volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

485 COMMENTARIÜS IN GENESIN. 486
plu8quam immanis est eorum crudelitas, quod tarn
pio et humano fratri necem machinari non exhorrent.
Nunc videmus non esse supervacuum quod
dicit Moses, hominem erranti Ioseph fuisse obvium,
qui diceret fratres migrasse in Dothan. Nam quo
maior fuisse eius sedulitas et infatigabile Studium,
eo minus excusationis merentur a quibus repensa
fuit tarn indigna morces.
18. Et viderunt eum e longinquo. Hinc rursus
Moses • generis sui famae per adulationem minime
parcens eius principibus inurit aeternae infamiae notam,
odioque et exsecrationi gentium omnium eos
exponit. Si quando inter profanos homines frater
fratri caedem intulit, tragoediis proscissa fuit talis
impietas, ne in exemplum transiret. Quod autem
fratres novem simul in necem innoxii adolescentis
conspirant, et tanquam ferae bestiae in ipsum sanguinariis
manibus insiliunt, nihil tale in profanis
historiis reperietur. Horribilis ergo, imo diabolicus
furor invasit filios Iacob, quum abiecto naturae
sensu, ita parati fuerunt in sanguinem proprium
saevire. Iam vero praeter scelus impia contra Deum
protervia damnatur a Mose his verbis: En adest
somniorum Magister. Our enim misero insultant,
nisi quia in spem dignitatis non speratae coelesti
oraculo vocatus fuerat. Adde quod hoc modo suum
flagitium turpius ipsi traduount quam si quis eos
ex professo atrociter lacerare Teilet. Hanc sibi persequendi
fratris fatentur causam esse, quod somniaverit:
quasi vero inexpiabilis sit offensa: quod si
indignantur somniis, cur non potius cum Deo bellum
gerunt? Necesse enim habuit Ioseph quod sibi
divinitus revelatum erat, quasi pretiosum depositum,
excipere. Sed quia non audent recta Deum impetere,
nebulas sibi inducunt, ut sublato Dei respecta
contra fratrem furere liceat. Si talis caecitas abripuit
patriarchas, quid reprobis fiet, quos obstinata
malitia transversos agit, ut Deo ad extremum usque
resistere non dubitent? Ac videmus ut se ultro
perturbent atque acuant, quoties Dei minis vel
castigationibus offensi vindictae expetendae causa
contra ministros insurgunt, imo idem omnibus nobis
subinde contingeret, nisi Deus fraeno iniecto nos
mansuefaceret. Quantum ad Ioseph ipsum spectat,
rarus Dei favor ostensus ei fuit, ac in summam
dignitatem evectus est, sed per somnium, quod
nunc probrosa fratrum subsannationc eluditur. Accedit
simul conspiratio, ut parum a morte absit.
Ita Dei promissio, quae eum ad coelos extulerat,
fere in sopulcrum demergit. Idem et nos experimur,
quibus gratuita Dei adoptio ingressus est in
multa8 aerumnas. Nam ex quo nos Christus in
gregem suum colligit, varus modis permittit Deus
nos deiici, ut propiores simus inferis quam coelo.
Ergo animis nostris insideat exemplum Ioseph, ne
turbemur, quum ex Dei gratia multae cruces nobis
pullulant. Iam enim supra admonui, et res ipsa
clare testatur adumbratum fuisse in Ioseph quod
plenius deinde in Christo ecclesiae capite exhibitum
fuit, ut singula membra ad imitationem se forment.
20. Proiiciamus eum in unam e cisternis. Praetextum
iam ante caedem patratam quaerunt tegendo
apud homines sceleri. Interea minime illis venit
in mentem, non posse Dei oculos fugere quod hominibus
fuerit absconditum. Sed ita stupida est hypocrisis,
ut mundi infamiam fugiens, Dei iudicium
negligat. Interim hie quoque morbus humano ingenio
penitus infixus est, extremis quibusque sceleribus
fucum inducere. Nam etsi sceleratos coarguit
interior iudex, se tarnen impudentia confirmant,
ne dedecus suum apud alios appareat.
Et vidêbimus quid erunt somnia. Quasi unius
hominis morte aboleri possit Dei Veritas, vöti se
compotes fore iactant, ubi fratrem occiderint, ne
quid prosint somnia. Hoc quidem non cogitant ex
professo, sed eo praecipites agit turbulentus livor,
ut contra Deum impingant. Quidquid autem moliantur
qui sic in tenebris luctantur cum Deo, irriti
demum abeunt eorum conatus. Deus enim per médias
abyssos viam semper inveniet, ut quod decrevit
exsequatur. Quod si nos suis ludibriis exagitant
increduli ac superbe triumphant fidem nihil nobis
profuturam, ne exanimet nos vel debilitet eorum
insolentia quin securi pergamus.
21. Et audivit Beuben. Operae pretium est
notare, quum alii ad sanguinem fundendum currerent,
cuiusnam opera servatus sit Ioseph. Ruben
certe una in re omnium nequissimus exstiterat,
quando foedaverat patris cubile: et ilia tarn effraenis
libido aliis vitiis implicita, pravae naturae Signum
erat : nunc repente solus ad pietatem respiciens,
et fraterni officii memor, impiam coniurationem dissolvit.
Incertum est an satisfactionem quaesierit,
qua rediret cum patre in gratiam. Eius quidem
fuisse consilium testatur Moses, filium patri incolumem
reddere: unde probabilis est ilia, quam dixi,
coniectura, vitam fratris putasse idoneam mercedem
qua sibi reconciliaret patris animum. Utcunque res
habeat, haec tarnen humanitas, quam in fratre liberando
praestitit, testis est non fuisse proiectum ad
omnia scelera. Et Deus forte hoc poenitentiae testimonio,
nonnihil levare voluit priorem eius infamiam.
Quo docemur non esse a peccato uno quantumvis
atroci aestimandos homines ut nobis desperata
sit eorum salus.
22. Proiicite in cisternam. Pia fallacia, ad quam
descendit Ruben, quantopere exarserit fratrum rabies,
satis demonstrat. Neque enim palam opponere
se audet, neque a scelere dehortari: quia videbat
rationibus non esse locum ad eos mitigandos. Nee
vero eorum trnculentiam hoc exténuât, quod con-
8entiunt: quasi ad clementiam flexi fuerint. Nam,
31*