volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

257 COMMENTARIÜS IN GENESIN. 258
autem rationes affert cur suum consilium, antequam
exsequatur, patefacere ei velit. Prior est, quod iam
ipsum dignatus sit sjngulari honoris privilegio:
secunda, quod ad posteros erudiendos id futurum
sit utile ac frugiferum. Ergo hoc verbo revelationis
soopus et usus breviter notatur.
18. Et Abraham erit in gentem magnam. Hebraice
habetur, Et essendo erit: sed copula in adverbium
causale resolvi debet. Nam haeo est ratio quam
attigimu8, quod Deus horribilis suae in Sodomitas
vindictae conscium facere velit servum suum, quia
peculiaribu8 ipsum donis ante alios omnes ornaverat.
Sic enim continuât sua bénéficia erga fidèles, imo
auget, acpriora«ovis recentibusque subinde cumulât.
Atqûe in hune modum quotidie nobiscum agit. Quid
enim causae est cur assiduo tenore innumeras nobis
gratias conférât, nisi quia semel nos paterno amore
complexua, se ipsum abnegare non potest? ideoque
se ipsum in nobis suaque dona quodammodo honorât.
Quid enim hie- praeter gratuita sua dona commémorât?
Ergo beneficentiae materiam ex se ipso, non
ex Abrahae meritis sumit: neque enim aliunde
Abrahae benedictio fluxit quam ex divino fonte.
Discimus autem ex hoc loco, quod etiam experientia
docet, peculiare esse ecclesiae Privilegium, cognoscere
quid sibi velint et quorsum spectent Dei iudicia.
Deus quidem sceleribus poenas infligens, palam se
re ipsa mundi iudicem probat: sed quia fortuito
accidere omnia videntur, Dominus per verbum
affulget filiis suis, ne cum incredulis caecutiant.
Sic olim, quum manum suam ad omnes mundi
piagas extenderet, in Iudaea tarnen sacrum os suum
continuit: hoc est, quum gentes omnes feriret cladibus
et rebus adversis, solum tarnen electum populum
verbo admonuit per prophetas, earum se esse
autorem : imp ante tempus fore praedixit, quemadmodum
apud Amos (3, 7) : An erit quidquam quod occultet
Dominus servis suis prophetis ? Meminerimus
ergo Deum, ex quo beneficus erga nos esse coepit,
nunquam fatigari, donee suas gratias alias aliis contexens,
salutem nostram compleat. Deinde postquam
nos semel adoptavit, et illuxifc mentibus nostris
per verbum suum, simul eiusdem verbi facem tenere
ante oculos nostros accensam, ut iudicia et poenas
scelerum, quas impii secure negligunt, fide consideremus.
Ita fidèles in reputandis omnium tomporum
historiis versari decet, ut de varus cladibus quae privatim
et publice impiis acciderunt, semper iudicium
ex 8criptura faciant. Verum quaeritur an exponi
Abrahae necesse fuerit Sodomae excidium antequam
accideret. Respondeo, quoniam adeo hebetes sumus
in operibus Dei reputandis, minime supervacuam
fuisse hanc revelationem. Quamvis clamitet Dominus
res adversas irae suae flagella esse, nemo fere
auscultât: quia causas pravis imaginationibus oarnis
nostrae alio transferimus. Admonitio autem quae
Galvini opera. Vol. XXIII.
eventum praecedit, non ita nos torpere, nee fortunam
vel aliud quodpiam figmentum divini iudicii
loco imaginari patitur. Ita olim necesse fuit ut
populum, licet ferreum, praedictiones. magis affieerent
quam si iam acceptis plagis fuissent a prophetis
admoniti. Quare ex illis etiam generalem regulam
sum ere convenit, ne profectu careant quae
quotidie cernimus Dei iudicia. Sodomam, dum adhuc
intégra est, ac suis delitiis suaviter vacat, Dominus
perituram denunciat servo suo Abrahae.
Hinc omnis dubitatio eximitur, non casu periisse,
sed -divinitus fuisse affuotam. Hinc etiam causa
quae exprimitur, longe efficacius hominum animos
pungat ac stimulet necesse est. Idem postea de
aliis statuendum: nam etsi nobis quae facturus est
non praedicit Dominus, vult tarnen • nos oculatos
esse operum suorum testes, et eorum causas prüden
ter expendere: non autem confuso intuitu hallucinari,
siouti increduli, videndo non videntes, illorum
finein pervertunt.
19. Propterea praecipiet filiis suis. Secunda
ratio cur sui consilii participem facere velit Deus
Abraham : quia non frustra nee inutiliter id se facturum
praevideat. Simplex autem sensus est, admitti
Abraham in consilium Dei, quia fideliter boni
patris familia8 officium facturus sit in suis docendis.
Hinc colligimus Abraham de Sodomae excidio non
sua tantum unius causa certiorem esse factum, sed
in gratiam generis sui. Quod diligenter notandum
est: perinde enim valet haec sententia ac si Deus
in Abrahae persona posteros omnes compellaret.
Et certe non ideo suam Toluntatem nobis^Deus exponit
ut nobiscum intereat eius cognitio, sed ut eius
testes simus ad posteros, illique a nobis acceptam
de manu (quod aiunt) in manum nepotibus tradant.
Quare patres sedulo incumbere decet ut quod didicerunt
a Domino filiis suis communicent. In hunc
modum propaganda est nobis Dei Veritas, ne sibi
quisque privatim tantum sapiat, sed alii alios pro
sua vocatione et fidei modo aedificent. Nee vero
dubium est quin orassa ignorantia quae in mundo
régnât, iusta sit ignaviae hominum ultio. Nam
quum maior pars ad oblatam coelestis doctrinae
lucem oculos claudat, plures tarnen earn suffocant,
nee transmittere curant ad filios. Iure ergo Dominus
ut poenam sumat de mundi pigritia, pretiosum
verbi sui thesaurum submovet. Ac notanda est
particula Post se, qua docemur non modo curam
nostrorum habendam esse quamdiu vivimus, ut eos
regamus quasi in diem: sed dandam esse operam
ut Dei Veritas, quae aeterna est, post mortem nostram
vivat ac vigeat: ut nobis mortuis superstes maneat
sancta vivendi ratio. Hinc praeterea colligimus
utiles esse cognitu historias quaeadincutiendum terrorem
valent. Opus enim habet carnis nostrae securitas
acribus stimulis quibus pungatur ad Dei ti-
17