volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

411 OOMMENTARIUS IN GENESIN. 412
impetus, si cupimus rectam tenere viam. Quantum
ad nomen Gad, varie exponitur hie locus ab interpretibus.
In hoc quidem conveniunt, idem valere
TO ac si dixisset Lea: Venit félicitas: sed alii "U
putant faustum esse Iovis sidus: alii Mercurium
fingunt: alii secundam fortunam. Adducunt Isaiae
sexagesimum quintum cap. v. 11 ubi habetur: Offerunt
Gad libamen. Sed contextus prophetae potius
de coelesti militia, vel falsorum deorum turba hoc
debere intelligi ostendit: quia mox séquitur quod
stellis immolent, mensasque impleant multitudine
deorum: poena demum subiicitur, quod sicuti ingentem
numerum deorum fabricarunt, ita numerabit
eos Dominus. Quod ad praesentem locum spectat,
nihil minus probabile est quam Learn magica superstitione
extollere Iovis sidus in Dei locum, quae
saltern principium illud retinebat, ab uno Deo fluere
propagationem humani generis. Miror etiam interprètes
de prospéra fortuna hoc accipere, quum
Moses infra, cap. 49, 19 in contrarium sensum nos
ducat. Neque enim quadraret allusio quam ponit:
JExercitu eum mvadet, nisi consilium Leae fuisset de
filiorum turma sibi gratulari. Nam quum sesquialtera
parte superior esset, praedicat se habere in
magna copia liberos. Quod se felicem praedicat
in sexto filio, hinc rursus apparet quanti habita
tunc fuerit foecunditas. Et certe hie rarus est
honor, quum mortales insignit Deus sacro parentum
titulo, et per eos humanum genus ad imaginem
suam conditum propagat.
14. Et surrexit Beulen. Videtur in speciem
levis -et puerilis esse narratio, quod puer fructus
nescio quos ex agris domum reportet, eos dono
matri suae afferat: inde mater a sorore redimat
noctis unius concubitum. Oontinet tarnen utilem
doctrinam. Seimus quam stulte superbiant Iudaei
in extollenda gentis suae origine: vix enim dignantur
agnoscere se ex Adam et Noe cum reliquis
fuisse progenitos. Et certe excellunt patrum dignitate,
ut Paulus testatur (Rom. 9, 5): sed hoc non
referunt Deo acceptum. Quare data opera voluit
spiritus arrogantiam illam retundere, quum eorum
genus descripsit a suo exordio tarn humile et
abiectum. Neque enim hie nobile theatrum erigit,
in quo se ostentent, sed eos humilians, gratiam Dei
attollit, quod ecclesiam suam eduxerit ex nihilo.
Quantum ad speciem fructus pertinet, nihil habeo
quod pro certo afferam. Odoriferum quidem fuisse,
ex Cantic. cap. 7, 13 colligitur : quia tarnen mandragoras
omnes vertunt, ea de re non litige
15. Numquid parum est quod abstuleris virwm.
Plus cogitandum lectoribus relinquit Moses quam
verbis exprimât, nempe assiduis contentionibus et
iurgiis refertam fuisse domum illam. Stomachose
enim loquitur Lea, quod pridem exacerbates erat
animus, ut sororem blande et comiter affari non
posset. Forte non adeo rixosae erant natura: sed
Deus confligere eas inter se passus est, ut pôlygamiae
poena ad posteros exstaret. Nee dubium
est quin simultas ista domestica, imo hostile dissidium,
sancto viro magnum dolorem et cruciatum
attulerit : sed ideo se distrahi videt in diversas
partes, quia coniugalis vinculi unitatem praeter ius
et fas abruperit.
17. Exaudivit Deiis Learn. Diserte posuit hoc
Moses, ut sciamus quam indulgenter egerit Dominus
cum ilia domo. Quia enim putaret, dum.odiose
sorori suae negat Lea fructus a puëro collectes, et
hoc pretio noctem mariti mercatur, ullum esse precibus
locum? Admonet igitur Moses istis delictis
veniam fuisse datam, ut Dominus opus suum in
tanta infirmitate complere non desierit. Inscite
vero Lea quod filium sibi datum peccati mercedem
esse iactat. Nam fidem violaverat sancti coniugii,
quum novam pellicem opponeret sorori suae. Tan-,
turn vero abest a confessione culpae, ut meritum
suum praedicet. Pateor aliquid fuisse coloris: significat
enim non tarn libidine se ad zelotypiam accendi,
quam pudico amore, quia familiam augere, et
honestae matrisfamilias officium praestare cupiat.
Sed quamvis speciosus sit praetextus hie apud homines:
Deo tarnen placere non potest sancti coniugii
profanatio. Errat igitur, non causam pro causa
sumendo. Idque eo magis notandum fist, quod Vitium
hoc in mundo nimis grassatur, ut gratuita
Dei dona sibi in mercedem homines députent: imo
etiam iactent sua mérita, ubi Dei verbo damnantur.
In sexto filio purius ac rectius aestimat Dei bonitatem,
quum Deo gratias agit, quod eius beneficio
maritus posthac futurus sibi sit coniunctior. Etsi
enim prius cum ea habitabat: Racheli tarnen plus
satis addictus, magna ex parte alienus erat ab altera.
Liberos autem qui in legitimo coniugio nascuntur,
sooiandis parentum animis vincula esse,
prius dictum est.
21. Et postea peperit filiam. Nescitur an alias
quoque alias habuerit Iacob: neque enim scripturae
insolens est quum genealogias recenset, feminas
omittere, quae proprium nomen non sustinent, sed
latent sub virorum umbra. Interea si quid memoratu
dignüm quibusdam feminis acciderit, specialis
earum fit mentio, quod in Dina propter raptum (de
quo postea dicetur) locum habet : sed quoniam postea
indignum iudicant filii Iacob, ut soror in alienam
gentem' abnubat, de aliis autem filiabus Moses nihil
meminit, vel quod elocatae sint in terra Chanaan,
vel in Aegyptum ductae: probabile est solam hanc
ei fuisse natam.
22. Et recordatus est Deus Bachelis. Quum
nihil prius vel posterius sit coram Deo, nulla in
eum oblivio cadit, ut successu temporis reminisci
opus habeat: sed scriptura Dei praesentiam et me-