volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

239 COMMENTARIUS IN GENESIN. 240
oeria et tandem exhaeredatis naturalibus filiis, adscititium
genus ex omnibus mundi plagis habere
coepit Abraham.
Ut sim tibi in Deum. Uno hoc in verbo clare
docemur, spirituale hoc fuisse foedus, non praesentis
tantum vitae respectu sanoitum, sed unde spem
aeternae salutis conoiperet Abraham, et in coelum
usque eveotus, solidam perfectamque beatitudinem
apprehenderet. Nam quos sibi Deus in populum
adoptât, quum suae iustitiae faciat bonorumque
omnium partioipes, coelestis quoque vitae -haeredes
constituit. Notemus ergo hoc esse praecipuum foederis
caput, quod se filiis Abrahae Deum fore promittat
is qui riventium Deus est, non mortuorum.
Sequitur deinde quasi auctarii vice, quod terrain
se daturum pronunciat. Fateor quidem maius aliquid
et praestantins adumbratum fuisse sub terra
Ohanaan: id tarnen non obstat quin eius promissio,
accessio fuerit illius summi capitis: Ero Deus tuus.
Quanquam autem rursus affirmât Deus, sicuti antea,
ipsi Abrahae se daturum terram: scimus tarnen
. nunquam potitum fuisse eius dominio, sed solo iure
contentus fuit sanctus vir, licet nulla illi possessio
: constaret : ideoque ex sua peregrinatione tranquillus
in coelum migravit. Iterum repetit se posteris
Àbrahae fore in Deum, ne in terra subsistant, sed
cogitent altius se deduci.
9. Et tu pactum meum custodies. Sicuti olim
foedera non modo in publioas tabulas referebantur,
sed in aes incidi vel lapidibus insculpi solebant,
quo magis testata et Celebris esset eorum memoria:
ita nunc Deus in carne Abrahae foedus suum insculpit.
Fuit enim circumcisio quasi solenne monumenlum
eius adoptionis qua genus Abrahae electum
fuerat in peculiarem Dei populum. Habuerant
antea pii alias caeremonias quae certitudinem gratiae
Dei Ulis sancirent: nunc vero Dominus foedus novum
novo genere symboli obsignat: our autem tot
saeculis hoc gratiae suae testimonio carere passus
fuerit humanuni genus, ratio nobis abscondita est:
nisi quod videmus tunc fuisse institutum, quando
unam certam gentem sibi delegit: quod ipsum ex
arcano eius consilio pendet. Porro tametsi ad docendi
methodum aptius forte esset summam eorum
colligere quae de circumcisione dicenda sunt: quod
tarnen interpretis officio magis quadrare arbitror,
ordinem contextus sequar. Primum quum foedus
Dei a Mose vocatur circumcisio, inde colligimus
inolusam in ea fuisse gratiae promissionem. Nam
si nota duntaxat vel tessera fuisset externae professions
apud homines, nullo modo quadraret nomen
foederis, quod ratum aliter non est quam dum illi
respondet fides. Atque id commune est omnibus
sacramentis, ut verbum Dei annexum habeant, quo
se nobis propitium esse testatur, nosque in spem
salutis invitât: imo nihil aliud est sacramentum,
quam verbum visibile, vel sculptura et effigies gratiae
Dei quae verbum melius illustret. Quod si
mutua est inter verbum et fidem relatio, sequitur
finem hune et usum sacramentis propositum esse,
ut fidem adiuvent, promoveant ac confirment. Qui
vero fidei adminicula esse negant, aut verbi subsidia
ad fidem roborandam, foederis nomen expungant
necesse est: quia aut lusorie et fallaciter se in
spon8orem offert Deus, vel illic reperit fides quo se
fulciat, et unde certitudinem suam confirmet. Etsi
autem tenenda est distinctio inter verbum et Signum:
soiamus tarnen, simulatque in oculis signum
ipsum incurrit, debere in auribus personare verbum.
Itaque dum hoc loco iubetur Abraham servare foedus,
non modo nudum oaeremoniae usum illi Deus
commendat, sed vult praecipue ad finem attendere:
et certe quum anima signi sit promissio, ubi inde
avulsa fuerit nihil praeter mortuum et inane spectrum
restât. Haec ratio est cur dicamus abolita
fuisse a Papistis sacramenta: quia exstineta Dei
voce, nihil apud eos praeter mutas figuras residuum
manet. Frivolum vero est quod iaetant pro verbo
magicos suos exorcismos. Foedus enim vocari nequit
nisi quod clare patefactum a nobis perspicitur
ut fidem aedificet: cui nihil simile habent histriones
illi, qui gestu tantum vel oonfuso susurro quasi
tibia ludunt. NUDC tenemus quo modo rite custodiatur
foedus, quum scilicet praeeunte verbo, Signum
amplectimur in gratiae testimonium ac pignus:
nam sicut dato chirographo Deus fidem nobis datam
obstringit, sic a nobis stipulator fidei et obedientiae
consensum. Notatu etiam dignum quod
sequitur, Inter me et te. Quo docemur non ad externam
modo confessionem speetare sacramentum,
sed medium esse pignus inter Deum et hominis
conscientiam. Ideo quisquis per sacramenta ad
Deum non dirigitur, eorum usum profanât. Caeterum
metonymice foederis nomen ad circumeisionem
transfertur, quae sic verbo implicita fuit ut non
posset ab eo separari.
dreumeidetur in vobis omnis masculus. Tametsi
maribus pariter et feminis pollicitus erat Deus
quod circumcisione deinde saneivit: tarnen in eo
sexu totum populum sibi consecrat. Nam quum
hoc symbolo sanciatur quae promiscue maribus et
feminis data erat promissio: certum autem sit,
confirmatione feminas aeque ac mares habuisse
opus: hinc conficitur ordinatum fuisse symbolum
in utriusque sexus gratiam. Nee obstat quod iubentur
singuli sacramentis communicare, siquidem
inde fruotum capere volunt: quia nulla ad eos qui
usum negligunt, pervenit utilitas. Incisum enim
hac lege fuit in marium corporibus Dei foedus, ut
eiusdem signi participes sociaeque forent etiam feminae.
11. Cwcumtidetis carnem praeputii. Valde ab-
\