volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

329 COMMENTAKIUS IN GENESIN. 330
tatis, ') ut acciperem filiam fratris domini mei filio
eius. 49. Et nunc si facitis misericordiam et veritatem
cum domino meo, indicate mihi: et si non, indicate
mihi, et vertam me ad detcteram vel ad sinistram.
50. Et responderunt Laban et Bethuel, et dixerunt,
a Iehova egressa est res: non possumus loqui ad te
malum vel bonum. 51. Ecce, Bibca coram te, accipe,
et vade, et sit uxor filio domini tui, quemadmodum
loquutus est Iehova. 52. Et fuit, quanäo audivit
servus Abraham verba eorum, incurvavit se super
terram Iehovae. 53. Et protulit servus vasa argentea,
et vasa aurea, et vestes, et dedit ipsi Bibcae, et pretiosa
dedit fratri eins et matri eius. 54. Et comederunt,
et btberunt; ipse et viri qui erant cum eo, et
pernoctaverunt: et surrexerunt mane: et dixit: Dimitte
me ut vadam ad dominum meum. 55. Et dixit frater
eius et mater eius: Maneat puella nobiscum per dies,
vel decern, posteu ibis. 2 plurimum non procul distat a morte, ad ordinandum
familiae nostrae statum inducere nos debet, ut
nobis quoque mortuis inter postoros salva pax
maneat, vigeat- timor Domini et ordo reote compositus.
Erat quidem viridis adhuc senectus Abrahae,
ut postea videbimns: sed quum annos suos supputaret,
mature duxit consulendum esse filio suo.
Profani homines, partim quia non satis honorifice
de coniugio sentiunt, partim quia non expendunt
quantum momenti fuit in coniugio Isaac, mirantur
in rebus tarn minutis occupari Mosen, vel potius
Dei spiritum: verum si adsit ea quae debet in sacris
legendis religio, facile erit intelligere nihil hie
esse superfluum. Nam quia vix sibi persuadent
homines, Dei providentiam usque ad coniugia extendi:
tanto magis in hanc partem insistit Moses:
praecipue vero docere voluit, Deum singulari cura
) 56. Et dixit ad eos : Ne domum Abrahae dignatum esse: quod ecclesia inde
retardetis me, quando Iehova secundavit viam meam: oritura esset. Sed praestabit singula ordine suo
dimittite me, et ibo ad dominum meum. 57. Et dir digerere.
xerunt: Vocemus puellam, et ünterrogemus os eius. 2. Et dixit Abraham ad servum suum seniorem.
58. Et vocaverunt Bibcam, et dixerunt ad earn: Num- Commune hie quidem patrum officium praestat
quid ibis cum viro isto? Et dixit: Ibo. 59. Et di- Abraham, dum laborat et sollicitas est de eligenda
miserunt Bibcam sororem suam, et nutricem eius, et filio suo uxore. Sed aliquanto longius respicit:
servum Abraham, et viros eius. 60. Et benedixerunt quia enim sacro foedere Deus ipsum a Chananaeis
Bibcae, et dixerunt ei: Soror nostra es, sis in millia diviserat, merito timet ne Isaac affinitate cum illis
decern millium, et haereditet semen tuum portam odio se implicans, Dei iugum excutiat. Putant alii tan-
habentium illud. 61. Et surr exit Bibca et puellae topere illi displicuisse pravos gentium illarum mo­
eius, et ascenderunt super camelos, et perrexerunt post res, ut censuerit infelix fore coniugium filii si inde
virum: et tulit servus Bibca, et abiit. 62. Ishac uxorem acciperet. Verum peculiaris fuit ilia quam
autem veniebat qua venitur a Puteo viventis videntis dixi ratio, quod genus suum cum Chananaeis mis-
me: et ipse habitabat in terra meridiana. 63. Et ceri noluerit, quos sciebut divinitus iam esse exitio
egresssus erat Ishac ad orandum in agro, dum decli- devotos. Imo quum illorum interitu mittendus esset
naret vesper a : et elevavit ociüos suos, et vidit: et ecce in terrae possessionem, iniunctum ei dissidium fuit
cameli veniebant. 64. Tune élevavit Bibcah oculos quasi cum perpetuis hostibus. Et quamvis apud
suos, et vidit Ishac, et proiecit se de camelo. 65. Iam eos tranquille habitaverit ad tempus, non tarnen
autem dixerat ad servum: Quis est vir iste qui am- sobolem potuit habere cum illis communem quin
bulal per agrum in occur sum nostrum ? Et dixit ser­ confunderet quae Dei mandate distincta erant. Ergo
vus: Ipse est dominus meus: et accepit vélum, et opé­ integer hac in separatione manere voluit, et suos
rait se. 66. Et narravit servus ipsi Ishac omnia quae servare integros.
fecerat. 67. El introduxit earn Ishac in tabernaculum
Sarah matris suae, et accepit Bibcah, fuitque ei in Pone manum tuam. Satis constat solennem
uxorem, et düexit earn: et consolatus est se Ishac post fuisse iurisiurandi ritum : sed an primus eum indu-
matrem suam.
xerit Abraham, an vero a patribus acceperit, nescitur.
Plerique ex Iudaeis Abraham fuisse autorem
tradunt: quia, eorum iudicio, tantundem valebat
1. Et Abraham senex. Transit Moses ad nar- haec caeremonia, ac si servus per sanctitatem divini
randum matrimonium Isaac : quod scilicet Abraham foederis iurasset: quia in ea corporis parte erat
quum se videret senio confectum, filio prospexerit circumcisio. Christiani vero scriptores manum fe-
ne uxorem duceret in terra Chanaan. Nam hoc mori impositani iudicant in honorem benedicti semi-
loco diserte exprimit Moses, Abraham fuisse senem, nis: fieri tameri potest ut aliud spectaverint primi
ut sciamus ipsa aetate fuisse admonitum de quae- illi patres. Et sunt ex Iudaeis qui asserunt hoc
renda filio suo uxore. Nam senectus ipsa, quae ut fuisse subiectionis symbolum, quum super femur
domini servus iuraret. Est quidem illud magis
plausibile, hoc modo iurasse veteres per Christum:
1) Margini adscriptum legitwr 1563 et seqq. .- Yel, certam, sed quia non libenter incertas divinationes sequor,
fidam.
rem in medio relinquo. Quanquam mihi simplicius
2) Edd. omnes in margine: Vel, ibit.