volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE
volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE
volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
561 CQMMENTARIUS IN GENESIN. 562<br />
plices circuitus non esse quaerendum, quern a pueritia<br />
didicit praesidem esse domus Abrahae, modo<br />
ne ab eius pietate dogeneret. Caeterum quatenus<br />
in hac parte valere debeat patrum autoritas, alibi<br />
diximus. Neque enim Dei consilium fuit, vel se<br />
hominibüs subiicere, vel sine delectu probare quidquid<br />
a maioribus proditum esset, utpote qui toties<br />
damnât in Iudaeis stultam patrum imitationem : sed<br />
in pura sui notitia tenere Iacob.<br />
4. Et loseph ponet manum. Clausula haeo addita<br />
fuit testandae maioris indulgentiae causa. Quanquam<br />
enim dum optabat Iacob sibi mortuo claudi<br />
oculos manu loseph, buic voto quaedam implicita<br />
erat carnis infirmitas : non tarnen gravatur Deus morem<br />
gercre, ut novi exsilii dolorem temperet. Porro<br />
scimus vetustisshnum fuisse ritum claudendi oculos :<br />
atque ut quisque sanguine vel amore erat proximus,<br />
fuisse hoc officio defunctum.<br />
5. Et surrexit Iahacdb. Surgendi verbo videtur<br />
notare Moses, sumpsisse Iacob ex visione novum<br />
vigorem. Quanquam enim non exciderant aliae promfssiones,<br />
valde tarnen opportunum fuit recentis<br />
memoriae subsidium, ut terram Chanaan in corde<br />
suo gestanB, aequo animo ferret eius absentiam.<br />
Quum autem dicitur secum tulisse quaecunque acquisierat,<br />
vel possederat in terra Chanaan, probabile<br />
est una cum pecore venisse servos et ancillas. Atqui<br />
in egressu nulla eorum fit mentio: imo paulo<br />
post, quum singula familiae capita enumerat Moses,<br />
venisse dicit septuaginta tantum animas. Si quis<br />
dicat, Iacob inedia coactum servos manumisisse, vel<br />
casu aliquo nobis incognito eos perdidisse, frigida<br />
erit divinatio: nihil enim habet coloris, quum industrius<br />
esset paterfamilias, et terrenis Dei benedictionibus<br />
fioreret, nudatum prorsus fuisse, ut ne<br />
servulus quidem ei restaret. Magis probabile est,<br />
quum ad serviles operas tracti sunt, servis quoque<br />
fuisse spoliatos in Aegypto: saltern non relictam<br />
illis fuisse copiam, cuius fiducia quidquam auderent.<br />
Quanquam autem in liberationis historia de servis<br />
subticet Moses, ex aliis tarnen löois elicere promptum<br />
est, non absque servis egressos esse.<br />
8. Haec sunt autem nomina. Recenset filios et<br />
nopotes Iacob, donee ad summam numeri perveniat.<br />
Quod autem septuaginta tantum ponit animas, Stephanus<br />
autem (Act. 7, 14) quinque superaddidit,<br />
librariorum errore factum esse non dubito. Infirma<br />
enim Augustini solutio est, quod Stephanus per prolepsin<br />
eos annumeret qui postea nati sunt in Aegypto,<br />
longe enim maior catalogus texendus fuisset. Deinde<br />
répugnât hoc spiritus sancti consilio, quemadmodum<br />
paulo post videbimus: quia hic non agitur quantam<br />
sobolem Iacob morions superstitem reliquerit, sed<br />
quo die descendit inAegyptum quanta ei fuerit familia.<br />
Septuaginta animas a se progenitas duxisse<br />
narratur, vel illic reperisse, ut comparatio huius<br />
Calvini opera. Vol. XXI11.<br />
tam exigui numeri cum immensa ilia multidudine<br />
quam Dominus eduxit, mirificam benedictionem magis<br />
illustret. Quod autem imputandus sit error<br />
librariis, inde constat, quia apud. graecos interprètes<br />
tantum in unum locum obrepsit: alibi autem cum<br />
hebraica supputatione conveniunt. Facile autem<br />
fuit, ubi notis signantur numeri, corrumpi locum<br />
unum. Hino etiam factum fuisse suspicor, quia hebraicae<br />
linguae fere ignari erant qui tractabant,<br />
scripturam, ut locum in actis vitiatum esse putantes,<br />
perperam verum numerum mutarint. Si oui<br />
tarnen magis placeat, Lucam rudibus et elementariis<br />
hoc dédisse, qui graecae lectioni assueti erant, non<br />
contendo. In verbis quidem Mosis nulla est ambiguitas,<br />
nee est cur nos tantula res torqueat, in qua<br />
nihil est absurdi: neque enim mirum est, literam<br />
unam alterius loco in notulis fuisse positam: hoc<br />
magis ad rem pertinet, quorsum a Mose referatur<br />
tarn exiguus numerus, expendere. Nam quo minus<br />
consentaneum. est, homines septuaginta non ita longo<br />
temporis successu in tantum populum crevisse: ita<br />
inde clariusDei gratia relucet. Atque haec quoque<br />
ratio est cur numerum hune saepius celebret. Fuit<br />
enim haec minime humana propagandae ecclesiae<br />
ratio, quum solitarius vixisset Abraham usque ad<br />
senium, post mortem Isaac restaret unus Iacob,<br />
auctus vero mediocri familia in angulum Aegypti<br />
conclusu8 foret, repente scaturire incredibilem populum<br />
ex fonte arido. Quod Saul unus ex filiis<br />
Simeonis dicitur natus ex Chananitide, quum aliorum<br />
matres non nominet Moses, non dubito quin<br />
consulto probrum generis notare voluerit. Caverunt<br />
enim sedulo sancti patres, ne se connubiis miscerent<br />
cum gente.illa, a qua coelesti decreto divisi erant.<br />
Quod Moses, perscriptis nominibus filiorum Leae,<br />
in epilogo dicit fuisse triginta très animas, quum<br />
tarnen non plures triginta duabus posuerit: ita accipio,<br />
Iacob primum in ordine debere censeri. Nee<br />
obstat quod dicit totidem illi fuisse filios vel filias<br />
ex Lea. Etsi enim proprie de filiis habetur sermo,<br />
initium tarnen sumitur a capite. Nam quod Hebraei<br />
Iochebed Mosis matrem. subaudiunt, quia nimis<br />
coactum est, repudio. De filiabus etiam movetur<br />
quaestio, annon plures habuerit quam duas. Si tantum<br />
nominaretur. Dina, dici posset expressam eius<br />
mentionem fieri propter singulare faoinus quod ei<br />
contigerat. Sed quia in progenie Äser alteram feminam<br />
numef at Moses, potius coniicio vel eas adhuc<br />
fuisse innuptas, vel solas: nam de uxoribus nulla<br />
hic fit mentio.<br />
28. Et Iéhuâdh misit ante se ad loseph. Quia<br />
regio illa délecta fuerat a loseph in hospitium patri<br />
et fratribus, ideo nunc rogat Iacob, ut locum paratum<br />
adveniens reperiat: hoc enim valet loquutio<br />
qua Moses utitur: non quod sibi aedes exstrui et<br />
ornari postulet: sed tantum ut sine molestia illi&<br />
36
Change language