volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

215 COMMENTARIUS IN GENESIN. 216
pergendo responde, et fidem tuam a principio ad
finem usque consolida. Imo non solius Abrae respecta
hoc dictum est, ut Dei promissiones, a prima
fidei suae origine colligens, corpus unum efficeret:
sed ut discant omnes pii vocationis suae exordium
ab ipso usque Abram communi patre fluere: atque
ita cum Paulo (2. Tim. 2, 12) secure iactent, scire
se cui crediderint, ac Deum qui in Abrae persona
sibi ecclesiam segiegavit, fidum depositae apud se
salutis fore custodem. Quod au tern in hunc finem
commémorât Dominus se fuisse liberatorem Abrae,
inde patet quod promissionem, quam nunc daturus
est, primae redemptioni annectit: ac si diceret: Non
incipio nunc primum terram banc tibi promittere.
Nam hac de causa te ex patria eduxi, ut te eius
dominum et haeredem constituèrent Nunc igitur in
eandem formam tecum paciscor, ne te fuisse deceptum,
velinanibus verbis lactatum putes: etmemorem
te primi pacta esse iubeo, quo meliore fultura nitatur
nova promissio quam nunc, multis post annis repeto.
. 8. Iehova Deus in quo cognoscam. Absurdum
esse videtur quod Abram, qui simplici Dei verbo
fidem prius habebat, nec quaestionem ullam movebat
de promissionibus sibi datis, nunc disceptat ver,umne
sit quod audit ex ore Dei. Deinde parum
honoris tribuit Deo, qui non tantum loquenti obmurmurat,
sed aliunde sponsionem sibi dari exigit.
Ad haec unde fidei scientia nisi ex verbo? frustra
igitur Abram, dum ab ore Dei non pendet, de futura
terrae possessione certior fieri cupit. Respondeo,
Dominum hoc interdum concedere filiis suis,
ut libère obiiciant quae veniunt in mentem. Neque
enim adeo praecise cum ipsis agit, quin patiatur se
rogari. Imo quo certius persuasus erat Deum esse
veracem, et eius verbo magis addictus, eo familiarius
curas suas in eius sinum exonérât. Adde quod
longior mora non parvum erat obstaculum. Postquam
magna vitae parte suspensum tenuit Deus,
nunc senio confectum et nihil quam mortem et
sepulchrum ante oculos habentem, de integro terrae
dominum fore pronunciat. Neque tarnen propter
difficultatem respuit quod videri poterat incredible:
sed in medium profert qua anxietate intus
prematur. Atque hoc fidei potius testimonium est
quam incredulitatis signum, quod Deum interrogat.
Impii quia diversis cogitationibus implicitos habent
animos, promissiones nullo modo admittunt: pii
vero qui sentiunt in carne sua impedimenta,, submovent,
ne viam obstruant verbo Dei: et vitiis
quorum sibi conscii sunt remedium quaerunt. Notandum
tarnen, speciales fuisse aliquos in Sanctis
motus, quos nunc in exemplum trahere non liceret.
Neque enim quia Ezeohias et Gedeon certa miracula
postularunt, idem nobis hodie tentandum est: sufficiat
confirmationem petere, quam Dominus ipse suo
arbitrio eligendam censuerit.
9. Tolle mihi vitulam. Alii pro vitula trienni
vertunt triplicatam: et in unaquaque specie animalium,
numerum ternarium constituunt : magis tarnen
recepta est eorum sententia qui de aetate ao^
cipiunt. Porro etsi Deus negare servo suo noluit
quod petebat, minime tarnen quod carnis voto satisfaceret
concessit. Quid enim ex iuvencae, et caprae,
et arietis mactatione certitudinis accedet?
Nam sacrificii exitus, de quo paulo post videbimus,
adhuc latebat Abram. Quod ergo sine controversia
mandato Dei; obtempérât, cuius tarnen nullus apparet
profectus, inde fidei suae obedientiam probat,
nec suum votum alio spectasse quam ut obstaculo
sublato, reverenter, ut par erat, acquiesceret in
verbo Domini. Discamus ergo quae Deus confirmandae
fidei nostrae offert subsidia, placide amplecti,
etiamsi iudicio nostro non respondeant, quin
potius ludicra esse videantur: donee tandem ex
effectu palam fiat eum nihil,minus quam lusisse.
10. Et divisit ea per medium. Ne qua pars
huius sacrificii careat mysterio, fabricandis argutiis
multum insudant quidam interprètes: sed colenda
nobis est sobrietas, ut iam aliquoties monui. Cur
trium generum animalia praeter aves sumere iussus
fuerit, me nescire fateor, nisi ut ipsa varietate testatum
fieret omnes Abrae posteros, cuiuscunque
essent ordinis, in sacrificium offerendos esse, ut ex
toto populo, et singulis partibus, sacrificium unum
fieret. Sunt etiam aliqua quorum rationem si quis
curiose exquirat, ignorantiam meam fateri non pudebit
: quia per incertas speculations discurrere non
übet. Porro haec summa est (meo iudicio): quod
occidiDeus iubet animalia, qualis futura sit ecclesiae
conditio ostendit. Optabat certior fieri Abram de
promissa terrae haereditate: nunc initium a morte
fore docetur : hoc est, sibi et suis prius esse moriendum
quam ut fruantur terrae dominio. Quod
mactata animalia in partes secari iubet, credibile
est hunc vetustum fuisse ritum in foederibus pangendis,
qui deinde ad gen tes quoque transiit, sive
ineunda esset aliqua societas, sive exercitus lustrandi.
Transibant autem per médias partes, vel' BOCÜ vel
milites, ut sanctius in unum corpus coalescerent
sacrificio simul inclusi. Iudaeis quidem usitatum
fuisse hunc morem testatur Ieremias cap. 34, 18:
ubi Deum ita loquentem inducit: Violarunt foedus
meum quum vitulum conciderint in duas partes, et
transierint inter divisiones eius tarn principes Iuda
quam proceres Ierusalem, et totus populus terrae.
Quanquam specialis hic mihi videtur fuisse ratio,
quod scilicet admonuerit Dominus genus Abrae
non tantum simile fore mortuo cadaveri, sed
etiam lacero et dissecto. Gravior enim simplici
morte fuit servi tus, qua ad tempus oppressi sunt:
quia tarnen offertur Deo sacrificium, mors ipsa in
novam vitam statim convertitur. Atque hue perti-
\