volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

531 OOMMBNTARIUS IN GENESIN. 582
nonnisi praeludium hoc erat eius ampliludinis, quae
postea sequuta est, qnum Deum sparso per totum
orbem semine, ecclesiam sibi ex cunctis gentibus
collegit: sic benedictionem in veteri figura praestitam
agnoscimus, ut tarnen ultra progredi conveniat.
Quum ergo excrevit populus in tantam multitudinem,
et ex duodecim patriarchis fluxerunt tredecim
populosae tribus, iam tunc incepit crescere in coetum
populorum. Sed ex quo spiritualis Israel per omnes
mundi piagas diffusus est, et variae gentes in unam
ecclesiam aggregatae sunt, in solidum compleri
coepit multiplicatio. Quare nihil mirum si sanctus
Iacob hoc tarn praeclarum divini favoris specimen
tanti aestimet, nisi quod procul absconditum erat
a carnis sensu: sed quia Dominus eum iam diu
suspensum tenuerat, dixissent profani homines senile
hoc esse delirium. Et paucos similes Ioseph invenire
hodie liceret, qui posthabita bonorum quae ad
manum sunt dulcedine, animos ad nudum oraculum
prorsus adiicerent. At vero sicuti fiducia invisibilis
gratiae fretus, omne tentationum genus transcenderat:
ita nunc eius filius, et ver us fidei haeres,
reveronter sentit de oraculis Domini : promissionem
quam e coelo fluxisse persuasus est, licet instar
somnii foret, potiorem habens omnibus Aegypti
divitiis, quibus fruitur.
In haereditatem perpetuam. Quid valeat haec
loquutio,, alibi diximus: nempe quod futuri essent
Israelitae perpetui terrae haeredes usque ad Christi
adventum, quo renovatus fuit mundus. Vox hebraioa
cbty, a quibusdam pro diuturno solum tempore,
ab aliis pro aeternitate accipitur: sed quia
gratiam olim patribus adumbratam, Christus usque
ad finem mundi continuât, possessio saeculi, meo
iudicio, tantundem valet atque aeterna. Nam veteri
populo usque ad renovationem per Christum inductam,
promissa fuit ilia terrae portio: nunc ex
quo totum orbem Dominus populo suo dicavit,
plenior nobis constat haereditatis fruitio.
5. Nunc duo filii tui. Iacob singulari privilege
filium suum ornat, ut unus faciat duo capita:
hoc est, ut duo eius filii, ac si haeredes essent in
i primo gradu, aequo iure cum patruis succédant.
Sed quid hoc est quod senex decrepitus tanquam
regale Patrimonium nepotibus suis assignat sextam
eius terrae partem in qua erravit inqujlinus, et ex
qua nunc iterum profugus est? quis non fabulari
ipsum dixisset? Vulgare proverbium est, neminem
dare quod non habet. Quid ergo profuit ipsi Ioseph
imaginario titulo constitui eius terrae dominum in
qua vix donatori permissum fuit aquam magno suo
labore effusam bibere, et ex qua tandem eum fames
expulit? Sed hinc apparet quam stabili fide innixi
fuerint sancti patres verbo Domini, quibus satius
fuit ex ore eius pendere quam fixam habere sedem
in terra. Iacob in Aegypto exsul moritur : et interea
Aegypti praefectum ex sua dignitate in exsilium
evocat, ut bene illi sit ac féliciter. Ioseph, qui
patrem agnoscitDei prophetam, qui nihil ex capite
suo fabricat, non minoris aestimat oblatum sibi quod
nusquam apparet dominium, quam si iam in manu
esset. Porro quod Iacob alios filios Ioseph, si qui
sint, censeri in familiis duorum fratrum iubet, perinde
est ac si illos in adoptionem daret duobus quos ipse
sibi adoptât.
7. El me venienie de Padan. Ideo mortem et
sepulturam uxoris suae Rachel commémorât, ut
maternum nomen stimulus sit ad pungendum animum
Ioseph. Nam quum oriundi essent ex Syria
omnes filii Iacob, non parum ad rem interfuit probe
illis cognitam esse quam prius habuimus historiam,
nempo quod pater Dei iussu et auspiciis in terrain
Chanaan reversus, secum uxores duxisset. Nam si
feminis grave non fuit, reliota patria in longinquam
terram migrare, illarum exemplum non levé
incitamentum filiis esse debuit, ut Aegypto valere
iussa, eodem Deo iubente ad possidendam terram
Chanaan strenue se accingerent.
8. Et vidit Israel Ioseph. Non dubito quin
de pueris sciscitatus fuerit, priusquam eos nuncuparet
haeredes. Sed in contextu Mosis est vcntcov
nqktqov. Et in responsione Ioseph notandum est
quod alibi attigimus, fruotum ventris non fortuit»
nasci, sed numerari inter eximia Dei dona. Et
haec quidem confessio passim volitat in omnium
Unguis: sed pauci sunt qui ex animo semen a se
genitum Deo acceptum référant. Unde fit ut maior
pars sobolis subinde magis magisque degeneret: quia
digna est mundi ingratitudo quae fructum benedictionum
Dei non sentiat. Nunc breviter tenendum
est Mosis consilium, nempe solenne interpositum
fuisse symbolum quo rata esset adoptio. Manus
nepotibus suis imponit Iacob: quorsum? nempe ut
confirmet locum se illis dare inter filios: atque ita
unus Ioseph duo capita efficiat. Non enim votum
hoc fuit privati hominis, quemadmodum posteris
suis fausta preoari soient avi et patres: sed divina
suberat autoritas, sicuti eventu comprobatum postea
fuit. Ideoque prope sibi adduci iubet, ut novum
illis honorem conférât, tanquam dispensator a Domino
creatus: et Ioseph vicissim ab adoratione
exordium facit, gratias agens Deo.
12. Et duxit Ioseph eos. Latius explicat Moses
quod uno verbo pérstrinxerat. Ioseph autem filios
e gremio suo eductos ad patris genua admovit, non
modo honoris causa, sed ut Dei prophetae benedicendos
offerret : quia certo persuasus erat, non vulgari
hominum more sanctum Iacob appetere nepotum
complexum : sed quatenus erat Dei interpres, depositam
apud se gratiam ipsis velle conferre. Quanquam
autem in dividenda terra Chanaan aequales
illis portiones cum filiis attribuit, altius tarnen
37*