volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

275 COMMENTARIUS IN GENESIN. 276
choet: nee opus suum mutilum relinquere, sed perducere
usque ad exitum. Hoc certe non vulgaris
gratiae erat praedietam fuisse ipsi Lot Sodomae
ruinam, ne incautum opprimeret, certain spem salutis
esse illi datam per angelos, denique ex periculo
manu esse sublatum. Dominus tarnen tot
beneficiis non contentas, quid posthac agendum sit
admonet: ita illi cursus rectorem se praebet, donee
ad salutis metam pervenerit. A tergo autem respicere
vetatur Lot, ut sentiat pestiferum se domieilium
relinquere. Primum, ne quo eius desiderio
titilletur: deinde, ut melius reputet quam singulari
Dei beneficio ex inferis emerserit. Prius retulit
Moses, quam foecunda esset ac opima ilia planuses:
inde migrare Lot iubetur, ut sentiat quasi
e medio naufragio se fuisse liberatum. Tametsi
autem Sodomae habitans, cor suum assidue excruciabat:
fieri tarnen rix potuit quin ex tarn profunda
scelerum colluvie aliquid sordis contraheret : nunc
itaque a Domino purgandus delitiis privatur, in
quibus nimium sibi placuerat. Nos quoque hinc
discamus, Deum optime saluti riostrae consulere,
dum rescindit quae superflua sunt ad carnis delitias
: atque ut nimiam indulgentiam corrigat, ex
suavi iueundaque planitie nos ablegat in desertam
montem.
18. Dixit Lot ad eos. Hie aliud vitium Lot
reprehenditur, quod non simpliciter paret Deo, nee
patitur se eius arbitrio servari, sed novum sibi modum
exeogitat. Montem assignat Deus, qui futurus
sit loco asyli: urbem ipse sibi potius eligit. Falluntur
ergo qui eius fidem in bac precatione sie
extollunt ut perfectum statuant probe orandi exemplar:
nam Mosis potius consilium est docere fidem
Lot non prorsus fuisse ab omnibus vitiis immunem
vel puram. Tenendum est illud axioma, vitiosas
esse preces nostras, nisi in verbo fundatae sint.
Lot vero non tantum verbo destituitur, sed praepostere
sibi contra verbum indulget: talis certe
importunitas fidei nibil babet affine. Deinde. subita
poenitentia stultae cupiditatis poena fuit. Sie enim
vacillare necesse est eos omnes qui se Deo non
subiiciunt, simulac voto uno potiti sunt, nova statim
inquietudo nascitur, quae mutare sententiam
cogit. Sic in summa habendum est, Lot minime
culpa va'care, dum sibi urbem ad habitandum postulat:
nam et se opponit Dei mandato, cui aoquiescere
debebat: et in delitiis manere cupit, quibus
utile erat eum submoveri. Ideo perinde facit ac si
aeger vel sectionem vel potionem amaram detrectet,
quam tarnen medicus praescribit. Quanquam non
intelligo, precationem Lot fide prorsus fuisse vacuam:
quin potius sic eum a via deflexisse sentio,
ut non modo procul non discesserit, sed ad earn
tenendam mente fuerit intentas. Pendebat enim
semper a Dei verbo, sed in specie una decidit, dum
locum sibi negatum dari flagitat. Ita pus sanctorum
desiderÜ8 aliquid saepe lutulentum et tarbidum
admixtum est. Nee me latet, singulari interdum
Spiritus motu impelli, ut videri possint a verbo
discedere, neque tarnen eius fines transsiliant. Sed
immodicus carnis affectas in Lot se prodit, quod
delitiis quas fugere debebat, tenetur implicitus.
Temeritatis vero testis est inconstantia, quod sibi ipsi
mox displicet.
19. Ecce nunc invenit servus tuus gratiam. Quum
duos videat, sermonem ad unum dirigit. Unde
colligimus, Lot non substitisse in angelis quia satis
persuasus erat, neque proprium Ulis esse imperium,
nee salutem suam in eorum manu esse positam.
Eorum vero conspectu non secus ac' speculo ad
contemplandam Dei faciem utitur. Caeterum Dei
bénéficia Lot non tarn gratitudinis suae testandae
causa commémorât, quam ut maiorem inde fiduciam
sumat plus petendi. Quia enim neque largiendo
unquam exbauritur Dei bonitas nee fatigatur: quo
magis facilem experti sumus, eo nos ad bene sperandum
animosiores esse decet: atque hoc. quidem
fidei proprium est, confirmationem patere in posterum
ex praeteritis gratiae experimentis. Neque
errat in eo Lot: tantum perperam subsumit, dum
extra verbum egressus sibi indulget. Ideo di^H
eius precationem ex fidei quidem fonte manasse, sed
ex luto carnalis affectas traxisse aliquid turbulentam.
Ergo Dei misericordia freti, ne dubitemus omnia
ab eo sperare, sed quae ipse pollicitus est, optareque
permittit.
Non potero me servare in monte. Non obstrepit
quidem Deo (ut soient impii) destinata tnalitia:
quia tarnen non recumbit in verbum Dei, elabitar
et prope effluit. Our enim cladem metuit in monte,
ubi Dei manu protegendus erat: tutam vero stationem
sibi fore confiait eo in loco, qui et Sodomae
vicinus erat, et simili vindictae propter impuros
pravosque incolas obnoxius. Verum ea scilicet est
hominum natura, ut salutem sibi locare malint in
ipsis inferis quam in coelo, quoties sensum proprium
sequuntur. Videmus ergo quantopere Lot
erret, qui montem nulla soelerum contagione infectum
fugiens, ac suspectum habens, urbem deligit
quae flagitiis scatens, non poterat Deo non esse
exosa. Parvam esse obtenait, quod facilius exoret.
Ac si diceret: Se tantum angulum petere ubi sal vus
deliteat. Recte id quidem, nisi ab asylo divinitas
sibi concesso discedens, aliud sibi propria temeritate
fingeret.
21. Ucee suscepi faciem tuam. Inscite ratiocinantur
quidam precationem Lot Deo placuisse: quia
roganti annuerit, ac dederit quod petebat. Néque enim
novum est, concedi interdum per indulgentiam a
Domino, quod tarnen illi non probatur. Sic autem
nunc indulget, ut paulo post castiget eius stulti-