volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

349 COMMENTARIUS IN GENESIN. 350
cessu quaesito intentius oraverit, ut revelationem e
coelo haberet. Nam eo tempore quosnam praeter
maritum et socerum prophetas in mundo, nedum in
vicinia, reperisset? Deinde video tunc fere Deum
voluntatem suam patefecisse oraculis. Tertio, si rei
magnitudinem expendimus, arcanum illud ore Dei
magis quam hominis testimonio manifestari decuit.
Nostra ratio diversa est: nam neque talibus miraculis
hodie res futuras Deus portendit : et in regendo
vitae cursu abunde nobis sufficit legis, et prophetarum,
et evangelii doctrina, quae perfectam sapientiam
complectitur.
23. Duae gentes. Primo respondet Deus, quod
inter se pugnant gemelli fratres, longius patere quam
ad eorum personas: hoc enim modo ostendit quod
inter eorum posteros futurum erat dissidium. Emphatica
autem est loquutio quum dicit duas esse
gentes: nam quum fratres essent et gemelli, adeoque
unus sanguis, non putabat mater ita disiunctum
iri, ut diversos populos efficerent: Deus tarnen inter
eos qui coniuncti erant natura, discessionem fore
pronunciat. Deinde exprimitur diversa conditio,
quod victoria penes unum populum futura sit:
quandoquidem hinc tumultus, quod pares esse non
poterant: sed altero reiecto alter eligebatuf. Nam
quum aegre cédant reprobi, necesse est Dei filios
pro sua adoptione multas molestias et certamina
subire. Tertio Dominus affirmât, inverso naturae
or dine natu minorem, qui inferior erat, fore victorem.
Nunc videndum est quorsum pertineat haec
victoria. Qui ad terrenas divitias vel opes hoc restringunt,
frigide nugantur. Neque enim dubium
est quin hoc oraculo edocti fuerint Isaac et Rebecca,
foedus salutis non fore duobus populis commune:
sed tantum in posteris Iacob conservatum
iri. Initio generalis erat in speciem promissio, quae
totum semen comprehenderet : nunc ad partem unam
restringitur. Haec ratio conflictus, quod Deus semen
Iacob, cuius par et eadem videbatur esse conditio,
dividit, ut partem unam adoptet, alteram abdicet:
pars una nomen et ius ecclesiae obtineat,
reliqui extranei censeantur : penes unam partem
resideat benedictio, qua priventur alii: sicuti postea
contigit. Scimus enim Idumaeos fuisse abscissos
ab ecclesiae corpore : foedus autem gratiae in familia
Iacob fuisse depositum. Si causa discriminis quaeritur,
non reperietur in natura: nam eadem est
utriusque populi origo. Non reperietur in meritis:
quia adhuc ambo capita in utero matris inclusa
erant quum exortum est dissidium. Quin etiam
voluit Deus, ut carnis superbiam humiliaret, detrahere
ipsis hominibus omnem fiduciae et gloriae
materiam. Poterat priorem educere Iacob ex utero:
atqui primogenitum alteram constituit, qui inferior
tandem futurus erat. Cur ita positum a se ordinem
consulte invertit, nisi ut sciamus, posthabito digni­
tatis respectu, gratuito electum esse Iacob, qui promissae
benedictionis haeres foret? Summa estigitur,
quod Deus praetulit Iacob fratri Esau, ut pater esset
ecclesiae, hoc non fuisse redditum eius meritis, vel
industria quaesitum, sed profectum a mera ipsius
Dei gratia. Sed quum de toto populo agatur, non
arcana, quae in paucis rata est, electio, sed communis
notatur adoptio, quae tarn late patet quam
praedicatio externa verbi. Quia hoc tarn breviter
perstrictum, obscurius esse posset, memoria répétant
lectores quod supra decimo septimo capite exposui:
nempe Deum adoptionis suae gratia complexum
esse omnes Abrahae filios, quia cum omnibus
foedus pepigit, nee frustra omnibus promiscue offerri
voluit salutis promissionem, et circumcisionis symbolo
in eorum carne obsignari: çaeterum fuisse ex
populo universo speciale aliquod delectum semen,
et eos demum censeri legitimus Abrahae filios, qui
arcano Dei consilio destinati sunt ad salutem. Fides
quidem spirituales filios a carnalibus discernit:
sed nunc de principio discretionis, non autem de
symbolo vel nota quaestio est. Deus ergo totum
semen Iacob sine exceptione elegit, sicut pluribus
locis testatur scriptura: quia omnes pariter iisdem
gratiae suae testimoniis dignatus est,.verbo nempe
et sacramentis. Sed alia semper viguit peculiaris
electio, quae in certo et finite hominum numéro
continebatur, ut in communi interitu servaret Deus
quos vellet. Nunc exoritur nobis quaestio: nam
quum de priori electionis specie nunc tractet Moses,
Paulus ad secundam torquet eius verba (Rom. 9, 7. 8).
Siquidem dum probare vult non omnes qui origine
sunt Iudaei, esse vitae haeredes: nee omnes qui
secundum carnem ex Iacob descendunt, pro veris
Israelitis haberi, sed Deum pro suo beneplacito
quos voluit eligere: testimonium hoc adducit: Maior
serviet minori. Qui doctrinam gratuitae electionis
exstinguere conantur, persuadere cuperent Pauli
quoque verba nonnisi de externa vocatione debere
intelligi: sed contextus aperte réclamât, seque non
modo insulsos, sed impudentes esse ostendunt, dum
tarn clarae luci tenebras vel fumum tentant inducere.
No glorietur in carne Esau, inquiunt, ad fratrem
natu minorum transfertur eius dignitas quia nova
huic affertur promissio. Fateor aliquid esse quod
dicunt: sed quod in causa praecipuum erat, ab ipsis
omitti dico: externa enim vocatione definiunt quod
hie 8tatuitur discrimen. Atqui nisi velint irritum
facere Dei foedus, concédant necesse est, consortes
externae vocationis peraeque fuisse Esau et Iacob:
unde patet, arcano Dei consilio segregari quibus
communis erat vocatio. Et status disputationis
Paulinae notus est, quod quum Iudaei inflati ecclesiae
titulo evangelium respuerent, labascebat fides
simplicium: quia probabile non erat, Christum et
salutem in eo promissam, ab electo populo, gente