volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

443 COMMENTARIES IN GENESIN. 444
oppugnans vires invictas suppeditat quibus superiores
simu8. Ipse quidem apud se integer manet:
sed aliter exprimi non potest duplex ilia ratio qua
nobiscum agit, quod humana virga nos percutions,
non exserit plenas vires in tentatione: fidei vero
nostrae concedens victoriam, se ipso in nobis fortior
est. Quanquam autem istae loquendi formae asperae
sunt, durities tarnen facile mitigabitur ubi ventum
fuerit ad praxin. Nam si tentationes sunt certamina
(scimus autem non esse fortuitas, sed divinitus
nobis iniungi) hinc sequitur Deum agere antagonistae
personam: unde reliqua dependent: quod
scilicet in ipsa tentatione infirmuâ apparet contra
nos, ut vincat in nobis. Quidam hoc ad unam
tentationum speciem restringunt, ubi Deus palam
et quasi ex professo adversarium ostendit, quasi in
exitium nostrum armatus. Et certe a vulgaribus
luctis differre illam fateor, et prae aliis eximium et
quasi heroicum robur postulare. Ego tarnen libenter
omne genus certamina complector quibus suos
fidèles Deus exercet: quandoquidem in omnibus
Deum habent antagonistam : licet non semper se
illis infensum aperte clamet. Quod virum nominat
Moses quern paulo post Deum fuisse testatur, loquutio
est satis trita. Quia enim sub hominis specie
apparuit Deus, inde nomen mutuatur: sicuti propter
visibile symbolum, spiritus vocatur columba, et
vicissim, nomen spiritus transfertur ,ad colum]bam.
Quod autem non citius exhibita fuit haec visio
sancto viro, hac ratione factum esse interpretor,
quod Deus ipsum tanquam robustum et bellandi
peritum militem ad duriores pugnas vocare statuerat.
Sicuti enim tironibus parcitur, nee statim trahuntur
• iuvenci ad aratrum : ita mollius suos Dominus
exercet, donee viribus collectis magis obduruerint.
Ergo Iacob ferendis aerumnis assuefactus,
nunc ad seriam militiam producitur. Forte etiam
Dominus ad certamen respexit quod tunc instabat.
Sed ego in ipso terrae promissae ingressu admonitum
fuisse arbitror, non esse cur tranquillam vitam
sibi deinde speraret. Poterat enim reditus in patriam
videri quaedam missionis species: ita Iacob
instar emeriti militis, ad quietem se dedisset.
Quare plusquam utile ei fuit doceri qualis eum maneret
conditio. Nos quoque in eius persona docemur,
toto vitae cursu bellandum esse ne quis sibi
quietem promittens, ultro se decipiat. Atque haec
admonitio valde necessaria nobis est: videmus enim
quam proclives ad desidiam simus. Unde fit ut
non solum induoias in continuo bello: sed in
medio conflictu pacem imaginemur, nisi nos Dominus
excitet.
25. Et vidit quod non praevaleret ei. Hie nobis
describitur victoria Iacob, quam tarnen non sine
vulnere adeptus est. Quod dicitur angelus vel Deus
luctator velle ex arena discedere, quia se non fore
victorem videt: more humano loquitur Moses. Scimus
enim ut Deus e sua maiestate ad nos descendons,
quae propria sunt hominum in se transferre
soleat. Noverat certe Dominus pugnae eventum,
antequam in arenam descenderet: imo iam Btatuerat
quid facturus esset, verum eius cognitio pro ipsa
rei experientia ponitur.
Tetigitpalam. Quanquam victoria potitur Iacob :
percutit tamen eum angelus in femore, unde illi
usque ad vitae finem durât claudicatio. Etsi autem
nocturna visio fuit, Dominus tamen exstare vestigium
illud diebus omnibus voluit, unde pateret inane
non fuisse somnium. Porro hoc signo piis omnibus
ostensum est quomodo in tentationibus emergant
victores: nempe sic ut interim laedantur ac vulnerentur.
Scimus enim Dei virtutem in nostra infirmitate
perfici ut gloriatio nostra cum humilitate
coniuncta sit, nam si starent nobis integrae vires,
nullaque esset ex certamine laesio vel luxatio, statim
caro insolesceret, et oblivisceremur Dei auxilio
nos vicisse. Acceptum autem vulnus, et quae inde
sequitur débilitas, ad modestiam nos cogit.
26. Dimitte me. Deus victoriae laudem servo
suo concedit, et discedere paratus est tanquam virtute
impar: non quod inducias petere opus habeat,
cuius partes sunt inducias vel pacem dare, quoties
ita placuit: sed ut gloriari possit Iacob de gratia sibi
collata. Mirabilis triumphandi ratio: ubi Dominus,
cuius virtuti tota laus in solidum debetur, infirmum
tamen homuncionem quasi victorem vult excellere,
et cum insigni elogio in sublime attollit. Simul
commendat infractam tolerantiam Iacob, quod longo
duroque conflictu perfunctus, strenue tamen pergat.
Et certe hie legitimus est certandi modus, ne fatigemur
donee ultro Dominus recédât. Petere quidem
licet ut consulat nostrae infirmitati, et pro sua
paterna indulgentia teneris ac debilibus parcat: sub
onere etiam licet gemere, et exitum optare certaminum:
interea tamen cavendum est ne lassitudine
mollescant animi, vel saltern ne deficiant: quin po^tius
danda opera ut collectis animis et viribus, indefessi
in lucta perstemus. Ratio quam assignat
angelus, quod ezorta iam sit aurora, hue tendit, ut
soiat Iacob nocturna visione se divinitus fuisse
edoctum.
Non dimittam te nisi. Hinc apparet a sancto
viro tandem cognitum fuisse antagonistam, neque
enim haec vulgaris precatio est, quod benedici postulat.
Qui inferior est a maiore benedicitur (Hebr.
7, 7): ideo unius Dei proprium est nos benedicere.
Nee vero ipsum Iacob benedixerat pater, nisi coelesti
mandate», quasi Dei personam sustinens. Tale etiam
munus sacerdotibus erat impositum sub lege (Num.
6, 23), ut tanquam divinae gratiae ministri et interprètes
populo benedicerent. Cognovit ergo Iacob
athletam ilium quo cum pugnaverat, Deum* esse: