volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

151 COMMENTARIÜS IN GENESIN. 152
filÜ8 suis ludibrio sint qui patris coelestis imaginem
déformant. Nam certe, quantum in se est, mentem
suam obruunt ebriosi, seque ratione priyant ut in
pecudes dégénèrent. Meminerimus autem, si tarn
graviter ultus est Dominus unicum sancti viri lapsum,
non minus severum fore ultorem adversus eos
qui se quotidie inebriant, et eius rei satis multa
exempla versantur ante oculos. Interim Cham, patrem
contumeliose subsannans, pravum ae malignum
ingenium prodit. Seimus parentes secundum Deum
reverenter colendos esse: atque ut nulli sint libri
nee conciones, hoc nobis assidue dictât natura: et
uno omnium consensu reeeptum est, pietatem
etiam erga parentes matrem esse omnium virtutum.
Nequam ergo et perversi, contortique ingenii oportet
fuisse istum Cham, qui non modo ex patris dedecore
voluptatem cepit, sed eum traducere voluit
apud fratres. Est autem hoc non parvum scandalum:
primo quod Noah salutis humanae minister,
et reparationis mundi prineeps, in tarn gravi senectute
domi ebrius Çrocumbit: deinde quod Cham
impius et sceleratus ex Dei sanetuario prodiit.
Octo animas selegerat Deus quasi sacrum et penitus
omni sorde purgatum semen ad renovandam
eccle8iam: sed peccatum Noah ostendit quam necesse
sit retineri homines Dei fraeno, quantalibet
virtute excellant. Impietas Cham nobis demonstrat
quam profunda sit malitiae radix in hominibus,
quae assidue pullulât, nisi ubi vis spiritus potentior
est. Quod si in sacro Dei asylo inter tarn paucos
diabolus unus servatus est, ne miremur si hodie in
ecclesia, ubi longe maior est turba hominum, permixti
sint bonis improbi. Nee dubium est quin graviter
vulnerati fuerint animi Sem et Iapheth, quum tale
ludibrii portentum in fratre suo cernèrent, et ex
altera parte turpiter humi prostratus iaceret pater.
Tarn foeda certe mentis alienatio in principe novi
mündi, et sancto ecclesiae patriarcha non aliter eos
reddere attonitos potuit quam si arcam fractam et
illisam rimas agere ac dissilire vidissent. Hoc tarnen
scandalum non minore animi magnitudine superant
quam modestia tegunt. Unus Cham ridendi
patris et insectandi ansam cupide arripit: quemadmodum
soient praeposteri homines scandala captare
quae ad peccandi licentiam obtendant. Ac aetas eo
minus excusabilem reddit: non enim erat lascivus
aliquis puer, qui inconsiderate ridendo stultitiam
suam proderet: annum iam centesimum excesserat.
Ergo probabile est ita proterve insultasse patri, ut
sibi impune peccandi licentiam acquireret. Tales
hodie videmus permultos qui vitia plusquam studiose
conquirunt in Sanctis et piis hominibus, ut sine pudore
ad omnem nequitiam se proiiciant: imo ex
hominum vitiis quaerunt quomodo se obdurent ad
Dei contemptum.
23. Et tulerunt Sem et Iapheth. Hic duorum
fratrum tarn pietas quam modestia laudatur, ne
apud eos vilescat maiestas patris, sed quam illi debent
reverentiam, semper foveant, et integram conservent,
a probri eius conspectu avertunt oculos.
Atque ita testantur sibi vere curae esse honorem
patris, dum oculos suos violari putant, si sponte
nuditatem eius adspexerint quae probrosa erat : simul
etiam verecundiae suae consulunt. Nam (ut capite
tertio dictum fuit) adeo pudendum nescio quid habet
hominis nuditas, ut vix quisque adspicere se audeat
sine teste. Pratri etiam suo exprobrant impiam
proterviam, quod patri non pepercisset. Hinc vero
discamus quam grata Deo sit pietas, cuius exemplum,
quod hie refertur, pro insigni spiritus elogio
habendum est. Quod si pietas erga terrenum patrem
tarn eximia et laude digna fuit virtus, quanto
maiori pietatis studio colenda est sacra Dei maiestas V
Ridiculi vero papistae qui foetidas idoli sui, imo
totius impuri cleri spurcitias, pallio Sem et Iapheth
tegere volunt. Quantum inter probrum Noah et
exsecrandas tot scelerum foeditates intersit, quae
coelum et terram contaminant, dicere supersedeo.
Sed patres se probent oportet antichristus et cornuti
episcopi cum tota ilia colluvie, si quid honoris sibi
deferri volunt.
24. Expergefadus autem Noah. Videri posset
Noah quamvis iustam excandescendi causam habeat,
parum tamën modeste et graviter se gerere. Debuit
saltern coram Deo tacitus deflere suum peccatum:
et pudore quoque apud homines poenitentiam
testari. Nunc quasi nihil ipse deliquerit, in filium
suum plusquam severe fulminât. Atqui non referr.
hic Moses convicia quae bile et iracundia percitus
evomuerit: sed loquentem potius inducit prophetico
spiritu. Quare non est quod dubitemus, sanctum
virum vere (ut par erat) culpae suae sensu humiliatum
esse, et probe reputasse quid meritus esset:
nunc vero venia donatum, et abolito reatu prodire
divini iudicii praeconem. Nec vero dubium est
quin sanctus vir, miti alioqui ingenio praeditus, et
unus inter optimos patres, cum acerbissimo animi
dolore protulerit hanc sententiam in filium. Videbat
eum mirabiliter servatum esse inter paucos et locum
habuisse in selectissimo flore generis humani. Nunc
ergo quum ore suo eum abdicare ab ecclesia Dei
cogitur, non dubium est quin maledictioni filii graviter
ingemuerit. Sed hoc exemplo moneri nos
Deus voluit, retinendam esse fidei constantiam si
quando videmus eos deficere qui nobis coniuncti
erant, nec frangi nos debere, imo sic exercendam
esse quam Deus severitatem mandat, ut ne visceribus
quidem nostris parcamus. Quum autem nonnisi
Dei instinctu tani duram sententiam pronunciet
Noah, ex poenae atrocitate colligere decet quam
abominabilis sit Deo impjus parentum contemptus:
ut sacrum naturae ordinem pervertit, et maiestatem