volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

77 COMMENTARIÜS IN GENESIN. 78
hoc modo stiinulatur ad quaerendum in Christo remedium.
Nam pulvis es. Quum naturae sit quod Deus
hic proponit, non vitii, aut culpae, non videtur mors
homini fuisse accidentalis. Ideo quod prius dictum
est, Morieris, quidam spiritualiter accipiunt: putantes,
etiamsi Adam non peccasset, corpus eius fuisse
tarnen ab anima separandum. Sed quum clara sit
Pauli sententia, omnes in Adam mori, sicuti in
Christo resurgent (1 Cor. 15, 22) : hoc quoque vulnus
a peccato fuit inflictum. Nee vero difficilis est illius
quaestionis solutio, cur Deus in pulverem reversurum
pronunciet, qui e pulvere sumptus est. Nam
ex quo in tantam dignitatem evectus fuerat, ut in
eo fulgeret glpria imaginis divinae, paene sepulta
erat terrestris corporis origo. Nunc postquam divina
et coelesti excellentia nudatus est, quid restât
nisi ut ipso vitae exitu se terram esse agnoscat?
Hinç fit ut mortem horreamus: quia naturaliter expeti
non potest dissolutio : quae adversa est naturae.
Transiturus quidem fuit primus homo in meliorem
vitam, si integer stetisset: verum nulla tunc fuisset
animae a corpore migratio, nulla corruptio, nulla
interitus species, nulla denique mutatio violenta.
20. Et vocavit Adam. Duplex potest esse lectio:
prior, in tempore plusquamperfecto: Vocaverat
Adam. Earn lectionem si sequimur, sensus Mosis
erit,. longe fuisse deceptum Adam, qui vitam sibi
et posteris promiserit ab uxore, quam postea sensit
esse mortiferam. Est an tern Mosi usitatum (ut iam
vidimus) non servata historiae série subiicere quae
prdine priora erant. Si legas in tempore praeteritp,
licebit vel in bonam vel in malam partem accipere.
Sunt enim qui existimant Adam, spe laetioris status
erectum, quia Dominus caput serpentis vulnerandum
a mulieris semine promiserat, vocasse earn
vivificam. Ita laudabilis imo heroica esset animi
fortitudo: quando non poterat sine ardua et diffîcili
lucta matrem viventium censere, quae antequam
ullu8 homo natus foret omnes aeterno interitu perdiderat.
Sed quia vereor ne haec sit debilis coniectura,
expendant lectores, annon potius taxare voluerit
Moses Adae incogitantiam, qui demersus in
morte, uxori tarnen adeo superbum nomen indiderat.
Nee tarnen dubito quin respiraverit, et collegerit
animum, audita Dei voce de vita prorqganda:
et tunc, quasi recreatus, uxorem a vita nuDCupaverit :
sed non sequitur, exacta ad yerbum Dei fide, triumpha8se
de morte, ut debuit. Sic igitur interpretor,
ex quo mortem praesentem evaserat, solatio aliquo
levatum, beneficium Dei quod praeter spem contigerat,
uxoris nomine célébrasse.
21. Fecitque Dominus Deus Adae. Crassa Minerva
exponit Moses, Dominum hanc Adae et eius
Uxori industriam dédisse, ut sibi vestes ex pellibus
conficerent. Neque enim sic accipere convenit eius
verba, quasi fuerit Deus pellifex aut minister ad
vestes consuendas. Iam vero credibile non est,
pelles illis fortuito esse oblatas: sed quum animalia
prius destinata essent in ipsorum usum, nova necessitate
compulsos, mactasse aliqua, quorum se corio
tegerent; atque ad hoc capiendum consilium,
divinitus fuisse inductos : quare Deum Moses autorem
nominat. Cur autem pelliceis vestibus induerit
ipsos Dominus, haec mihi videtur esse ratio: quia
ex ea materia confectae, belluinum quiddam magis
sapèrent, quam lineae, vel laneae. Voluit ergo Deus
in t^li habitu primos homines, non secus ac prius
in nuditate, conspicere suam foeditatem, atque ita
peccati reminisci. Interea negandtim non est quin
exemplar nobis propos,uerit, in quo nos ad frugalem
ac minime sumptuosum vestitum assuefaceret. Atque
utinam hoc delicatis in mentem veniret, quibus
nulla videtur esse ornatus mundities nisi quae luxu
diffluit. Non quod praecise damnandus sit quilibet
ornatus: sed quia ubi curiose appetitur immodica
elegantia et splendor, non tantum spernitur magister
iste qui vestitum esse voluit insigne verecundiae,
sed bellum quodammodo adversus naturam geritur.
22. Ecce Adam quasi unus. Ironica exprobratio,
qua Deus cor hominis non tantum pungere,
sed penitus confodere voluit. Nee vero crudeliter
misero et affiicto insultât, sed pro morbi necessitate
violentius remedium adhibet. Nam etsi confusus
erat Adam, et attonitus sua calamitate: mali tarnen
causam non satis reputabat: ut superbiae pertaesus,
veram humilitatem amplecti disceret. Adde quod
non in ipsum magis quam in posteros hac subsannatione
invectus est Deus, ut modestiam commendaret
omnibus saeculis. Particula Ecce dénotât ex
re praesenti ferri sententiam. Et sane triste horrendumque
spectaculum erat eum, in quo nuper fulgebat
divinae imaginis decus, sub foetidis pellibus latere,
ut probrum suum obtegeret: ac plus esse decori
in pecude mortua quam in homine vivo. Particula
quae mox additur, Sciens bonum et malum,
causam tantae miseriae et originem exprimit quod
scilicet Adam sorte sua non cootentus, altius tentaverit
ascendere quam licebat: ac si dictum esset:
Vide nunc quo te praecipitaverit tua ambitio, et perversa
illicitae scientiae appetentia. Quanquam ne
colloquio quidem Dominus eum dignatur, sed contemptim
producit, maioris infamiae causa. Sic chalybeam
ipsius superbiam contundi oportuit, ut tandemin
se descendens magis ac magis sibi displiceret.
Unus ex nobis. Quidam pluralem numerum ad
angelos referunt, ac si hominem Deus, terrestre et
despectum animal, a coelestibus creaturis discernerai :
sed videtur longe petita expositio. Simplicior erit
sensus, si ita resolvas: Posthac Adam mihi erit similis
ut simus inter nos socii. Quod autem eliciunt