volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

497 COMMENTARIUS IN GENESIN. 498
jllicita remédia prosiliant qui laesi sunt. Libido
non impulit Thamar ut se ad stuprum prostitueret.
Doluit qui dem vetitas sibi fuisse nuptias, ut domi
sterilis maneret: sed nihil habuit propositum, quam
socero exprobrare fraudem illam qua ipsam deluserat :
interim videmus atrox facinus fuisse admissum.
Hoc aceidere solet etiam in bonis causis, ubi quis
plus quam par est carnis suae affectibus indulget.
Quod de habitu viduitatis attingit Moses, ad modestiae
legem pertinet. Neque enim viduas decet
elegantior vestitus qui virorum oculos alliciat. Ideoque
Paulus uxoribus plus quam illis concedit: quia
legitimus habent maritos quibus placere studeant.
14. Et mansit in ostio Henaim. Varie hunc
locum exponunt interprètes. Ad verbum est: In
ostio fontium vel oculorum. Quidam putant fuisse
fontem in duos rivos diductum: alii propatulum
notari existimant, in quo se oculorum intuitus hue
illuo varie diffundit. Receptior est tertia expositio,
Tocari bivium hac loquutione : quia tunc ianua aperitur
oculis, ut in duas partes exeant, quos una via
in se continet. Probabile est locum fuisse unde
conspici posset Thamar: cui tarnen propinquus esset
recessus, ad quem posset divertere Iudas, ne in via
publica et celebri sub omnium oculis scortaretur.
Quod autem dicitur faciem vêlasse, hinc colligimus
tune non fuisse tarn effraenem scortandi licentiam,
quam hodie grassatur multis in locis. Nam se ad
scortorum morem composuit, ne quid suspicaretur
Iudas. Et Dominus hanc vereeundiam eorum qui
flagitiose vivebant, cordibus insculptam manere voluit,
ut sibi testes essent suae turpitudinis. Nam
si possent hommes maculas eluere suis peccatis,
seimus nihil libentius facturos esse. Unde sequitur,
dum lucem fugitant, horrore invitos tangi, ut Dei
iudicium praeveniat ipsorum conscientia. Paulatim
quidem maior pars ad stuporem et impudentiam
diffiuxit, ut sua flagitia minus sollicite occultent:
nunquam tarnen belluina eorum intempérie qui
impune peccare cupiunt, naturae sensum prorsus
deleri passus est Deus, quin sua obscoenitas vel
improbissimos cogat ad pudorem. Putida igitur
fuit Cynici illius protervia, qui in flagitio deprehensus,
sine rubore iaetavit se plantare hominem.
In summa velamen Thamar ostendit scortationem,
non tantum coram Deo et angelis turpem et foetidam
rem esse, sed a suis quoque autoribus semper
fuisse damnatam.
15. Et vidit earn Iehudah. Magnum Iudae
probrum quod ignotae mulieris coneubitum repente
appétit. Senex iam erat: itaque vel in homine
laseivo, sola tarnen aetas dedebat intemperantiae
fervorem restinguere. Mulierem proeul aspicit, capi
formae venustate non potest: pruritus tarnen non
secus in eo accenditur quam in equo, qui ad equarum
odörem adhinnit. Hinc colligimus, non admo-
Çàkmi opera. Vol. XXIII.
dum viguisse in eius corde vel Dei timorem, vel
recti ac honesti Studium, qui tarn cupide ad scortationem
prorumpit. Proponitur autem ideo nobis
in exemplum, ut discamus quam facile ebulliat
carnis libido, nisi earn Dominus coerceat: atque ita
infirmitatis nostrae conscii, continentiae et moderationis
spiritum a Domino petamus. Oaeterum ne
eadem nobis obrepat securitas, qua factum est ut
Iudas tarn facile ad scortandum se proiieeret: notemus,
quod ex incestu dedecus sustinuit Iudas, poenam
divinitus illi fuisse inflietam. Quis iam sibi
in scortatione indulgeat, quam ex horribili vindietae
genere tantopere Deo exosam esse agnoscit?
16. Quid äabis mihi si ingrediaris ad me? Nolebat
quaestum ex suo corpore facere Thamar, sed
habere certum pignus, ut de ultione iniuriae sumpta
gloriari posset. Nee vero dubium est quin Deus
Iudam excaeeaverit sicuti dignus erat. Unde enim
fit ut non agnoscat nurus suae vocem, cui .familiariter
assueverat per longum tempus? Deinde si
danda fuit arrha pro hoedo promisso, quam stulte
annulum meretrici tradit? Omitto quod duplicem
praeterea arrham dare absurdum erat. Constat igitur,
omni iudicio tune fuisse privatum : nee alia de
causa scribuntur haec omnia a Mose, quam ut sciamus
iusto Dei iudicio oBtenebratam fuisse misera
illius mentem, 'qui peccata peccatis cumulans Spiritus
lucem suffoeaverat.
18. Et misit Iehudah hoedwm. Mittit per manum
amici, ne cui alieno ignominiam suam detegat.
Haec eadem ratio est cur non aûdeat de arrhis
perditis conqueri, ne se ludibrio exponat. Nam
quod haec verba : Accipiat sibi, ne simus in contemptum,
quidam ita aeeipiunt, quasi excuset Iudas se
praestitisse datam fidem, mihi non probatur. Alter
ille sensus longe melius quadrat, quod mavult Iudas
annulum perdere, quam rem longius spargendo
materiam praebere vulgi sermonibus: quia levior
sit pecuniae quam famae iactura. Alind etiam
ludibrium timendum fuit, quod tarn credulus fuerat.
Sed praeoipuum ex scortatione dedecus veritus est:
ubi vidimus homines qui Dei spiritu non reguntur,
de mundi opinione magis quam de Dei iudicio
semper esse sollicitos. Cur enim dum eum titillabat
carnis libido, non venit hoc in mentem: Ecce nunc
foetidus ero coram Deo et angelis? Our nunc saltern
postquam- deferbuit libido, non erubescit tacita
peccati sui notitia? sed securus est, modo a publica
infamia sibi caveat. Docet tarnen hic locus quod
iam prius admonui, communi hominum sensu damnatam
fuisse scortationem, ne quis ex ignorantia
excusationis praetextum quaereret.
24. Et fuerunt circiter très menses. Poterat
Thamar citius detegere facinus : sed exspectavit dum
ad capitale supplicium posceretur : nam tunc liberior
fuit expostulandi locus. Gaeterum quod poenae tarn
32