volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

183 COMMENTARIES IN GENESIN. 184
eit, quantum in se erat, conatus est dicare Deo et
fidei suae odore perfudit.
10. Orta autem est fames. lam longe acrior refertur
tentatio, qua fides Abrae ad vivum examinata
fuit. Neque enim tantum ciroumagitur per diver-
S08 terrae flexus, sed in exsilium profligatur ab ea
terra quam Deus illi et posteris dederat. Notandum
est, Chaldaeam fuisse in primis fertilem: assuetus
opulentiae venit Oharras, ubi satis commode
vixisse inde coniicitur, quia mancipiis et facultatibus
auctus est. Nunc quum fame expellitur ab ea
terra ubi sibi felicem vitam et omni bonorum copia
refertam Dei verbo fretus desponderat, quid secum
cogitare potest, nisi probe munitus esset contra
Satanae machinas? Genties erersa fuisset eius
fides. Et scimus, quotieB nos frustratur opinio, nec
pro votis res succedunt, oantilenam hanc subito a
carne nobis dictari, Deus te decepit. Atqui Moses
quam fortiter vehementem istum impulsum sustinuerit
Abram, paucis ostendit. Non verbosis quidem
elogiis magnifiée praedicat eius constantiam:
sed una vocula satis demonstrat usque ad miraculum
insignem fuisse, quum dicit venisse in Aegyptum
ut peregrinaretur illic. Nam significat animo
nihilominus retinuisse terrae sibi promissae possessionem,
quamvis inde fame eiectus, victus quaeritandi
causa alio fugeret. Monemur autem hoc
exemplo, luctandum esse servis Dei contra multa
obstacula, ut stadium vocationis suae confidant.
Memoria enim semper repetendum est, Abram non
unum quemlibet esse ex fidelibus, sed communem
omnium patrem, ut se ad eius imitationem omnes
forment. Ergo ut instabilis est praesentis vitae
conditio, et innumeris mutationibus obnoxia, meminerimus
quocunque nos impellant famis et bellorum
aestus, aliaeque vicissitudines, quae subinde
praeter spém accidunt, rectum tarnen cursum tenendum
esse: atque ut hue et illuc agitentur corpora,
fidem debere inconcussam stare. Porro non mirum
est, quum Chananaei vitam utcunque tolerarent,
Abram privatim oonsulere sibi coactum. Non iugerum
unum agri habebat: negotium illi erat cum
immani et improbissimo populo, qui centies eum
inedia perire passus esset, quam opem tulisset laboranti.
Taies circumstantiae fidei laudem et fortitudinis
in Abram amplificant: primum quod famelicus,
quoad corporis victum, sola Dei promissione se pascit:
deinde quod nulla vi ab eo loco, ubi habitare
iussus est, nisi ad brève tempus, avellitur. In eo multum
pleri8que dissimilis, quos levissima quaeque occasio
transversum rapit, ut suam vocationem deserant.
11. Dixit ad Sarai uxorem suam. Narrât quale
consilium servandae vitae ceperit Abram, quum
propinquus esset Aegypto. Quoniam autem locus
hic instar scopuli est, ad quem multi impingunt,
sobrie et reveronter expendere convenu quatenus
excusatione dignus sit Abram, et quatenus culpandus.
Primum simulationi, ad quam inducit uxorem
suam, videtur aliquid esse mendacii admixtum.
Quamvis autem postea excuset se non mentitum
esse, nec aliud finxisse quam res habobat: hoc tarnen
magno vitio non caruit, quod per eum non stetit
quominus uxorem prostitueret. Nam quum uxorem
esse dissimulât, dénudât eius pudicitiam legitimo
praesidio. Atque hinc latrandi materiam protervi
quidam canes arripiunt, sanctum patriarcham
lenonem fuisse propriae uxoris: atque ut sibi astute
caveret, neque illius pudori, neque suo honori pepercisse.
Sed virulentam istam maledicentiam refellere
promptum est: quod scilicet altius respexerit
Abram, quum tanta in aliis animi magnitudine
praeditua fuerit. Deinde qui factum est ut Aegyptum
potius peteret, quam rediret Charras vel in patriam,
nisi quod migrando Deum ante oculos habet,
eiusque promissionem animo suo radicitus infixam?
Quum igitur a verbo Dei nunquam sensus suos
deflexerit, inde etiam colligere licet cur vitae suae
tantopere metuat, ut eius periculum alio maiori effugere
conetur. Centies haud dubie mori praeoptasset
quam uxoris suae famam ita proiieere, et eius
quam unice amabat coniugio privari. Sed dum in
se reputat inclusam esse spem salutis, se fontem
esse ecclesiae Dei : frustra, nisi vivat, sibi et semini
promissam esse benedictionem : non iam privato carnis
affectu vitam suam aestimat, sed quia effectum
divinae vocationis evanescere non vult in morte sua,
tanta servandae suae vitae cura tangitur, ut reliqua
omnia posthabeat. Hucusque laudem meretur, quod
recto vivendi fine vitam quovis pretio redimere parafais
est. Sed quod obliquam hanc rationem excogitat,
qua uxorem suam in adulterii periculum coniicit,
minime esse excusabilis videtur. Si de vita
sua sollicitas erat, quod iure licuit, saltem debuit
suam curam reiieere in Deum. Non obstat quidem,
fateor, Dei Providentia quominus sibi prospiciant
fidèles : sed ita ut ne praefixas sibi metas transsiliant.
Hinc sequitur rectum fuisse Abrae finem, sed
in ipsa via aberrasse: ut saepe nobis contingit,
etiam quum ad Deum tendimus, tarnen ab eius
verbo per incogitantiam captandis illicitis mediis
deflectere. Id vero praesertim usu venire solet in
rebus perplexis: quia dum exitus nullus apparet,
facile in varios circuitus abducimur. Quamvis ergo
temerarii sint iudices, qui praecise damnant hoc
factum Abrae: particularis tarnen lapsus non negandus
est, quod ad mortem propinquam trepidans
discriminis eventum non commisit Deo, ne uxoria
pudicitiam male proderet. Quare hoc exemplo monemur,
in rebus implicitis et dubiis petendum esse
a Domino consilii et prudentiae spiritum: et simul
colendam esse sobrietatem, ne quid temere praeter
eius verbum tentemus.