volumen xxiii. - Archive ouverte UNIGE

441 OOMMENTAKIUS IN GENESIN. 442
bet. Nam Dominus quaecunque nobis adminicula
porrigit vult in usum aptari. Multum vero a turbulentis
mundi studiis differt piorum sedulitas : quia
-' mundus a Dei benedictione industriam suam separans,
quid rectum sit vel liceat non expendit: deinde
semper trépidât, et satagendo inquietudinem suam
magis ac magis sollicitât. Pii autem non aliunde
laboris sui profeotum sperantes quam ex Dei misericordia,
mentem suam quaerendis mediis tan tum
ideo applicant, ne suo torpore sepeliant Dei dona:
defuncti suo officio pendent ab eadem Dei gratia:
mediis vero destituti, nihilominus quiescunt.
14. Capras ducentas. Hinc perspicimus quanti
promissionem sibi datam aestimaverit Iacob, dum
tantam rerum suarum iacturam facere non récusât.
Scimus quae magno sudore ac molestiis parta sunt,
in maiori haberi pretio. Itaque ut plurimum magis
restricti sunt ac tenaces qui suo labore ditati sunt.
Haec vero etiam ex magnis opibus non levis fuit
diminutio, quadraginta vaccas, triginta camelos cum
pullis, hircos viginti, et totidem asinas cum pullis,
capras ducentas, et totidem oves cum viginti arietibus,
et totidem hircis, dare. Atqui libenter hanc
sibi mulctam iniungit Iacob ut securum in patriam
reditum comparet. Oerte non difficile fuisset angulum
aliquèm reperire, ubi rebus integris degeret:
nee minus commoda alibi fuisset habitatio. Sed ne
perdat promissionis fructum, tanto pretio quietum
in terra Cbanaan bospitium a fratre suo redimit.
Pudenda est igitur nostra mollities et tarditas, qui
pedem maligne reducimus a recto vocationis nostrae
cursu simulatque aliquid perdendum est. Clara et
sonora voce mandat Dominus quidnam agere nos
velit: sed quia aliis molestum est sarcinas colligere,
torpidi iacent : alios delitiae retinent, alios impediunt
vel divitiae vel honores: denique pauci sequuntur
Deum, quia vix centesimus quisque diminui sustinet.
Quod distinguit spatia inter nuncios, et alios aliis
diverso tempore submittit, hoc facit ut paulatim
mitiget fratris ferociam: unde iterum colligimus,
non ita perculsum fuisse metu, quin sua negotia
prudenter disponeret.
23. Et surrexit node ipsa. Postquam Dominum
precatus est, rebusque suis consuluit, iam suinpta
fiducia se committit periculo. Quo exemplo docentur
fidèles, quoties instat discrimen aliquod hunc
tenendum esse ordinem: primo, ut ad Dominum
recta confugiant, deinde ut accommodent in praesentem
usum quaecunque se offerunt media : tertio,
ut ad quemlibet eventum parati, intrépide pergant
quocunque Dominus praecipit. Sic Iacob, ne in
ipso articulo deficiat, transitum non formidat quern
cernit plenum esse periculi, sed velut clausis oculis
cursum suum prosequitur. Ergo eius exemplo in
rebus perplexis superanda est anxietas, ne ab officio
nos prohibeat vel moretur. Solus manet, praemissis
.t
uxoribus ac liberie : non ut audita illorum clade
effugiat: sed quia solitudo ad precandum erat aptior.
Neque enim dubium est quin ultima quaeque
metuens, totus invocandi Dei ardore correptus
fuerit.
24. Et luctatus est vir cum eo. Quanquam haec
visio privatim ipsi Iacob apprime utilis fuit, ut
praesciret multa sibi adhuc restare certamina, et se
omnium fore victorem certo statueret: minime tarnen
dubium est quin Dominus in eius persona commune
suis omnibus tentationum, quae ipsos manent, et
assidue in hac caduca vita subeundae sunt, specimen
exhibuerit. * Quare hunc visionis finem tenere
convenit, omnes Dei servos in hoc mundo esse velut
atbletas: quia Dominus eos variis luctarum generibus
exercet. Porro non dicitur vel Satan vel mortalis
quispiam homo cum Iacob luctatus esse, sed
ipse Deus : ut sciamus ab ipso probari fidem nostram :
et quoties tentamur, vere nobis esse cum eo negotium
: non tantum quia militamus sub eius auspiciis :
sed tanquam antagonista nobiscum in arenam descendit
ut vires nostras exploret. Hoc quanquam prima
specie absurdum videtur, experientia tarnen et ratio
verum esse docet. Nam sicuti ex eius gratia prosperi
omnes successus manant, ita res adversae, vel
ferulae sunt quibus peccata nostra castigat, vel fidei
ac patientiae documenta. Quum autem nullum sit
tentationis genus quo non examinet Dominus suos
fidèles : apte congruit similitudo, quod velut consertis
manibus congreditur ad luctam. Ergo quod sub
visibili forma semel demonstratum fuit patri nostro
Iacob, quotidie in singulis ecclesiae membris impie-,
tur, ut cum Deo luctari in tentationibus necesse
habeant. Alio quidem modo tentare nos, dicitur
quam Satan: sed quia solus ipse crucis et afflictionum
autor est, lucemque et tenebras (sicuti apud
Isaiam [45, 7] *) dicitur) solus creat, tentare dicitur,
quatenus probationem fidei nostrae sumit. Sed iam
quaeritur quisnam contra talem antagonistam subsistere
queat, cuius solo flatu disperit et evanescit
omnis caro, cuius aspectu liquescunt montes, cuius
voce vel nutu concutitur totus mundus? Itaque vel
minimum certamen cum eo tentare, insana esset
temerita8. Verum huius nodi facilis solutio est.
Neque enim adversus eum pugnamus, nisi et eius
virtute et armis, nos enim ad luctam provocans, simul
ad resistendum instruit, ut contra nos et pro nobis
pugnet. Denique talis est huius luctae partitio, ut
nos una manu aggrediens, altera defendat: imo
quia plus roboris suppeditat nobis ad resistendum
quam in nobis oppugnandis explicet, apposite et
proprie dicemus sinistra manu ipsum contra nos
luctari, dextera autem pro nobis. Nam leviter nos
1) Non 4, 5 ut habet Ed. 1563, quare recentiores maluerunt
omittere.