volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

473 COMMENTARY'S IN GENESIN. 474
ostendit, iudicio eius damnatum fuisse moeroris excessum
in uxore, quae filio sinistram ac probrosam
notam inusserat: nam ingratitudine non caret tristitia,
quae sensus nostros ita occupât in rebus ad-
Tersis ut nos Dei bénéficia non exhilarent, vel saltern
aliquid aspergant dulcedinis ad dolorem mitigandum.
Additur deinde sepultura, cuius tanta
apud sanctos patres Tigere non potuit religio, nisi
ob spem futurae resurrectionis. Quoties ergo legimus
de sepeliendis mortuis suis, quasi de raro aliquo
officio fuisse sollicitos, veniat nobis in mentem
finis ille quem dixi: neque enim ludicra fuit caeremonia,
sed vivum futurae resurrectionis symbolum.
Eateor quidem profanos ac dégénères homines passim
tunc in mundo impensam operam sepeliendis
mortuis temere dédisse, tantum ad inane luctus
solatium : sed quanquam illi a vera origine in crassos
errores dilapsi erant, fecit tarnen Dominus ut
integer apud suos ritus hie maneret, quin etiam
apud incredulo8 testimonium exstare voluit, quo
inexcusabiles semel reddantur. Nam quum sine
magistro ingenitus fuerit omnibus hic affectus, ut
mortuos sepelire unum esset ex pietatis offieiis,
clare hoc illis dietavit natura, corpus hominis ad
immortalitatem esse conditum: ideoque sic considère
in morte, ut non prorsus intereat. Statua, vel
monumentum eodem speetavit. Nullam arcem exstruxit
quae insigne esset gloriae suae apud posteros:
sepulcri vero memoriam erigere curae habuit,
quae omnibus saeculis testis esset seeundae vitae
magi8 fuisse addictum, et Dei Providentia superstes
duravit haec admonitio, donec ex Aegypto reversus
est populus.
23. Et conetibuit cum Bilhah. Tristis nunc,
imo tragica historia refertur de incestuoso coneubitu
Ruben cum noverca. Vocat quidem Moses Bilham
coneubinam Iacob, sed quanquam non convenerat
in manum viri ut esset materfamilias ac bonorum
80cia, tarnen quoad thorum légitima erat uxor,
quemadmodum ante vidimus. Si quis extraneus
saneti viri uxorem stuprasset, affectus fuisset magno
probro: sed longe atrocius fuit tantam contumeliam
a proprio filio pati. Quale vero et quam detestabile
probrum, quod duarum tribuum mater non
modo se adulterio contaminât, sed etiam incestu.
Quod flagitium sic a natura abhorret, ut ne inter
gentes quidem tolerabile unquam habitum fuerit.
Et certe miro Satanae artificio penetravit tanta
obscoenitas in sanetam domum, ut irrita videri
posset Dei electio. Quibuscunque potest modis Dei
gratiam in electis pervertere Satan conatur: id
quum efficere nequit, earn vel infamat, vel saltern
obscurat. Hinc fit ut turpia saepe exempla in
ecclesiam obrepant. Et Dominus hoc modo humiliari
suos patitur, ut aibi attentius caveant, ut magis
sollicite invigilent ad preces, discantque ab eius
misericordia in totum pendere. Moses tantum refert:
Iacob de scelere hoc factum esse certiorem:
dolorem vero eius subticet, non quod fuerit àvâXyqroç
(neque enim tarn erat stupid us, ut dolorem suum
non sentiret:) sed quia pro rei gravitate exprimi
non potuit moeror. Nam hic prorsus videtur spectasse
Moses quod pictor ille in Iphigeniae immolatione
fecit, qui patris faciem velavit, quum lugentis
vultum non posset satis exprimere. Praeter aeternnm
familiae dedecus erant alia quae saneti viri
pectus transfigerent. Summa eius félicitas erat in
sobole, unde etiam toti mundo proditura erat salus,
quum iam duo fuissent perfidi et sanguinarii latrones,
nunc primogenitus scelere utrumque superat.
Sed hinc illustrior apparuit gratuita Dei electio,
quia filios Iacob non ex dignitate praetulit toti
mundo: deinde quod quum tarn foede lapsi essent,
firma nihilominus et efficax stetit. Talibus exemplis
moniti, discamus nos contra horrenda scandala
munire, quibus Satan turbare nos studet. Accommodet
etiam hoc quisque ad privatam fidei suae
consolationem. Ita enim labuntur interdum etiam
boni, quasi a gratia exciderint: tales ruinas statim
excipiat desperatio necesse est, nisi Dominus ex
opposito spem veniae ostendat. Insigne hic speculum
proponitur in Ruben, qui post extremum facinus
gradum tarnen patriarchae in ecclesia retinuit:
quanquam simul manendum est sub timoris et vigilantiae
custodia, ne incautos opprimât tentatio,
atque ita circumveniant Satanae insidiae. Neque
enim foedae libidini patronum dare voluit spiritus
sanctus, ut in concubitus incestuosos quisque ruat:
sed potius in persona honorifica huius sceleris turpitudinem
traduxit, ut inde magis sollicite omnes
abhorreant. Hie locus etiam Novati errorem refellit.
Probe edoctus erat Ruben: symbolum divini
foederis a prima infantia in came sua gestabat,
imo regenitus erat Dei spiritu, videmus quale fuerit
praecipitium, unde erectus est incredibili Dei misericordia.
Non est igitur cur lapsis spem veniae
praecidant Novatiani, et similes phrenetici:
quia non levis Christo fit iniuria, si ab eius
adventu magis restrictam esse putamus Dei gratiam.
Et fuerunt filii Iahacob duodecim. Recenset
Moses iterum filios Iacob continua série. Primus
inter eos ponitur Ruben, non honoris causa, sed ut
maiori probro oneretur: nam quo maiori quisque
honore ornatus est a Domino, eo graviorem sustinet
culpam, dum Satanae postea se mancipans, locum
suum deserit. Videtur autem catalogum hunc texere
Moses ante mortem Isaac, ut discernât progeniem
Iacob ab Idumaeis, quorum mentio fiet
proximo capite. Nam morte Isaac fons sancti generis
quasi in duos fluvios seorsum fuit diductus:
sed quia Dei adoptio in altera tantum parte se con-
\