volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

PROLEGOMENA
IN HANC NOVAM EDITIONEM COMMENTARIORUM
IN QUINQUE LIBROS MOSIS ET JOSÜE.
Calvinus quidem hos libros non simul edidit, sunt potius tria diversa opera diversis temporibns
emissa. Genesis iam anno 1550 inchoata anno 1554 prodiit, Harmonia quatuor reliquorum librorum
Mosis integro fere post decennio earn sequunta est, Josua denique post excessum autoris Beza curante
publici iuris factus est. Verum quum pleraeque editiones haec omnia, vel saltern duas priores partes,
iunctim exhibeant, rei consentaneum nobis visum est hoc loco tibi, benerole lector, quae de iis dicenda
sunt, proponere semel absoluta tractatione.
Atque primum transscribere libet quae ex ipsius autoris epistolis aliisque coaetaneis fontibus de
istis laboribus eorumque natalibus didicimus.
Calvinus Farello (paulo post Idus Iulii) 1550: Hac hebdomade Genesim sum exorsus: utinam
auspicato. (Opp. XIII. 606). Eidem 14. Cal. Sept. 1550: Simul ac Dominus dederit ut meus in Genesim
commentarius ad finem usque tertii capitis perveniat, gustum operis tibi dare statui (Opp. XIII. 623).
Eidem 10. Nov. 1550: Tu Acta et Genesim, foetus vix in utero conceptos, quid commémoras?
Genesim ad tempus omittere necesse fuit. (Opp. XIII. 655). Sulzero 7. Idus Aug. 1554: Nunc excuditur
mea in Genesim praefatio ad filios Ioannis Friderici Saxoniae ducis, in qua pacis et concordiae
Studium obiter commendo. (Opp. XV. 209).
Ipsa haec dedicatio pridie Cal. Aug. 1554 scripta legitur sub N. 1991 in Thesauro epistolico
Opp. XV. 196. Antea Farellus suadebat ut commentarius ille senatui Bernensi nuncuparetur. Vide
Ep. 1964 d. d. 11. Iun. 1554 (Opp. XV. 153).
His adde quae praebet N. Colladon in Vita Calvini (d. 7): En la mesme année (1554) il mil en
lumière au mais d'aoust son commentaire sur le Uvre de Genese. (Opp. XXI. 76^j^Et Beza in Vita
Calvini (C. 3) déclarât se contra Castellionem Serveti patronum scripsisse, ut ea molestia Calvinum
longe melioribus curia, scribendis nimirum eruditissimis in Genesim commentariis, intentum liberaret
(Opp. XXI. 149).
Consilium de Harmonia quatuor posteriorum librorum concinnanda satis cito post editam Genesin
conceptum fuisse facile nobis persuademus, quum hoc opus, ut mox videbis, longioribus studiis egeret,
et iam anno 1559 dispositionem textuum secundum materias absolutam fuisse pateat ex iis quae refert
N. Colladon (f. 7) ad istum annum: Ceste année là sur la fin on commença à exposer en la congregation