volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

231 eOMMENTARIUS IN GENESIN. 232
omne studium ponant. Alii sic accipiunt, An ego
vidi post visionem meam: hoc est, Adeo tarde ut
videndo caécutirem? Secundum eos duplex fuit visio
Agar: prior erronea, quum in angelo nihil coeleste
apprehenderet: altera autem vera, postquam tacta
est divinitatis sensu. Quibusdam videtur subaudienda
esse negativa responsio, ac si diceret: Non
vidi ilium abeuntem: ut ex subita disparitione colligat
Agar fuisse Dei angelum. In secundo etiam
membro dissentiunt interprètes. Hieronymus vertit,
Posteriora videntis me: quod multi ad obscuram
visionem referunt: ut sit metaphorica loquutio.
Quemadmodum enim non perspicue agnoscimus
homines a tergo: ita dicuntur videre tergum Dei,
quibus non palam neque ad liquidum se manifestât:
àtque haec opinio communiter recepta est. Alii diversa
figura Mosen usum esse existimant: dorsum
enim Dei pro sensu irae eius accipiunt: sicuti lucere
nobis dicitur eius faciès, dum se propitium ac
faventem ostendit. Ita secundum eos sensus est,
Putavi me elapsam esse, ne amplius Dei ferulis vel
castigationi obnoxia essem: sed hic quoque mihi
infensum esse sentio. Hactenus breviter retuli quid
alii tradant. Quanquam autem singulis expositionibus
refutandi8 insistere consilium non est: libère
tarnen dico neminem horum interpretum Mosis
mentem assequutum esse. Libenter quidem recipio
quod afferunt quidam, Agar mirari Dei bonitatem,
a quo fuerit etiam in deserto respecta : sed illud
neque nihil est, neque totum. Primum se obiurgat
Agar, quod quum prius nimis caecutivisset,
nunc quoque nimis tarde et segniter oculos ad Deum
cernendum aperuerit. Suum enim torporem a circum8tantia
loci et temporis amplificat. Saepius
multis documentis exporta erat se respici a Domino :
caecutiens tarnen contempserat eius providentiam,
ac si clausis ooulis ilium sibi coram oblatum praeteriret.
Nunc se accusât quod non citius experrecta
sit simulatque apparuit angélus. Loci etiam notatio
multum momenti habet, quod Deus. qui se illi
adesse semper testatus fuerat in domo Abrae, nunc
fugitivam prosequutus sit usque in desertum. Ilia
certe iam nimis crasse fuerat ingratitudo, caecutire
ad praesentiam Dei : et quum se ab eo respici agnosceret,
non vicissim ad eius intuitum oculos tollere.
Sed haec turpior adhuc caecitaB, quum vaga et exsul
restas suae pervicaciae poenas daret, respici a Domino,
nec praesentem ètiam tunc agnoscere. Nunc
videmus quorsum tendat obiurgatio: Antehac Deum
non quaesivi, nec ad eum respexi nisi coacta, quum
prior suo me intuitu dignatus esset: nunc etiam in
deserto, ubi malis afflicta saltern expergefieri debueram,
meo more obstupui: neque in coelum unquam
sustulissem oculos, nisi prius fuissem a Domino
respecta.
14. Idcirco vocavit. Ego eorum sententiae sub-
scribo, qui verbum Nip 1 indefinite accipiunt: quod
satis tritum est linguae hebraicae. Quo sensus
clarior sit, potest in passivum resolvi, quod vocatus
sit puteus. Hanc tarnen vulgarem appellationem ab
Agar profectam fuisse arbitror, quae una simplioi
confessione non contenta, testatam in futurum tempus
esse voluerit Dei gratiam: ideoque eius testimonium
quasi per manus tradiderit. Hinc colligimus
quam utile sit plagis domari quicunque non
sua sponte humiliantur. Agar quae semper ferox
et rebellis fuerat, tunc vero prorsus excusserat iugum,
nunc alia prorsus apparet, postquam malis
fracta fuit cordis eius durities. Quanquam non sous
plagis in ordinem fuit coacta: sed accessit etiam
coelestis visio quae earn penitus corrigeret. Atque
idem nobis necessarium est, nempe ut Deus nos
manu sua castigans, spiritu etiam suo ad mansuetudinem
submittat. Quidam ex Hebraeis nomen ab
Ismaele vivo, et Deo vivente impositum fuisse dicunt:
quasi duplicis esset gratiae testimonium, quod
Ï8mael a morte revixerit, et Deus respexerit Agar
eius matrem. Sed illi perperam mutilant quae
coniuncta sunt: testari enim voluit Agar se a Deo
vivo vel autore vitae fuisse respectam.
15. Et vocavit Abram. Iussa quidem fuerat
Agar nomen illud dare filio: sed Moses naturae
ordinem sequitur, quia patres nominis impositione
quam habent m filios potestatem testantur. Colligere
autem promptum est, Agar, ubi domum reversa
eat, quae aociderant retulisse. Ergo Abram
Deo se morigerum et gratum ostendit quia et filium
nominat ex angeli mandate et Dei bonitatem in
exaudienda miseria Agar célébrât.
CAPUT XVII.
1. Et fuit Abram nonaginta et novem annorum:
et visus est Iehova Abram, dixitque ad eum: Ego
Deus omnipotent, ambula coram me, et esto perfectus.
2. Et ponam pactum meum inter me et te, et mültiplicabo
te vehementissime. 3. Tunc prostravit se
Abram super faciem suam et loquutus est cum eo Deus,
dicendo: 4. Ego, ecce pactum meum tecum, et eris in
patrem multitudinis gentium. 5. Et non vocàbitur
ultra nomen tuum Abram: sed erit,nomen tuum Abraham:
quia patrem multitudinis gentium posui te.
6. Et multiplicàbo te vàlde, et ponam te în gentes, et
reges ex te egredientur. 7. Et statuam foedus meum
inter me et te, et inter semen tuum post te in generatim.es
suas, in foedus perpetuum, ut sim tibi in Deum
et semini tuo post te. 8. Daboque tibi et semini tuo
post te terram peregrinationum tuarum, omnem terram
Chenaan in possessionem perpetuam, et ero eis in
Deum. 9. Praeterea dixit Deus ad Abraham: Et tu