volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

PRIMUS MOSIS LIBER GENESIS VULGO DICTtJS.
ARGUMENTUM.
Q.uum immensa Dei sapientia in hoc admirabili coeli et terrae opificio relueeat, multùm abest quia
possit conditi mundi historia pro dignitate sua rite explicari, nam et exiguuS nimis est ingenii nostfi
modulus, ut tan tarn capiat rerum amplitudinem : tan turn abest ut lingua ad plenam solidamque earurri
enarrationetn sufficiat Verum sicuti laudem meretur qui modeste et reverenter in operum Dei considerationé
se éxercet, etiamsi minus assequitur quam esset optandum : ita si in hoc exercitii genere alios pro facultatè
mihi data iuvare studeam, officium meum non minus piis hominibus probatum iri quam Deo acceptum
fore confido. Hoc non tantum excusandi mei causa praefari libuit: sed ut nioniti etiam sint lectores, si
probe mecum in meditandis Dei operibus proficere velint, sobrium, docilem, mansuetum et humilem
spiritum afferendum esse. Oculis qüidem mundum cernimus, pedibus calcamus terram, manibus palpamus
innumeras öperum Dei species, odorem ex herbis et floribus suavem iucundumque haurimus, fruimur
ingentibus bonis : sed in his ipsis quorum notitiam apprehendimus, inest ea divinae potentiae, bonitatis,
sapientiae infinitas, quae sensus oinnes üostros absörbeat. Itaque hominibus sufficiat si mediocrem pro suo
captu gustum habeant. Atque ad hunc scopum ita nos eniti tota vita convenu, ut nos (etiam in ultima
senecttite) profectus minime poeniteat, modo aliquantum simus a carceribus progressi. Hoc consilio Moses
librum stium exorsus est à mundi creatione, ut in eius aspèctu Deum quasi visibilem nobis proponat.
Sed hie instirgunt protervi homines, ac ludendö quaerunt, undenam hoc revelatum fuerit Mosi. Fabulari
ergo de rebus ignotis putant, quia nee spectator fuerit eorum quae narrât, neque ex lectione didicerit
ita esse. Sic illi: facile tarnen refellitur eorum improbitas. Nam si fidem ideô élevant huic historiae,
quoniam ex longa aetatum série repetatur, vaticinia etiam réfutent, quibus idem praedixit quae totidem
postea saeeulis acciderunt. Clara sunt, inquam, et diserta, quae de gentium vocatione testatur Moses:
oomplementum duobus fere post eius mortem annorum millibus exstitit. Qui rem longe post futuram
et tunc ab hominum sensu absconditam spiritn praevidit, annon potuit utrum mundus a Deo creatué
esset intelligere: praesertim coelesti magisterio edoctus? Neque enim suas divinationes hie profert,
sed Organum est Spiritus sancti ad ea publicanda quae ab omnibus cognösci operae pretium fuit. Quod illis
absurdum videtur, tunc demum ab eo descriptum expositumque fuisse creationis ofdineto, qui ante incognitus
fuisset: in eo nimium errant. Neque enim memoriae prodidit res prius inauditas: sed quae longa
annorum successione filiis patres quasi per manus tradiderant primus scriptis consignavit. Putamusné
sic positüm in terra fuisse hominem, ut suam rerumque omnium quibns fruebatur originein nesciret?
Imo de omnibus probe edoctum fuisse Adam nemo sanus dubitabit. An vero ille postea mutus? An
sancti Pätriafchae tam ingrati ut silentio tarn necessariam doCtrinam supprimèrent? An Noe, tarn memd-
1*