volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

131 OOMMENTARIUS IN GENESIN. 132
quaedam naturae prioris restitutio, quum Deus ad
Noah adduxit quae eius opera et ministerio servari
volebak Neque enim secus indomitas belluas in
sua area continuit Noah, quam in corte aluntur
gallinae et anseres. Nee vero supervacuum est
quod additur, venisse ipsa animalia sicut Deus ipsi
Noah praeceperat: significat enim Deum benedixisse
obsequio Noah, ne irritus esset eius labor.
Impossibile erat, secundum hominem, ut momento
uno talis fieret omnium animalium concursus: sed
quia Noah simpliciter Deo eventum commendans,
quod sibi iniunctum est exsequitur: vicissim Deus
yirtutem addit praecepto suo, ne effectu careat.
Imo proprie loquendo, haec erat. promissio Dei
mandatis annexa. Ideo statuendum est, fidem
Noah plus valuisse omnibus plagis et retibus ad
capturam animalium : eandem quoque ianuam fuisse
qua leones, et lupi, et tigres cum bobus et agnis
placide se in arcam reciperent. Atque haec una
ratio est, qua difficultates omnes vincamus, dum
facile esse Deo persuasi quod nobis impossibile est,
alacritatem ex spe concipimus. Quomodo bina ingressa
sint animalia, prius dictum est. De mense
quoque diversas interpretum opiniones retulimus.
Nam quum Hebraei annum in rebus sacris a Martio
incipiant, in negotiis autem terrenis a Septembri:
vel quod idem est, duo aequinoctia duplex
apud illos officiant anni exordium: quidam putant
sacrum annum hic notari, alii vero politicum. Caeterum
quia prior annorum ratio divinitus ordinata
fuit, et naturae etiam magis consentanea est, probabilius
videtur circa vernum tempus coepisse diluvium.
11. Rupti sunt omnes fontes. Revocat nos Moses
ad memoriam primae creationis. Terra enim naturaliter
aquis operta erat: et singulari Dei beneficio
factum est ut loco cesserint, quo vacuum aliquod
spatium animantibus daretur. Et hoc fateri coguntur
philosophi, praeter naturam esse ut aquis infra
subsidentibus aliqua terrae portio emineat. Scriptura
autem inter Dei miracula hoc recenset, quod
maris impetum arcet quasi repagulis, ne partem
terrae submergat, quae hominibus in habitationem
conce8sa est. Dixit etiam primo capite Moses, alias
aquas sursum in coelo fuisse suspensas: quemadmodum
et David tradit teneri inclusas tanquam in
utre. Denique in regione terrae habitabili Deus
theatrum hominibus erexit: et fit arcana eius virtute
ne aquae subterraneae ad nos mergendos ebulliant,
et simul conspirent aquae coelestes. Nunc
autem dicit Moses, quum Deus mundum perdere
vellet diluvio, metas illas fuisse révulsas. Atque
hic nobis considerandum est mirabile Dei consilium.
Poterat enim tantum aquarum certis alveis, aut terrae
venis includere, quod ad humanae vitae usus
sufficeret: sed consulto inter duo sepulchra nos
posuit, ne secure contemnamus eius gratiam, unde
vita nostra dependet. Nam elementum aquae, quod
nnum ex vitae principiis constituunt philosophi,
mortem nobis sursum ac deorsum minatur, nisi
quatenuB retinetur Dei manu. Quod dicit ruptos
fuisse fontes, et apertas cataractas, metaphoricae
sunt loquutiones, quibus intelligit non fluxisse aquas
usitato more, nee stillasse pluviam e coelo: sed sublata
distinctione, quam videmus a Deo fuisse positam,
nullas amplius fuisse seras quae violentum
impetum cohiberent.
12. Et fuit pluvia. Quanquam aquarum claustra
fregit Dominus, non tarnen vult uno momento
erumpere, ut terram protinus absorbeant: sed pluviam
diebus quadraginta continuât: partim ut Noah
longa meditatione altius memoriae suae infigat
quod prius verbo edoctus didicerat: partim ut impii
ante mortem sentirent non inanes fuisse quas ludibrio
habuerant minas. Qui enim tamdiu illuserant
Dei patientiae, digni erant qui paulatim iusto eius
iudicio se perire sentirent, quod illis instar fabulae
per centum annos fuerat. Atque ita Dominus plerumque
iudicia sua tempérât, ut per otium melius
expendant homines quae subito transitu possent eos
attonitos reddere. Sed hic se profert mira ingenii
nostri pravitas : quod si repente ira Dei se effundit,
sine sensu obstupescimus : si autem progreditur
certo modo, vilescit ipsa consuetudine : quia nee Dei
manum libenter agnoscimus sine miraculis, et facile,
quasi obducto callo, ad conspectum operum Dei
obdure8cimus.
13. Ipso eodem die ingressus est Noah, et Sem.
Sequitur repetitio satis verbosa, prout historiam diluvii
breviter perstringit Moses: sed tarnen minime
superflua. Consilium enim spiritus fuit, nos retinere
in consideratione tarn horrendae ultionis, cui
nulla verborum atrocitas par futura erat. Ad haec
nihil hic narratur non difficile creditu: quare eadem
saepius inculcat Moses, ut quantum vis remota sint
a sensu nostro, fidem tamen apud nos obtineant.
Ita narratio de animalibus hue spectat, fide sancti
Noah e sylvis et latibulis attracta esse: ex vagis
suis discursibus collecta in unum locum, ac si Dei
manu adducta forent. Yidemus ergo ut non frustra
in hac parte insistât: ut sciamus non fortuito, nee
hominum industria servatas fuisse singulas animalium
species: sed quia Dominus quidquid voluit
salvum manere, de manu (quod aiunt) in manum
ipsi Noah porrexit et obtulit.
16. Et clausit eum Dominus. Neque hoc temere
additum est, neo leviter praeteriri decet. Oportuit
amplam esse ianuam quae elephantem caperet.
Nee sane ulla tarn firma et tarn tenax picatio,
nulla etiam tarn solida compactio esse potuit, ut non
saltern multis rimis immensa vis aquae penetraret:
praesertim in tam violenta irruptione, et iactatione
\