermonem quando primum
iustificari coeperit Abram, vel Deo credere: sed uno
in loco doceri vel referri quomodo tota vita iustificatus
fuerit. Nam si statim a prima eius vocatione
1) Male libri nonnulli: créasse.
ita loquutus foret Moses, plus coloris haberet ilia
quam dixi cavillatio, fidei iustitiam initialem (ut
ita loquar) tantum esse, non perpetuam. Nunc
vero quum post tantos progressus dicitur adhuc fide
iustus esse, inde facile apparet gratis iustificari
sanctos usque ad mortem. Fateor quidem postquam
spiritu Dei regeniti sunt fidèles, iustificandi modum
a priori nonnihil differre. Nam qui tantum ex
carne nati sunt, eos omni bono vacuos Deus sibi
réconciliât: et quum nihil in ipsis inveniat praeter
horrendam malorum colluviem, imputatione iustos
habet. Quibus autem spiritum sanctitatis et iustitiae
contulit, eos cum suis donis compleotitur. Caeterum
ut bona eorum opera Deo placeant, ea quoque
ipsa iustificari gratuita imputatione oportet:
quia semper aliquid vitii subest. Manet tarnen interea
illud fixum, credendo, non operando, iustificari
coram Deo homines, dum gratiam fide obtinent, eo
quod mercedem operibus mereri nequeant. Quod
autem inde Paulus contendit, Abram operibus iustitiam
non esse promeritum, quam ante circumcisionem
amplexus est, cum superiore doctrina non pugnat.
Tale quidem est argumentum Pauli: circumcisio Abrae
posterior fuit iustitia ipsius ordine temporis: ergo
causa esse non potuit: necessario enim effectuai
suum praecederet. Fateor etiam Paulum hao ratione
niti quod opera nonnisi ex pacto legis meritoria
sint: cuius pacti circumcisio' quasi arrha et
symbolum ponitur. Sed quemadmodum Paulus vim
et naturam circumcisionis non définit ex pura et
genuina Dei institutione, sed potius disputât ex eorum
sensu quibuscum habebat negotium : ita foedus
quod ante Deus pepigerat cum Abram non attingit
eo quod ad praesentem causam supervacua erat eius
mentio. Valet igitur utrumque, quod Abrae iustitia
pacto legis accepta ferri nequeat, quando circumcisionem
praecessit: deinde quod perfectissimi cuiusque
iustitia perpetuo in fide consistât, quando Abram
cum tota virtutum suarum praestantia, post diuturnam,
nee minus singularem Dei observantiam, fide
tarnen iustificatus est. Nam hoc quoque postremo
dignum est observatu, transferri ad omnes Dei
filios, quod de uno homine hie narratur. Nam
quum pater fidelium non abs re vocatus fuerit,
deinde non plures sint consequendae salutis modi:
iure Paulus realem, non personalem, iustitiam hoc
loco describi docet.
7. Ego Iehova qui. Quia magnopere nostra
interest Deum habere totius vitae nostrae ducem,
ut sciamus non temere dubiam aliquam viam nos
fuisse ingressos: ideo Dominus Abram in cursu
vocationis suae confirmât, ac in memoriam revocat
primum liberationis beneficium: ac si dixisset: Ego
postquam manum tibi porrexi, ut ex mortis labyrintho
te educerem, gratiam meam hucusque pro-
8equutus sum. ^Tu igitur mihi vicissim constanter
14*