volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

175 COMMENTARIUS IN GENESIN. 176
hoc verum est obsequii nostri experirnentum, quum
nobis non sapimus, sed committimus nos Domino.
Quoties ergo aliquid a nobis requirit, non oportet
nos ita de eventu esse sollicites ut metus et anxietas
remoram nobis iniiciant. Nam Deum clausis
oculis sequi ducem praestat, quam prudentia nostra
frètes, per flexuosos circuitus (quos ilia nobis finget)
errare. Si quis obiiciat pugnare hoc cum superiori
seutentia, ubi dicebat Moses profectos esse ex patria
Therah et Abram, ut in terram Chanaan venirent:
facilis est solutio, si prolepsin admittimus in sermone
Mosis, qualis hoc ipso capite sequitur in nomine
Bethel: et frequenter in scripturis occurrit.
Nesciebant quo venturi essent: sed quia illis deliberatum
erat venire quocunque Deus vocaret, Moses
in persona sua loquens, terram nominat, quae
nondum illis cognita postea Abrae patefacta fuit.
Verum est igitur eo consilio profectos ut venirent
in terram Chanaan: quia accepta promissione de
terra monstranda, patiebantur se a Dei regi, donee
quod pollicitus fuerat, re ipsa praestaret. Quanquam
fieri potest ut Deus probate Abrae affectu, non
multo post illi dubitationem exemerit. Nescimus
enim quo temporis articulo innotuerit ei quod ad
tempus duntaxat absconditum esse Deus voluit.
Satis est quod se Deo vere obedire testatus est
Abram : quum suas in eius providentiam curas reiiciens,
et quasi in eius sinum exonerans quidquid
eum tardare poterat, patriam relinquere non dubitavit,
incertus ubi tandem fixurus pedem esset.
Nam hoc modo carnis prudentia in ordinem subacta
fuit, et omnes simul afiectus domiti. Quaeri tarnen
potest cur Deus servum suum potius in terram
Chanaan transtulerit quam in orientem, ubi
cum aliquot Sanctis patribus victurus erat. Quidam
(ne videatur facta esse in deterius mutatio)
illuc deductum fuisse volunt ut cum atavo Sem
habitaret, quern ipse fuisse Melchisedec imaginantur.
Atqui minime quadraret, si tale fuisset Dei
consilium, Abram alio iter flexisse: imo non legimus
congressum fuisse cum Melchisedec, nisi dum
redibat ex sodomitico praelio. Quam vero frivola
sit eorum divination quod Melchisedec fuerit Sem,
suo loco videbimus. Quod vero ad rem de qua
nunc agitur spectat, longe aliud fuisse Dei consilium
quam putent, ex fine qui tandem sequutus
est colligitur. Gentes illae propter deploratam
malitiam exitio devotae erant. Voluit Deus inter
eas servum suum ad tempus peregrinari, ut terrae
haereditatem fide cerneret, cuius possessio longo
demum tempore post eius mortem posteras manebat.
Quare non alia de causa traiicere in illam
terram iussus est, nisi quia evacuanda erat suis
indigenis, ut semini eius daretur possidenda.
Magni autem interfuit, Abram, Isaac, et Iacob in
ilia terra fuisse inquilinos, et eius dominium divi-
nitus sibi promissum fide amplexos esse, ut maiore
animo ad earn occupandam posteri eorum se accingerent.
Faciam te in gentem magnam. Hactenus retulit
Moses quid faeere iussus fuerit Abram: nunc promissionem
annectit Dei mandate, idque non levi
de causa. Nam ut pigri sumus ad parendum, frustra
praeciperet Dominus, nisi simul, addita gratiae
et benedictionis suae fiducia, nos animaret. Quod
tametsi prius attigi in historia Noah, non frustra
nunc iterum inculco. Nam et hic locus postulat ut
aliquid dicatur: et eius doctrinae cui tantum inest
pondus, repetitio supervacua videri non debet. Nam
certum est fidem non constare, nisi fundata sit in
Dei promis8ionibus. Atqui sola fides obedientiam
generat. Ergo ut formentur animi ad sequendum
Deum, non sufficit simpliciter mandare quid velit,
nisi benedictionem suam simul promittat.- Notanda
vero promissio est, quod futurus sit Abram in gentem
magnam, cuius sterilis erat uxor. Poterat
haec valde esse efficax, si Deus ex re ipsa spem
obtulisset: nunc vero quum uxoris sterilitas perpetuam
orbitatem illi minetur, frigida esset nuda promissio,
nisi totus penderet Abram ex ore Dei : quare
uxoris uterum sterilem cernens, in verbo tarnen
Dei magnam gentem quae promittitur, spe appre~
hendit. Atque hanc gratiam magnifiée extollit
Iesaias 51, 2 quod Deus servum suum Abram,
quern unicum et solitarium reperit, sua benedictione
auxerit in tantum populum. Nomen '12 quum detestabile
sit Iudaeis, honorifice hoc loco, sicuti
multis aliis, capitur. Atque hoc emphatice dictum
est, quod non modo posteros ex suo semine habiturus
sit in magno numéro: sed peculiarem et ab
aliis segregatum populum, qui censeatur proprio
nomine.
2. Benedicam tibi. Hoc aliqua ex parte additum
est ad expositionem proximae sententiae. Ne
enim desperet Abram, benedictionem suam proponit
Deus, quae plus miraculo efficere poterat quam naturaliter
in aliis fieri cernitur. Latius tarnen patet
haec benedictio quam ad sobolem: nempe ut prospéras
et laetos in omnibus suis negotiis habeat
successus. Quod ex sequenti contextu patet, Magnificabo
nomen tuum, ut sis benedictio. Félicitas enim
promittitur, quae omnes passim admiratione afficiat,
ut sibi Abrae personam in formula benedicendi,
quasi exemplar sumant. Alii resolvunt in adiectivum:
Eris benedictio, id est, omnes benedicent tibi.
Sed prior sensus magis convenit. Nonnulli etiam
active exponunt, ac si dictum esset, Non residebit
in te mea gratia, ut ea solus fruaris, sed longe manabit
in omnes gentes. Sic igitur earn nunc apud
te depono ut redundet in totum mundum. Sed
nondum ad istam communicationem Deus progreditur,
ut mox dicam.
\