volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

185 COMMENTARIUS IN GENESIN. 186
Novi quod mulier sis pulchra aspectu. Quaeri-
. tur unde ista Sarai pulchritudo, quae iam erat vetula.
Nam ut demus formae elegantia prius excelluisse,
anni certe gratiam detraxerant, et scimus
quantum seniles rugae déforment optimas et pulcherrimas
faciès. Primo respondeo, minime dubium
esse, quin tunc maior fuerit in hominibus vivacitas:
scimus autem ut vigor sustineat formam. Deinde
valuit eius sterilitas ad servandam formam integram,
totumque corporis habitum: quia nihil est
quod magis feminas debilitet quam fréquentes partus.
Oaeterum non dubito quin formae integritas
in illa aetate singulare fuerit donum Dei, cur autem
. senio deteri sanctae feminae formam tarn cito
noluerit, nescimus, nisi quod magnae et durae anxietatis
causa marito fuit formae illius decor. Et
communis usus docet, qui stata et mediocri forma
contenti non sunt, magno suo damno sentire quanti
constet immodica pulchritudo.
12. Erit Hague. Yidetur iniurius esse Aegyptiis
Abram, quod de illis male suspicatur, a quibus
nondum laesus fuerat. Gerte quum Caritas non
sit suspicax, videtur inique facere, quod non modo
libidinis eos insimulet, sed etiam suspectos habeat
homicidii. Respondeo, non frustra sanctum virum
ab ea gente sibi metuere, de qua multa sinistra audierat.
Et iam alibi tantam hominum malitiam
erat expertus, ut merito quid vis timere posset a
profanis Dei contemptoribus. Neque tarnen quidquam
pronunciat de Aegyptiis: sed uxorem in
sententiam suam adducere volens, quid accidere
possit, mature admonet. Sic autem abstinere iubet
nos Deus a malignis sinistrisque iudiciis, ut tarnen
cavere ab ignotis hominibus permittat: idque fit citra
fratrum iniuriam. Neque tarnen nego quin haec
trepidatio Abrae modum excesserit: ac fecit praepostera
anxietas ut se altero vitio implicaret, sicuti
iam diximus.
15. Laudaverunt earn Pharaoni. Quamvis peccaverit
Abram nimium timendo, et ante tempus,
tarnen eventus docet non frustra eum timuiase : uxor
enim illi erepta duoitur ad regem. Primo autem
de Aegyptiis in genere loquitur Moses: postea ad
aulicos descendit, quo significat rumorem passim de
'forma Sarai Vulgatum esse: cupidius vero ab aulicis
fuisse exceptum, qui sibi plus licentiae indulgent.
Quod autem subiicit eos nunciasse regi, hinc
colligimu8 quam vetus sit corruptela quae hodie
sine modo grassatur in aulis regum. Nam quum
omnia blanditiis et adulationibus illic plena sint:
turn vero proceres hue praecipue intendunt ingenium,
ut subinde afferant quod regibus arrideat.
Itaque videmus ut quisque gratia inter eos poliere
cupit, non servilibus modo blanditiis, sed lenociniis
quoque esse deditum.
Et sublata est midier. Quum abducta fuerit,
et in aula habitaverit ad tempus aliquod, multi a
rege corruptam putant. Neque enim credibile est,
quum homo libidinosus earn haberet in manu, pepercisse
eius pudicitiae. Id quidem promeritus fuerat
Abram, qui locum non dederat gratiae Dei, nee
uxoris castitatem in eius fidem et custodiam deposuerat,
sed plaga quae mox sequuta est, satis ostendit
habitam eius curam fuisse a Domino: et hinc
colligere licet intactam stetisse. Tametsi autem hoc
in loco nihil exprimit Moses, ex comparatione tarnen
similis historiae coniicimus non defuisse tunc
quoque illi Dei praesidium, quum in eodem esset
periculo. Non passus est Deus earn violari a rege
Gerar: (Gen. 20, 1) an Pharaonis libidini expositam
putabimus? An pluris duxisset semel corruptam
subiicere secundo probro, quam servare, quae
semper intégra castaque vixerat? Deinde si se
Abrae tarn propitium exhibuit, ut eius uxorem iterum
ab ipso prostitutam ab ighominia eriperet,
quomodo non ivisset obviam priori periculo? Et
forte viguit adhuc illo saeculo maior integritas, ut
non tarn profusae essen t regum libidines. Deinde
quum subiicit Moses, Abram Sarae causa fuisse liberaliter
tractatum: hinc colligimus a Pharaone
ipsam honorifice fuisse exceptam, et non habitam
loco scorti. Quod ergo dicit Moses deductam fuisse
in palatium regis, non interpretor fuisse factum, ut
statim cum rege dormiret, sed ut rex solenni ritu
earn duceret uxorem.
17. Et percussit Iehova. Si simpliciter narraret
Moses Deum sumpsisse poenain de rege ob commissum
adulterium, non tarn aperte constaret consul
turn ab eo fuisse Sarai castitati : sed quum diserte
exprimit percussam fuisse domum regis propter
Sarai uxorem Abrae, meo quidem iudicio omnis
dubitatio tollitur, quod Deus in gratiam servi sui
manum suam armatam in tempore opposuerit, ne
Sarai violaretur. Atque hic insigne habemus documentum,
quam sollicite servos suos curet Dominus,
qui contempti et ignobilis advenae patrocinium
suscepit contra potentissimum rogem: quemadmodum
Psalmo 105, 12 celebratur haec historia, et
similes: quum essent numéro pauci, et inquilini in
terra, transeuntes de gente in gentem, vagantes
inter diversos populos, quod Deus coarguerit pro
ipsis reges, prohibons ne tangerent Christos suos,
et ne prophetis suis nocerent. Unde etiam sumi
potest sententiae nuper expositae confirmatio. Nam
si Deus Pharaonem coarguit ne Abram laederet,
sequitur illaesum servasse Sarai honorem. Nos
quoque talibus exemplis edocti sciamus, utcunque
paucitas et infirmitas nostra contempta sit coram
mundo, nos tarnen Deo pretiosos esse, ut regibus
atque etiam toti mundo se hostem declaret nostra
causa. Sciamus nos eius praesidio tegi, ne eorum
qui plus possunt, libido et violentia nos opprimât.